100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Previously searched by you
Previously searched by you
logo
Bestuurlijke kaart van Nederland samenvatting $7.02
Add to cart
Quickly navigate to
Preview
  2.  
  3. Universiteit Utrecht (UU)
  4.  
  5. Bestuurskunde

Summary

Bestuurlijke kaart van Nederland samenvatting

34 reviews
 233 purchases
  • Course
  • Bestuurskunde
  • Institution
  • Universiteit Utrecht (UU)
  • Book
  • De bestuurlijke kaart van Nederland

Samenvatting 'De bestuurlijke kaart van Nederland' Vak: Bestuurskunde Auteurs: G.E. Breeman, W.J. van Noort, M.R. Rutgers Jaar: 2020 Editie: 7 ----- 15% korting op dit document? Stuur mij een bericht voor een goedkopere prijs!

Preview 4 out of 35  pages

Document information

  • Yes
  • October 28, 2020
  • 35
  • 2020/2021
  • Summary

Subjects

  • bestuurlijke
  • kaart
  • bestuurlijkekaart
  • bestuurskunde
  • breeman
  • noort
  • rutgers
  • politiek
  • bestuur
  • politicologie
  • eu

Connected book

book image

Book Title:

Author(s):

  • Edition:
  • ISBN:
  • Edition:

Written for

  • Universiteit Utrecht (UU)
  • Bestuurs- En Organisatiewetenschap
  • Bestuurskunde
All documents for this subject (23)

34  reviews

review-writer-avatar

By: luke1mcgregor • 2 weeks ago

review-writer-avatar

By: anniekboheemen • 1 year ago

review-writer-avatar

By: anouar2 • 1 year ago

review-writer-avatar

By: rosadavis • 1 year ago

review-writer-avatar

By: fleurandriesa • 1 year ago

review-writer-avatar

By: valerievdboorn • 1 year ago

review-writer-avatar

By: fleurvanstraaten05 • 1 year ago

Show more reviews  

Seller

avatar-seller
valentijn1

Reviews received

Content preview

Bestuurlijke kaart van Nederland
Samenvatting H1-H10

Hoofdstuk 1

Kenmerken Nederland openbaar bestuur:
o Nederland is een constitutionele monarchie (de koning is het staatshoofd, maar zijn
handelen is gebonden aan de grondwet)
o Nederlands is een rechtsstaat (de overheid dient zich te houden aan het
legaliteitsbeginsel, ze mag alleen handelen op grond van wettelijke bevoegdheden,
en burgers beschikken over grondrechten, zoals vrijheid van drukpers en godsdienst)
o Nederland kent een scheiding van kerk en staat (Trias politica)
o Nederland heeft een parlementair stelsel (de bevolking kiest rechtstreeks het
hoogste besluitvormde orgaan, de Tweede Kamer, waaraan de regering
verantwoording schuldig is
 Het parlementaire stelsel kent ministeriële verantwoordelijkheid (de
ministers zijn verantwoordelijk, ook voor het optreden van het staatshoofd
en voor het doen en laten van de rijksambtenaren)
 Ook is de vertrouwensregel van toepassing (ministers worden geacht af te
treden zodra zij het vertrouwen van de volksvertegenwoordiging verloren
hebben)
 Het parlementaire stelsel is dualistisch (de volksvertegenwoordiging is
onafhankelijk van de regering en ook kunnen de ministers geen deel
uitmaken van de Staten-Generaal)
o De Nederlandse bevolking kiest geen bestuurders
o Het Nederlandse kiesstelsel is gebaseerd op een stelsel van evenredige
vertegenwoordiging (het aantal zetels voor een partij is in overeenstemming met de
aanhang van die partij onder de bevolking)
o Nederland is een gedecentraliseerde eenheidsstaat (enerzijds is er sprake van een
rijksoverheid die zaken aan lagere overheden kan opleggen. Anderzijds zijn er taken,
verantwoordelijkheden en bevoegdheden overgedragen aan lagere overheden)
o Nederland kent geen constitutioneel hof of juryrechtspraak
o Nederland kent een omvangrijk functioneel bestuur (bestuursorganen die een
beperkt, wettelijk vastgelegd takenpakket hebben, zoals de waterschappen)


,Hoofdstuk 2

Een staat heeft 4 kenmerken:
- Er is sprake van een specifiek grondgebied
- Er is een bevolking (Antarctica wordt bijv. niet als staat beschouwd)
- Er is een wettelijke ordening en een bestuurlijke organisatie die gezaghebbend de wet- en
regelgeving kan handhaven
- Het wordt erkend door andere staten

Soevereine staat = een onafhankelijke staat die in het internationale recht gelijk is aan alle andere
staten

De Staat der Nederlanden (de Nederlandse overheid) is een rechtspersoon
 is bevoegd rechtshandelingen te verrichten (kan o.a. een koopovereenkomst met een burger
aangaan, een verdrag met een andere staat sluiten of aan burgers belastingaanslagen opleggen)

Een staat hoeft geen aaneengesloten territorium te hebben
 Zo maakt Nederland deel uit van het Koninkrijk der Nederland samen met Aruba, Curaçao en Sint
Maarten.
 Bonaire, Saba en Sint Eustatius hebben de status van ‘openbaar lichaam’, een soort gemeentes
van Nederland.

Het Statuut is van een hogere orde dan de grondwet (‘de grondwet neemt de bepalingen van het
statuut in acht’)

De Nederlandse koning is staatshoofd van het Koninkrijk der Nederlanden (Nederland, Aruba,
Curaçao en Sint Maarten)
 in deze laatste 3 landen wordt de koning vertegenwoordigd door de gouverneur

De regering van het koninkrijk bestaat uit de koning en de Raad van Ministers (bestaat uit alle
Nederlandse ministers en 3 gevolmachtigde ministers uit Aruba, Curaçao en Sint Maarten).

Nederland is een constitutionele monarchie (= een staat waarin de koning ondergeschikt is aan de
wet)
 constitutie = het geheel van elementaire geschreven en ongeschreven regels met betrekking tot
de organisatie van een staat (kunnen zijn vastgelegd in de grondwet, maar dit hoeft niet)

Parlementair stelsel = regeringsvorm waarbij het volk zijn eigen vertegenwoordigers in het parlement
kies (het volk kiest de Tweede Kamer)
 het parlementair stelsel kent 2 principes:
1. Ministeriële verantwoordelijkheid (De koning is onschendbaar, de ministers zijn
verantwoordelijk. Zij moeten verantwoording afleggen over de handelingen van het
koningshuis en over het functioneren van het ambtenarenapparaat)
2. Een kabinet moet het vertrouwen van een meerderheid in de tweede kamer hebben, de
vertrouwensregel (ministers worden geacht af te treden zodra zij het vertrouwen van de
volksvertegenwoordiging verloren hebben)

Koninklijke familie = de familie van Oranje-Nassau
Koninklijk Huis = de leden van de koninklijke familie voor wie ministeriële verantwoordelijkheid
bestaat

,Nederland is een rechtsstaat (de Nederlandse staat is onderworpen aan de regels van het recht)
 Kenmerken rechtsstaat:
- De overheid mag niet handelen naar willekeur
- Er moet sprake zijn van Trias politica (uitvoerende, wetgevende en rechtsprekende macht
zijn gescheiden)
 voorkomt dat een staatsmacht absoluut is
 Nederland voldoet hier niet helemaal aan: de regering(uitvoerend) is bijv. betrokken bij de
wetsvoorbereiding(rechtsprekend)
- Het bestaan van vrije en geheime verkiezingen
- Het bestaan van grondrechten (recht op vrijheid van meningsuiting, godsdienst, etc.)
- Het bestaan van vrije en onafhankelijke media (persvrijheid)

Nederland is een gedecentraliseerde eenheidsstaat (= staatsorganisatie met verschillende
bestuurslagen, waarbij de relatie tussen de bestuurslagen berust op de samenhang van autonomie,
medebewind en toezicht)
 Decentralisatie = overdracht van taken en bevoegdheden aan lagere rechtsgemeenschappen of
bestuurslagen
 Eenheidsstaat = samenhang van coördinatie die centraal van bovenaf wordt opgelegd
 dit betekent dat hier ambiguïteit is ingebouwd (= het is centraal, maar er is toch variatie mogelijk)

3 kernbegrippen voor een gedecentraliseerde eenheidsstaat:
Autonomie = medebewind en toezicht
 gemeentes en provincies hebben een eigen bevoegdheid
Medebewind = de inhoud van regels is vrij, maar er moet wel rekening gehouden worden met regels
van een hogere orde
Toezicht = de overheid kan alles vernietigen wanneer dit in strijd met de wet zijn of het algemeen
belang

Verder kunnen gemeenten algemene plaatselijke verordeningen (APV’s) uitvaardigen. Dit zijn wetten
die alleen in de betreffende gemeente gelden. Echter mogen deze APV’s niet in strijd zijn met de
algeheel geldende Nederlandse wetgeving.

Samenwerken in het Huis van Thorbecke is van belang, omdat:
- Er zo een duidelijke taakverdeling is tussen de bestuurslagen
- Lagere bestuurslagen en gemeentes weten beter wat er bij de mensen speelt
- Problemen beperken zich niet tot een eigen grondgebied (buslijn/wegen aanleggen bijv.)

De bestuurlijke indeling van Nederland is een territoriale indeling. De drie bestuurslagen zijn vrij om
op verschillende terreinen initiatieven op hun eigen grondgebied uit te voeren. Territoriaal bestuur
wordt dit ook wel genoemd. Wanneer een bestuur een beperkt wettelijk vastgelegd takenpakket
krijgt, wordt zij een functioneel bestuur genoemd.

In dit hoofdstuk worden de belangrijkste politiek-bestuurlijke instituties van het nationaal bestuur
besproken. Het Nederlandse politiek-bestuurlijke stelsel kan worden gekarakteriseerd als een
dualistisch parlementair stelsel. Op papier is er namelijk een scheiding tussen de regering en het
parlement. Zo zijn ministers in Nederland bijvoorbeeld geen lid van het parlement. Echter vertoont
het Nederlands parlementair stelsel ook monistische trekjes, aangezien er ook momenten zijn
waarop regering en parlement juist intensief samenwerken, zoals bijvoorbeeld bij het opstellen van
het regeerakkoord.

, Hoofdstuk 3

Democratische politieke stelsels kunnen worden onderscheiden in:
- Presidentiële stelsels; regering en parlement ontlenen hun positie direct aan een
verkiezingsuitspraak (VS)
- Parlementair stelsel; er is een afhankelijkheidsrelatie tussen regering en parlement en alleen
het parlement wordt direct gekozen (Nederland en Duitsland)
- Conventioneel stelsel; de ministers worden gekozen uit de volksvertegenwoordiging
(Zwitserland)

Het Nederlandse parlementaire stelsel is dualistisch (= de Staten-Generaal stellen zich onafhankelijk
op ten opzichte van de regering en de ministers zijn geen lid van de Staten-Generaal)

De koning ontvangt de notulen van de ministerraadsvergaderingen en heeft wekelijks een gesprek
met de minister-president

Parlement = eerste en tweede kamer
Regering = de Koning en de ministers
Kabinet = de ministers en de staatssecretarissen

Kabinetsformatie verloopt als volgt:
Na de verkiezingen roept de Tweede-Kamervoorzitter alle fractievoorzitters bijeen en benoemt een
‘verkenner’ (gaat in gesprek met alle fractievoorzitters om te zien welke fracties samen een coalitie
kunnen vormen).
 Aan de hand hiervan benoemt de Tweede Kamer een of meer informateurs die de
onderhandelingen voor de vorming van een kabinet leiden. De informateur komt gewoonlijk uit de
grootste partij.
 De informateur onderzoekt de mogelijkheid tot samenwerking van twee of meer partijen in een
kabinet
 Als de informateur zijn taken heeft afgerond, benoemd de Kamer een formateur (dit is meestal de
minister-president uit meestal de grootste coalitiepartij). Deze rondt de vorming van het kabinet af
door voor de verschillende portefeuilles personen te zoeken.
 Na de formatie komt het nieuwe kabinet bijeen om het regeerakkoord op te stellen en te
ondertekenen. Het regeerakkoord behelst de afspraken tussen de coalitiepartijen over het te voeren
regeringsbeleid.
 De koning beëdigt de ministers en staatssecretarissen.

Regeerakkoord = behelst de afspraken tussen de coalitiepartijen over het te voeren regeringsbeleid
Minister zonder portefeuille = lid van de regering dat politieke verantwoordelijkheid draagt en dat
geen hoofd is van een ministerie
 zijn vaak verantwoordelijk voor een bepaald beleidsterrein

De minister-president (of premier) heeft een aantal bevoegdheden:
- Het zelfstandig vaststellen van de agenda van de ministerraad
- Hij maakt als regeringsleider deel uit van de Europese Raad
- Hij geeft na afloop van de wekelijkse ministerraadvergadering een persconferentie en
interview
- Hij is verantwoordelijk voor de Rijksvoorlichtingsdienst en de Wetenschappelijke Raad voor
het Regeringsbeleid

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller valentijn1. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $7.02. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

68175 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now

Start selling
$7.02  233x  sold
  • (34)
Add to cart
Added