Het verband tussen het geweldsmonopolie van de overheid en het verbod
tot eigenrichting uitleggen:
Geweldsmonopolie > alleen de overheid mag geweld toepassen om de regelgeving
te handhaven.
Eigenrichting > burgers spelen voor eigen rechter, door geweld te gebruiken
Verband: als er geen geweldsmonopolie zou zijn, dan zouden burgers het hef
in eigen handen nemen door daders zelf aan te pakken door middel van
geweld. Dit gebeurt nu ook wel, maar wanneer er geen geweldsmonopolie
zou zijn, dan zou dit heel normaal zijn en veel vaker voorkomen.
Het begrip legaliteitsbeginsel definiëren en dit beginsel toepassen op een
eenvoudige casus:
Legaliteitsbeginsel binnen het strafrecht > een feit is alleen strafbaar als er voor dat
feit een wettelijke bepaling bestaat. (Art. 16 GW en art. 1 Sr)
Art. 1 Sr: materieelrechtelijke legaliteitsbeginsel
- Strafbepaling moet in de wet staan
- Verbod van terugwerkende kracht > alleen de op het moment geldende wet, die
geldt voor dat moment. De overheid kan dus niet iemand strafbaar stellen voor een
strafbepaling die pas volgende maand van kracht is.
- Voldoende duidelijk > verboden gedrag moet duidelijk zijn voor iedereen en wat
voor sanctie erop staat = lex certa beginsel
Strafbare feiten onderscheiden in misdrijven en overtredingen:
Misdrijven zijn over het algemeen ernstigere feiten dan overtredingen.
> Misdrijven staan opgesomd in het tweede boek van het Wetboek van Strafrecht en
overtredingen in het derde boek.
De indeling naar misdrijven en overtredingen bepaalt ook welke rechter bevoegd is
om kennis te nemen van een strafzaak (absolute competentie). Verder is het
onderscheid van belang voor de toepassing van dwangmiddelen, want ingrijpende
dwangmiddelen kunnen alleen toegepast worden in het geval van misdrijven
Het verschil aangeven tussen formeel en materieel strafrecht en deze
begrippen toepassen op een eenvoudige casus:
Materieel strafrecht > de vraag wat een strafbaar feit is. Het materiele strafrecht
bepaalt welk gedrag niet is toegestaan en welke personen daarvoor kunnen worden
gestraft. (Wetboek van Strafrecht)
, Formele strafrecht (strafprocesrecht) > omvat de regels van het strafproces.
(Wetboek van Strafvordering)
Formele delicten staan in de wet omschreven als een handeling (vb. diefstal).
Materiele delicten heeft de wetgever niet een handeling strafbaar gesteld, maar het
veroorzaken van een gevolg (vb. doodslag)
De vier voorwaarden voor een strafbaar feit benoemen en toepassen op een
eenvoudige casus:
Strafbaar feit: een strafbaar feit is een menselijke gedraging die valt binnen de
grenzen van een wettelijke delictsomschrijving, die wederrechtelijk is en aan schuld
te wijten.
1. Menselijke gedraging (MG)
2. Wettelijke delictsomschrijving (DO)
3. Wederrechtelijkheid (W)
4. Schuld (als verwijtbaar = V)
De begrippen bestanddeel en element toelichten en het verschil tussen
beide begrippen aan de hand van een voorbeeld uitleggen:
Bestanddelen: specifieke geschreven voorwaarden voor strafbaarheid
Elementen: algemene (ongeschreven) voorwaarden voor strafbaarheid
> Delictsomschrijving: bestanddelen en elementen
De bestanddelen van een delictsomschrijving zijn de onderdelen waaruit een
delictsomschrijving is opgebouwd. Maar dan zijn er nog twee elementen waaraan
voldaan moet worden, als zij niet als bestanddeel zijn opgenomen:
wederrechtelijkheid en schuld.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tessaderechtenstudent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.88. You're not tied to anything after your purchase.