Class notes
Uitgebreide HC aantekeningen Recht Decentrale Overheden (RDO)
- Course
- Institution
Zeer uitgebreide Hoorcollege aantekeningen van het vak Recht decentrale overheden. Alle hoorcolleges zijn letterlijk uitgetypt.
[Show more]
Seller
Followmyrondewolff
Reviews received
Content preview
HOORCOLLEGES RECHT DECENTRALE OVERHEDENHOORCOLLEGE 1 (02-09-2020)
Als je een rapport moet voorbereiden leer dan → Wat waren de aanbevelingen, wat is de strekking daarvan?
Schriftelijke opdracht (bonusopdracht)
- Wat zijn goede zoektermen? Op rechtspraak.nl
- Noodverordeningen die zijn vastgesteld in het kader van de Corona maatregelen. Je hoeft dus niet zo heel
ver terug in de tijd.
Hoe zat het ook alweer met decentralisatie?
Interbestuurlijke verhouding → hoe zitten de openbare lichamen tot elkaar in elkaar?
Intrabestuurlijke verhouding → hoe zit de organisatie van zo’n openbaar lichaam zelf in elkaar? Verhouding tussen
de verschillende bestuursorganen binnen zo’n openbaar lichaam.
- Focus op de gemeente, die staat centraal.
Publiekrechtelijke anatomie
Het land NL bestaat uit verschillende openbare lichamen, zoals het openbaar lichaam de Staat. Naar internationaal
recht is het Koninkrijk de Staat, maar als we het hebben in dit vak over het openbaar lichaam de Staat, dan bedoelen
we de centrale overheid.
Naast het de Staat hebben we ook andere openbare lichamen, staat in H7 van de Grondwet:
- Provincies
- Gemeenten
- ‘Andere’ openbare lichamen (BES)
- Waterschappen
- Openbare lichamen voor beroepen
- Openbare lichamen voor bedrijven
Een juridische constructie waarlangs mensen vorm kunnen geven aan het juridisch handelen. In dit geval het
juridisch handelen wat nodig is voor overheidsbestuur. Die groep die door middel van zo’n openbaar lichaam
invulling kan geven aan zo’n openbaar lichaam, dat zijn wij zelf (gemeenschap van mensen). Openbare lichamen
vallen of staan bij een onderliggende gemeenschap van mensen die in zoverre iets gezamenlijks heeft dat ze ook
gezamenlijk de opdracht hebben om vorm te geven aan het overheidsbestuur. Voor de meeste mensen is het niet
meer dan dat je het recht hebt om aan verkiezen deel te nemen, en voor andere mensen dat ze gekozen kunnen
worden of bestuurder zijn. Om die gemeenschap van mensen ook de mogelijkheid te geven aan het
overheidsbestuur, dan heb je een vorm van democratie nodig. Openbare lichamen zijn dan dus ook meer dan
rechtspersonen.
- Alle openbare lichamen (hebben vorm van democratie) zijn publiekrechtelijke rechtspersonen, maar niet
alle publiekrechtelijke rechtspersonen zijn een openbare lichamen!!
Er zijn niet zoveel openbare lichamen, er zijn veel meer privaatrechtelijke/publiekrechtelijke rechtspersonen. Bij
alle openbare lichamen zijn er organen die geven richting aan het openbare lichaam. Gelet op de democratische
structuur geldt dat er vaak op zijn minst 1 orgaan is, dat wordt samengesteld via directe of indirecte verkiezingen.
Dit orgaan krijg, soms in samenwerking met andere organen, het recht om voor de gemeenschap Algemeen
verbindende voorschriften vast te stellen. Organen die niet democratisch zijn gekozen zijn vaak afhankelijk van
andere organen.
Decentralisatie zou je in verschillende formats kunnen zien:
- Territoriale decentralisatie = het gaat om gemeenschappen die territoriaal gedefineerd zijn
(grondgebied). De openbare lichamen die daarbij horen, hebben t.a.v. hun grondgebied, en binnen de
grenzen van het nationale recht, autonome bevoegdheden.
- Functionele decentralisatie = die mensen hoeven niet dicht bij elkaar in de buurt te komen, maar ze
hebben gemeenschappelijk dat ze bijv. dezelfde functie uitoefenen. Het gaat om gemeenschappen die
functioneel gedefinieerd zijn. De openbare lichamen die daarbij horen hebben alleen autonome
bevoegdheden ten aanzien van deze specifieke functie. Openbare lichamen voor beroepen zijn geen
verenigingen, maar overheidslichamen. O.g.v. art. 134 GW:
o NOvA (advocaten)
o NBA (accountants)
1
, o KNB (notarissen)
o KBvG (ger. deurw.)
o NLC (loodsen)
o OvO (octrooigem.)
Eigen parlement met eigen organisatievormen, je moet hier ook lid van zijn.
Je hebt ook nog openbare lichamen voor bedrijven, maar grotendeels zijn die afgeschaft in 2015 (art. 134
Gw biedt de mogelijkheid deze alsnog weer in te stellen).
- Mengvormen = de waterschappen. Zowel territoriaal als functioneel.
Als je maar lid bent van 2 openbare lichamen, dan woon je op een van de BES-eilanden, want die hebben
gemeenten. Als je in NL woont, dan woon je in het Rijk, Provincie, Gemeente, en Waterschap.
Nederland blijft een eenheidsstaat!!! → Dit betekent dat de organen van de decentrale openbare lichamen zich aan
het nationale recht te houden hebben. Die rechtsnormen daar zit een hiërarchie in, dat zie je ook op het moment
dat je het bijv. hebt over toezicht, maar ook de verordende bevoegdheden van de gemeente.
- Bestuursorganen van de Staat kunnen toezicht houden op de bestuursorganen van de decentrale openbare
lichamen.
2
,Op het moment dat wij willen dat gemeenten meer werk maken van bestrijding van discriminatie, dan geeft de
Staat de gemeenten geld. En gekoppeld aan dat geld komen er verplichtingen vanuit de Staat aan de Gemeente.
Dus ook vanuit het geld wordt er vanuit de Staat veel invloed uitgeoefend op de decentrale overheden.
Wettelijk kader
* Veiligheidsregio’s zijn openbare lichamen die bestaan uit verschillende deelnemende gemeenten!
(samenwerking tussen openbare lichamen)
- De voorzitter van de veiligheidsregio Amsterdam/Amstelland is de Burgemeester zelf.
Decentralisatie
Decentralisatie zorgt ervoor dat er binnen die gemeenschappen er eigen verantwoordelijkheid is en eigen
zeggenschap.
- Medebewind komt het meeste voor.
3
, - Kantoor van UWV in Leeuwarden, dan loop je een kantoor binnen van de nationale overheid
(decentralisatie). Geldt ook voor de belastingdienst.
Bestuursvormen: nationaal
Verhouding binnen 1 overheidsverband (openbaar lichaam) tussen volksvertegenwoordiging (parlement) en het
dagelijks bestuur (regering).
- Presidentiële stelsels → dit betekent niet dat als een land een president heeft, het per definitie een
presidentieel stelsel is! In een presidentieel stelsel is het zo dat de bevolking beide kiest, ze kiezen het
parlement als de uitvoerende macht (president). De president zal normaal gesproken ook de mogelijkheid
hebben om haar ministers te benoemen. Uitvoerende en wetgevende macht zijn van elkaar gescheiden.
Het parlement geef je bepaalde taken en de uitvoerende macht (president) heeft de uitvoerende
bevoegdheden).
- Parlementaire stelsels → bijna alle landen hebben wel een parlement, dus ook dat zegt ook niet dat ze
dan een parlementair stelsel zijn. Niet de macht scheiden maar de macht delen. De uitvoerende macht
wordt niet gekozen, het parlement wel en de uitvoerende macht heeft een vertrouwensbasis nodig uit het
parlement.
Het gaat erom: hoe verhouden die twee organen zich t.o.v. de uitvoerende macht.
Grondwettelijke plaatje
Het parlement staat eigenlijk meer tegenover de regering (koning + ministers)
Politieke realiteit
Dat de koning een beetje boven de partijen staat. De vertrouwensregel in het parlementaire stelsel werkt hier zo
dat je van tevoren een meerderheid probeert te creëren (kabinet doet dat in het regeerakkoord). Het parlementaire
plaatje in NL is dat het vertrouwen nodig is en dat we het vertrouwen van tevoren gaan organiseren.
Bestuursvormen: decentraal
Ook voor de decentrale bestuursvormen geldt dat je ook onderscheid kunt maken in:
- Presidentiële stelsels →
- Parlementaire stelsels →
- Conventionele stelsels → het volk kiest een orgaan (bijv. gemeenteraad) en van daaruit gaan bepaalde
leden van die gemeenteraad ook de uitvoerende macht vormen. Klassieke monistische model. In NL
hebben we dit een beetje verlaten. Wethouders zijn sinds 2002 geen lid meer van de gemeenteraad.
o In privaatrecht komt dit veel voor → dit is de standaard vereniging (algemeen bestuur &
dagelijks bestuur)
Verhouding binnen 1 overheidsverband tussen volksvertegenwoordiging (gemeenteraad) en het dagelijks bestuur
(college). In het NL debat wordt meestal de termen monistisch en dualistisch gebruikt.
Grondwettelijke plaatje
Gemeenteraad (art. 125 Gw) staat aan het hoofd van de gemeente. Dan heb je het college van B&W en de
burgemeester als afzonderlijk orgaan. B&W en burgemeester zijn ondergeschikt aan de Gemeenteraad.
Politieke realiteit
Coalitieakkoord van Gemeenteraad, dit moeten de wethouders volgen. Wethouders worden steeds belangrijker en
Gemeenteraad zal dit wel steunen.
Burgemeester is voor het benoemd worden veel minder afhankelijk van de uitslag van een verkiezing dan bijv. de
wethouders → De burgemeester zit er al, want benoemingstermijn is 6 jaar. De burgemeester kan zich dus op een
andere manier manifesteren dan de wethouders. Dit is al een verschil en daarom is de burgemeester niet afhankelijk
van de gemeenteraadsverkiezingen.
- Wanneer worden coalitieakkoorden gesloten? → Net na de verkiezingen. Die verkiezingen zijn om de 4
jaar. De burgemeester wordt om de 6 jaar benoemd en herbenoemd.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller myrondewolff. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.11. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
82871 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now
Recently viewed by you
