Summary
Samenvatting Verbindend gezag
- Course
- Institution
Hogeschool Rotterdam Social Work Jaar 4 Minor Werken in Gedwongen Kader Blok WIGK Jeugd Online Artikel PDF Verbindend gezag Blom & Wiebenga 2017
[Show more]
1 review
By: lhmsuiker • 2 year ago
Seller
Follow
LizaS20
Reviews received
Content preview
Artikel Verbindend gezagNaar een nieuwe vorm van autoriteit gebaseerd op principes van
geweldloos verzet
Samenvatting
Het externaliserend of internaliserend probleemgedrag dat kinderen laten zien, brengt hen
tot wanhoop. Als de situatie regelmatig escaleert en kinderen zelf niet gemotiveerd zijn voor
hulp, is er bij zowel ouders als hulpverleners een sterke neiging terug te grijpen op klassieke
autoriteit door middel van straf, dwang en drang. In dit artikel staat een nieuwe visie op
autoriteit centraal: verbindend gezag. De auteurs koppelen de zoektocht naar gezag aan de
relatie tussen gezag en identiteitsvorming en aan de maatschappelijke context van de
afgelopen decennia, waarin autoriteit en hechting op gespannen voet met elkaar staan.
Verbindend gezag is gebaseerd op de principes van geweldloos verzet en verenigt twee
uitersten die schijnbaar niet te verenigen zijn: zowel hiërarchische afstand als relationele
nabijheid, zowel een liefdevol anker als heldere grenzen en zowel verzet tegen wat
onacceptabel is als geloven in de mogelijkheden van de ander. Dit wordt praktisch vertaald
in een houding en methodiek die houvast bieden aan ouders en psychotherapeuten bij de
moeilijke, paradoxale opgave om verbinding en gezag te integreren, zowel bij ernstige
gedragsproblemen als bij meer alledaagse opvoedingsvraagstukken.
Inleiding
Ouders ervaren grote machteloosheid tegenover dergelijk ernstig probleemgedrag van hun
kinderen. De schaamte is vaak groot en de onzekerheid over hoe te handelen nog groter.
Het lijkt alsof er steeds meer kinderen met gedragsproblemen zijn. Het aantal thuiszitters,
ofwel leerlingen die om uiteenlopende redenen langere tijd niet naar school gaan, is groot.
We worden dagelijks geconfronteerd met de onmacht van ouders, van anderen die bij de
opvoeding betrokken zijn., maar ook met die van ons en andere professionals.
Reacties op het probleemgedrag
Enerzijds probeert men een (pedagogische) aanpak te vinden die werkt en anderzijds zoekt
men naar verklaringen voor het onmogelijke gedrag van het kind. We zien in de praktijk twee
preferente benaderingen. Deze zijn verbonden met de primaire coping reacties van mensen
bij stress of onmacht en met onderliggende overtuigingen over wat er met het kind aan de
hand is.
Autoritair worden Aan de ene kant zien we volwassenen die teruggrijpen op de
traditionele autoritaire opvoedingsstijl. De ouder voelt dat hij zijn kind moet of wil
‘temmen’. Wederzijds fysiek geweld is dan geen uitzondering. Voorbeelden: extreem
consequent worden, toename van structuur bieden, beknotten van privileges of
cynisch worden = symmetrische escalatie.
Conflictvermijdend worden Aan de andere kant zien we volwassenen die
behoedzaam zijn en conflicten juist vermijden, uit angst om het contact met hun kind
te verliezen of uit angst voor ruzies. Ouders geven toe aan het dominante gedrag van
hun kind. Bijvoorbeeld: niet optreden bij pesten, door de vingers zien van verzuim, uit
de weg gaan van onenigheid of laten verwateren van verschil in positie =
complementaire escalatie.
, Een belangrijk kenmerk van dergelijke escalaties is dat het een vicieuze cirkel wordt die
zich verdiept. Systeem leden groeien zo steeds verder uit elkaar en verliezen respect en
contact.
Verklaringen zoeken
Een andere veel voorkomende reactie is zoeken naar verklaringen. Omdat ouders alles
geprobeerd hebben om hun kind tot ander gedrag te bewegen en dat niet lukt, moet er ‘iets’
zijn wat het gedrag kan verklaren. Zo kan er een lange zoektocht naar stoornissen,
psychopathologie en diagnoses van start gaan. Een diagnose maakt soms begrijpelijker
waarom het moeilijk voor een kind is om zijn impulsiviteit te beteugelen of waarom het zich
liever terugtrekt als het angstig is en zijn angst niet durft uit te dagen. Een diagnose kan
echter ook contraproductief werken en leiden tot te veel begrip en acceptatie, en vervolgens
tot te weinig begrenzing.
Als niets helpt
Als geen enkele aanpak helpt en geen verklaring handvatten biedt bij de ernstige
gedragsproblemen van jongeren, zoals aan het begin van dit artikel genoemd, dan ontstaan
er vicieuze cirkels en vervolgens impasses. Impasses blijven bestaan als betrokkenen niet
veranderen en ‘meer van hetzelfde’ gaan doen. Ouders en andere betrokkenen voelen zich
machteloos en wanhopig.
Geweldloos verzet en verbindend gezag
Bijzonder aan de ontstaansgeschiedenis van geweldloos verzet is dat Omer zijn inspiratie
vond in het sociaalpolitieke handelen van Martin Luther King en Mahatma Gandhi. Het
primaire doel van de methodiek is het versterken van de kracht van ouders en het
verminderen van de onmacht, juist ook als de jongere zelf niet bereid is mee te werken.
Geweldloos verzet verenigt twee uitersten die schijnbaar niet te verenigen zijn, maar samen
kracht en richting geven aan opvoeders en houvast aan kinderen: zowel hiërarchische
afstand als relationele nabijheid, zowel een liefdevol anker als heldere grenzen en zowel
verzet tegen wat onacceptabel is als geloven in de mogelijkheden van de ander.
Verbindend gezag kan een praktisch en conceptueel antwoord zijn op vraagstukken zoals
aan het begin van dit artikel beschreven. Maar het is ook meer dan een pedagogische visie;
het geeft tevens richting en taal aan de vaak paradoxale complexiteit van de kinder- en
jeugdpsychotherapie.
Probleemgedrag en reacties van betrokkenen als onderdeel van een bredere gezagscrisis
Opvoeden gaat niet alleen over goed verzorgen, hechting en behoeden voor gevaar, maar
ook over het overdragen van normen en waarden (socialisering en disciplinering) en dat lukt
niet zonder autoriteit. Voorbeelden van een gezagscrisis:
Ouders durven geen nee meer te zeggen, dingen te verbieden, uit angst de tere
kinderziel te schaden en het kind tegen zich in het harnas te jagen
Leraren durven niet in te grijpen, omdat ze geen politieagent willen zijn
Politici durven geen ingrijpende maatregelen te nemen, uit angst kiezers te ver liezen
Leiders lopen op eieren, terwijl doortastendheid nodig is
De centrale vraag is: welke vorm van gezag is gewenst en effectief?
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LizaS20. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
57727 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now