Samenvatting van het boek Constitutioneel recht, geschreven door C.A.J.M. Kortmann. De samenvatting is van de 7e druk van het boek, ISBN 9789013078008. Het uittreksel van Constitutioneel recht is geschreven door uitgever StudentsOnly en volledig inhoudelijk gecheckt.
Titel : Constitutioneel recht
Druk : 7
Auteur : C.A.J.M. Kortmann
Uitgever : Uitgeverij Kluwer BV
ISBN (boek) : 9789013078008
Aantal hoofdstukken (boek) : 11
Aantal pagina’s (boek) : 644
De inhoud van dit uittreksel is met de grootste zorg samengesteld. Incidentele onjuistheden kunnen niettemin voorkomen. Je
dient niet aan te nemen dat de informatie die Students Only B.V. biedt foutloos is, hoewel Students Only B.V. dat wel nastreeft.
Dit uittreksel is voor persoonlijk gebruik en is bedoeld als wegwijzer bij het originele boek. Wij raden aan altijd het bijbehorende
studieboek te kopen en dit uittreksel als naslagwerk erbij te houden. In dit uittreksel staan diverse verwijzingen naar het studieboek
op basis waarvan dit uittreksel is gemaakt.
Hoofdstuk I-1 Staatsrecht
Staatsrecht wordt ook wel constitutioneel recht genoemd en regelt de zaken waar de overheid van
die staat mee te maken heeft, zoals zaken tussen de overheid en haar burgers, maar ook zaken
binnen de overheid zoals de verhoudingen tussen de uitvoerende macht (de regering), de wetgevende
macht (Eerste en Tweede Kamer en de regering) en de rechtsprekende macht (de rechters). Het
staatsrecht zorgt voor het ontstaan en de naleving van de wetten. Deze wetten zorgen voor het
ontstaan van het bestuursrecht.
,Hoofdstuk I-2 De staat in het volkenrecht
Volgens het volkenrecht zijn er drie eisen voor het ontstaan, en het blijven bestaan, van een staat.
Ten eerste moet er sprake zijn van een groep personen (1), die leven op een bepaald territoir (2)
waarbij geregeerd wordt door een overheid die effectief een daadwerkelijk onafhankelijk gezag
uitoefent over die personen (3) . Punt 3 wordt ook wel soevereiniteit genoemd.
Er zijn drie manieren van ontstaan van een staat. Ten eerste kan een huidige staat zich voortzetten
in meerdere nieuwe staten door zich te delen. Ten tweede kunnen twee of meerdere staten zich
samenvoegen tot één staat. Ten derde kan er een staat ontstaan die nog geen staat was. Er zijn dus
twee manieren voor verdwijnen van een bestaande staat, namelijk wanneer een staat zich voortzet
in meerdere nieuwe staten door zich te delen of doordat twee of meerdere staten zich samenvoegen
tot één staat.
Indien een staat aan de eisen uit het volkenrecht voldoet, kan een staat door andere staten gezien
worden als staat. Of een staat een andere staat als staat ziet, bepaalt zij zelf en laat zij blijken uit
haar gedragingen. Indien een staat laat blijken dat zij een andere staat als staat ziet, wordt dit
aangemerkt als erkenning.
, Hoofdstuk I-3 Geschiedenis tot aan het Koninkrijk (1814)
3.1 Geschiedenis
Het Koninkrijk der Nederlanden is in 1814 ontstaan, maar daar zijn uiteraard tal van ontwikkelingen
aan voorafgegaan. Een aantal jaartallen zijn belangrijk voor de geschiedenis van de constitutie in
Nederland. Bijvoorbeeld het jaar 1579 waarin de Unie van Utrecht ontstond (een verdrag waarin
zeven gewesten zich verbonden om samen te werken ten aanzien van hun verdediging). Na een
strijd met Spanje waarbij Philips II werd afgezet in 1581 (Plakkaat van Verlatinge) werd de Unie
volkenrechtelijk gezien pas erkend in 1648, tijdens de Vrede van Münster, ook wel de Vrede van
Westfalen genoemd.
3.2 Staats-en regeringsvorm
Na het afzetten van Philips II werd Nederland een republiek, voor deze tijd waren de provincies
voor het grootste deel zelfstandig en was er geen eenheid.
3.3 De Unie
Binnen de Unie van Utrecht bestonden een aantal functies. De functies die het meest van belang
waren zijn de Rekenkamer, de Staten-Generaal, de Raad van State, de raadpensionaris van Holland
en de stadhouder.
Uit de gewesten kwamen de mensen die de Rekenkamer vormden, die de financiële zaken van de
Unie regelde.
De mensen die de Staten-Generaal vormden kwamen ook uit de gewestelijke staten. Zij besloten
over oorlog en vrede, verdragen en de financiën. Voor de besluitvorming hiervan was unanimiteit
de eis. De provinciale staten wezen elk een stadhouder aan, echter het kwam vaak voor dat meerdere
staten dezelfde stadhouder aanwezen waardoor sommige stadhouders grote macht bezaten.
De raadpensionaris van Holland was aanwezig bij de vergaderingen van de Staten-Generaal en
hield zich bezig met het dagelijkse buitenlandse beleid.
Ook kwamen uit de gewesten mensen die een Raad van State vormden. Deze stemden hoofdelijk.
De Raad van State had als taak een deel van de generaliteitslanden te besturen maar bovenal had
deze raad een administratieve en financiële functie ten opzichte van het leger.
De gewesten zorgden ook voor personen die de Rekenkamer vormden, die zich om de financiële
zaken van de Unie bekommerde.
Tegenwoordig zouden we de raadpensionaris van Holland en de stadhouder als een regering zien.
Maar nagenoeg alle Unie-bevoegdheden waren toebedeeld aan de Staten-Generaal.
3.4 De provincies
Op de bevoegdheden die de Unie had na waren de provincies, ook wel gewesten, zelfstandig. De
provincies hadden niet allemaal dezelfde opbouw qua organen. De enige overeenkomst die alle
provincies hadden was dat zij allemaalprovinciale staten hadden. Ook qua rechten van de onderdanen
was er geen gelijkenis tussen de verschillende provincies.
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller StudentsOnly. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
