1. hoofdstuk 5: de nood aan kosmopolitische blik
5.1 De werkelijkheid verandert sneller dan onze manier van kijken. Leg uit.
Ons beeld van de etnische diversiteit in de samenleving holt achter de werkelijkheid aan.
We kijken nog te vaak door een verouderde bril naar een veranderende werkelijkheid en denken in
verouderde, deels stereotype beelden.
In deze tijden van verandering en onzekerheid zoeken mensen houvast.
Bij deze groep horen, kan zekerheid en identiteit bieden in een snel veranderende wereld.
In een groep bouwen mensen sociale contacten op, sociaal kapitaal.
Deel uitmaken van een groep maakt de wereld ook beter leesbaar:
in de groep spelen gelijkenissen, naar buiten spelen verschillen.
5.2 Waarom is denken in termen van wij-en -zij op vele domeinen normaal.
Het wij/zij denken vinden we zeker niet alleen in discussies over samenleven van mensen en groepen van andere
etnische afkomst.
Jongeren zetten zich soms af tegen ouderen, ouderen distantiëren zich van jongeren.
Vele mannen en vrouwen identificeren zich met hun seksegenoten en benadrukken geregeld het verschil met
‘het ander geslacht’.
Supporters van de ene voetbalploeg hebben vaak ontzettend veel gemeen met supporters van de ander
ploeg
maar juist de eigen groep biedt identiteit, die men nog versterkt door de verschillen met anderen te
benadrukken.
Autochtonen versus allochtonen, moslims versus niet-moslims , Marokkanen versus turken
Denken in termen van gevestigden en buitenstaanders is van alle tijden(Norbert Elias)
Deel uitmaken van een groep levert dus netwerken op en versterkt het sociaal kapitaal binnen die groep.
Tegelijk kan het netwerken met buitenstaanders soms ook bemoeilijken.
Veel hangt af van de kracht waarmee we verschillen maken tussen wij en zij.
Hoe open of gesloten zijn de grenzen van groepen.
5.4 Wat is het verschil tussen ‘bridging’ en ‘bonding’ sociaal kapitaal? Leg uit.
Bij verbindend kapitaal (bonding)
zien we het sociaal kapitaal en de netwerken binnen een zelfgekozen “wij-groep” toenemen.
Het gaat om banden tussen mensen in min of meer homogene groepen of binnen de eigen gemeenschap
Bij overbruggend sociaal kapitaal (bridging)
gaat het om relaties met een veel heterogener karakter:
tussen mensen van verschillende leeftijden, geslachten, sociale posities of etnische culturele groepen.
5.5 Waarom begrijpen we de etnisch-culturele diversiteit onvoldoende als we in
termen van wij-en-zij blijven denken?
Het hindert ons om de complexiteit van onze samenleving voldoende te (h) erkennen.
Denken in termen van wij/zij maakt ons deels blind voor de steeds complexere en ambivalente realiteit
De snel veranderende werkelijkheid dwingt ons ook om op nieuwe manieren naar onze samenleving te kijken
en oog te hebben voor de nieuwe realiteiten van hoe mensen samenleven en/of naast elkaar leven.
, 5.6 Wat bedoelt Beck met het ‘methodologisch nationalisme’? Waarom schiet
er volgens hem tekort om de werkelijkheid in een context van superdiversiteit
te begrijpen? (*)
Willen we in de 21e eeuw van globalisering sociale ongelijkheid goed begrijpen dan kunnen we echter niet
meer alleen kijken naar de ongelijkheid binnen de grenzen van de natiestraat of die de nationaliteit van de
natiestraat hebben.
Het is eigen aan dit tijdperk van globalisering dat de nationale grenzen aan de ene kant blijven bestaan, en
we tegelijk ook zien hoe die nationale grenzen op economisch, sociaal of cultureel vlak geleidelijk oplossen
en we ze politiek opnieuw moeten definiëren.
Volgens Ulrich Beck, wie de werkelijkheid in onze steden blijft bekijken vanuit nationaliteit, mist een steeds
groter stuk van de realiteit.
Meertaligheid of taalachterstand op school laten zich niet meer alleen onderzoeken door
de nationaliteit van de kinderen te bekijken
verreist inzicht in hun etnische afkomst, naast het scholingsniveau, sociaaleconomische positie van gezinnen.
wanneer we in de bevolkingsstatistieken zien dat migratie uit Nederland in een stad als Antwerpen aan belang
heeft gewonnen
dan is het in tijden van superdiversiteit ook relevant om te weten dat een deel van deze Nederlandse
staatsburgers van Marokkaanse origine zijn
en dat ze verhuisd zijn omdat gezinshereniging met een huwelijkspartner uit het land van herkomst in
Nederland een stuk moeilijker is gemaakt door taal- en inkomensvoorwaarden.
5.7 Wat bedoelt Beck met ‘kosmopolitische blik’? Wat zijn de basiskenmerken?
Waarom vindt Beck een ‘kosmopolitische blik’ noodzakelijk om de werkelijkheid
vandaag te begrijpen
Willen we de superdiversiteit begrijpen, dan hebben we nood aan een nieuwe manier van kijken
voorbij de dominante nationale blik en het methodologisch nationalisme in ons denken, in het beleid en
ook onderzoek.
Die nieuwe manier van kijken noemt Beck een kosmopolitische blik.
Beck en Beck-Gernsheim vertalen de theorie over kosmopolitisme
van een theoretische concept naar de superdiverse realiteit van de 21 ste eeuw
niet als een normatieve theorie, maar in 1 ste plaats als kader om de veranderingen empirisch te
analyseren.
Hij onderzoekt en bepleit een empirisch-analytisch kosmopolitisme.
De kosmopolitische blik is daarbij zowel het resultaat van de verandering als de voorwaarde om ze op een
nieuwe manier waar te nemen.
Volgens Ulrich Beck is zo een kosmopolitische blik de enige manier om de echte werkelijkheid in onze
steden en in Europa onder ogen te zien
zonder ons te laten verblinden door hokjes denken in termen van nationaliteit of etniciteiten.
Een kosmopolitische blik is een manier om voorbij het ‘wij-en-zij term’ te denken
en tegenstelling te leren begrijpen, zowel ‘wij’ als ‘zij’ … (zie aanvulling vorige vraag)
Basiskenmerken
Voorbij het wij/zij denken
Naar een ‘wij zowel als zij’
Van of/of-denken
Entweder-Oder-Logik
Of Belg of migrant
naar en/en-denken:
Sowohl-als-Auch-Logik
Verschillen verliezen hun bindende kracht
Oog voor meer mengvormen en meervoudige identiteiten
Afnemende bruikbaarheid van nationaliteit
aandacht voor ambivalentie
Mensen zijn ambivalent, transnationaal (werken samen met familie Turkije, Berlijn etc.)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elineadriaenssen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.