Class notes
The World's Legal System UvT hoorcollege 4 (Civil Law: Duitse rechtstraditie)
- Course
- Institution
The World's Legal System UvT hoorcollege 4
[Show more]
1 review
By: denismeijer • 10 year ago
Good
Seller
Followpietah12
Reviews received
Content preview
Hoorcollege 4: Civil law: The German Legal TraditionCivil Law: The German Legal Tradition:
De geschiedenis van Duitsland is weer belangrijk om te begrijpen hoe het er vandaag de dag aan toe
gaan.
We behandelen dadelijk ook het BGB (Duitse burgerlijk wetboek), wat een voorbeeld is voor vele
andere Europese landen, en ook over de hele wereld is verspreid.
Het is geen toeval dat er actueel in de zoektocht naar een Europees geharmoniseerd civil law
systeem de Duitsers hierin een beetje de leiders zijn. De Duitse geleerde juristen stellen veel van de
teksten op, zoals de Draft Common Frame of reference, en dit doen ze op basis van het Romeinse
recht. Ze proberen het Romeinse recht als basis te nemen om een nieuw Europees civil law recht te
maken. Dit is geen toeval, want dit hebben de Duitsers al eens eerder in hun geschiedenis gedaan. Ze
hebben het Romeinse recht als basis gebruikt voor hun eigen recht.
Oorsprong/wortels van het Duitse rechtssysteem:
1495: Het eerste hooggerechtshof werd in Duitsland gesticht (Reichskammergericht). Dit moest
harmonie brengen in “Duitsland” wat toen nog niet bestond. Het was een verzameling van vele losse
staten. Om de rechtsregels te proberen te uniformeren werd het Romeinse recht in het hoogste
gerecht toegepast. Later zou deze verbondenheid met het Romeinse recht alleen maar toenemen:
Usus modernus Pandectarum (17e/18e eeuw):
In de 17e en 18e eeuw krijg je een beweging, de Usus modernus pandectarum, genoemd.
Pandectarum is een andere manier om naar de digesten/pandecten te verwijzen, een geordende
bloemlezing uit de geschriften van de Romeinse rechtsgeleerden (100 BC – 300 AD) samengesteld in
opdracht van keizer Justinianus I. Deze pandecten zijn onderdeel van Keizer Justinianus’ Corpus Iuris
Civilis (6th century). Usus modernus Pandectarum betekent het moderne gebruik van de
pandecten/digesten. Het recht werd ontwikkeld op de basis van een moderne aanpassing van
pandecten van Justinianus.
In de 16e en 17e eeuw was er sprake van een groeiend gevoel van een nationale identiteit. Je krijgt in
deze tijd de ontwikkelingen van natiestaten, zoals Frankrijk. Er ontstaat een gevoel van nationale
identiteiten en in Duitsland betekent dat dat er een typisch Duits recht is ontwikkeld. Hierbij werden
teksten van Tacitus gebruikt, een Romeinse geschiedschrijver. Hij had ook over de Duitsers
geschreven, en deze teksten werden gebruikt (daarvoor werden de teksten al gebruikt in Nederland
door Hugo Grotius voor zijn Inleiding tot de Hollandsche rechtsgeleerdheid (1621))om te laten zien
dat er een typische Duitse identiteit was (die bijvoorbeeld verschilt van de Franse identiteit). Dus de
teksten, van auteurs die over de Germaanse stammen hebben geschreven, werden in de 16e en 17e
eeuw opnieuw gebruikt. Eerst door de Nederlanders, en daarna door de Duitsers. Op grond hiervan
is het Duitse recht ontwikkeld.
Bijvoorbeeld de kwalificaties die je moet hebben om rechter of advocaat te kunnen worden.
In de Romeinse rechtsteksten, opgesteld in de middeleeuwen, was er het idee dat je alleen
rechter kon worden als je naar de universiteit bent geweest (recht hebt gestudeerd). In de
Duitse traditie, andere systemen in de wereld en lokale gewoonten, zie je juist dat degene
met het meest charisma of de oudste, rechter is. De Duitsers hadden in de 16e eeuw het
probleem of ze voor deze Romeinse traditie moesten kiezen of voor de lokale gebruiken
waarbij de meest charismatische man rechter was. Je kreeg een heel debat. Dit gebeurde
allemaal in de Usus modernus Pandectarum: Je ziet aan de ene kant de Romeinse teksten
, (digesten/pandekten) en aan de andere kant het aanpassen van deze teksten aan de
moderne tijd.
Dit is hetgeen wat vandaag de dag nog wordt gedaan. Het is ook geen toeval dat de professoren aan
universiteiten vandaag de dag die Romeins recht geven, ook Civil law geven. Het is namelijk een
natuurlijke combinatie.
Een van degenen die de notie van Usus modernus pandectarum startte was Samuel Stryk (1960). Hij
zei:
“There are many things, which our laws have laid down with a lot of industry and care, but
which have never been received by German custom (moribus Germanorum) or which have
been reproved by the style of our court”.
Er is dus een Romeins gevoel van een nationale Duitse identiteit.
Het ging dus om de herleving van het Romeinse recht, en het aanpassen aan de moderne tijd. Je had
echter ook een andere stroming, namelijk het Vernunftrecht (17e/18e eeuw).
Vernunftrecht (17e/18e eeuw):
Bij vernunftrecht gaat het om het recht van reason (verstand, rede/menselijk denkvermogen – ging
om rationele deductie). Men probeerde een rechtssysteem te creëren op basis van redeneren.
Hierbij waren de Duitsers weer heel erg beïnvloed door de Nederlanders, voornamelijk door Hugo de
Groot. Hierbij startte ze niet met teksten die al bestonden, zoals de teksten van Justulianus, maar ze
wilden een nieuw, logisch systeem maken.
Enkele belangrijke mensen die dit deden waren Samuel von Pufendorf, Christian Thomasius, Christian
Wolff. Wolff was een jurist in de 18e eeuw en wilde een rechtssysteem bouwen dat compleet
deductief van aard was (bijna wiskundig!). Hij wilde beginnen met principes/beginselen waaruit je
concretere regels van af kon leiden en dat de rechter ze alleen in de praktijk hoefde toe te passen.
Dit vernunftrecht/natuurrecht/rationele systeem had een grote invloed op de eerste golf van
codificatie, die nog plaatsvond voor de codificatie van Napoleon in Frankrijk (civil code Napoleon
1804). In de 18e eeuw experimenteerden de Duitsers als met codificatie: uitgebreide overzichten van
rechten/wetten toegepast in bepaalde regio’s.
In die tijd bestond Duitsland nog helemaal niet. Je had je de notie van een heilig Romeins imperium
(Holy Roman Empire (1789))(=Duitsland), maar eigenlijk had je een heleboel länder. De eerste code
werd opgesteld in de regio Bavaria, en is de Codex Maximilianeus Bavaricus Civilis (1756). De
verlichtte leiders van Bavaria wilden de principes van een soort wiskundig consistente wet, die uit de
natural law traditie kwam, overnemen. In Pruisen (prussia, een andere grote staat) in het noorden
van Duitsland, dacht men ook al aan de codificatie (Allgemeine
Landrecht für die Preussischen Staaten (1794)) voordat Napoleon
dat deed.
Holy Roman Empire (1789):
Duitsland bestond uit heel vele regio’s die zelf ook heel autonoom
waren. Het Holy Roman Empire vond plaats van 900 tot 1806.
Na de val van het West-Romeinse Rijk, en nadat het rijk van Karel de
Grote (na zijn dood) werd verdeeld, werd er op het grondgebied van het
huidige Duitsland Het Holy Roman Empire in het leven geroepen
(keizerrijk). In de praktijk was het niet meer dan een verzameling van
losse onafhankelijke staten en koninkrijkjes, met een eigen bestuur en
rechtelijke organisatie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller pietah12. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.74. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now