Dit is een uitwerking van de hoorcolleges 3 en 4. De slides zijn aangevuld met tekst eronder, zodat je de hoorcolleges zelf niet meer hoeft te bekijken.
Potpourri aan ideeën levert drie modellen op binnen het NPM:
1. Managerial state -> staat wordt een manager en houdt de prestaties bij (minder
subsidiëren).
2. Competitie -> private organisaties gebruiken om publieke taken uit te voeren
(faillissement is mogelijk).
3. Partnerschappen -> publieke- en private organisaties gaan samenwerken (risico op
bedrog).
Beschrijving college:Hoorcollege:
Veranderde publieke sector (gericht op de 3 E’s: efficiency , effectiviteit en economie) levert
3 modellen op. Noordegraaf zet ter vergelijking 3 logic’s uiteen (performance,
professionalism en politics). Noordegraaf: public management kunnen we ook bestuderen
(niet alleen praktijk, maar ook discipline). NPM is dominant: performance overtreft de
andere 2 en dit geeft problemen.
De bureaucratie van de overheid is vervangen
door het NPM door de markt binnen te halen in de publieke sector (bedrijfsmatiger werken).
De grenzen tussen publiek en privaat vertroebelen. Er ontstaan
beheersbaarheidsvraagstukken: hoe moet je de publieke sector organiseren? Betere ideeën
kennen de gedachtegoederen van: de bijbel van NPM, re-inventing government en waard
krijgen voor je geld. Er moet worden afgerekend/gestuurd op prestaties binnen de publieke
sector (geen input logica meer volgens het bureaucratiemodel).
Pagina 1 van 11
, Boek ‘What money can’t buy’ door Michael Sandel:
Wat gebeurt er als wij in steeds meer levensgebieden markt gaan introduceren?
Er zitten grenzen aan in welke mate je iets kunt vragen aan iemand die behoeftig is. Sandel
geeft 2 argumenten voor dit soort praktijken: 1) eerlijkheid; en 2) corruptie van de moraal. Er
is sprake van wachtrijenproblematiek (zwervers betalen om in de rij te staan voor een gratis
concert).
Rijken hebben een gold card en kunnen zich overal uitkopen; er zitten morele grenzen aan
dit soort praktijken (corruptie argument). Hoe kun je op een marktachtige manier oplossen?
boetes uitdelen leidt tot het legitimeren van dit soort gedrag, want er is betaald: de
maatschappelijke norm is dat je je aan spraken houdt (gebruik maken van aangeboden
faciliteiten).
Dit alles heeft consequenties voor de morele kwaliteit van de samenleving (corruptie
argument = rijken kunnen van alles kopen). Gevolgen van het NPM^
Van chaos (institutionele spaghetti) naar orde (modellen)
binnen het NPM. Ondoorzichtelijkheid van instituties (half
overheid, half markt) roept op tot overzicht. Er zijn 3
verschillende kritieken op de overheidsbureaucratie. Dit geeft
3 modellen binnen het NPM:
1. Kritiek van de publieke economen: de
overheidsbureaucratie verkwist geld (uitputting van
budgeten). Marktmodel als uitkomst: competitie door
financiële prikkels. Het verplicht men om doelmatig te
handelen en een speler te worden in de markt. Calculerend.
2. Kritiek op de beheersbaarheid op de overheidsbureaucratie: de overheid krijgt steeds
meer taken, en ‘the span of control’ wordt te groot. Er zijn ideeën teweeggebracht
over een interne organisatie (agentschappen) binnen de publieke sector; deze
bestuursorganen handelen zelfstandig, staan ver weg van het centrale gezag en
beschikken over autonomie (prorail). Het aanbieden van de diensten is een markt. Er
is sprake van prestatiesturing: de zelfstandige agentschappen worden aangestuurd
op wat ze leveren.
3. Kritiek op de regeltjes: het bureaucratiemodel is vooral bezig met de interne zaken
en vergeet de omgeving. Dit wordt in samenwerking gedaan met de overheid (co-
productie). Er is sprake van projectification: samenwerking met private organisaties.
Governance.
Model 1 - Marktmodel
Voorbeelden van dit model:
Pagina 2 van 11
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Hebe. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
