Dit document bevat een samenvatting voor het vak inleiding criminologie waarin alle stof wordt behandeld (hoorcolleges, voorgeschreven literatuur en artikelen uit de klapper).
College 1: Wat is criminologie?
Theorie = een bepaalde manier van kijken naar de werkelijkheid waar je hypothesen uit kunt afleiden
en die je helpt om conclusies te kunnen trekken uit onderzoeksgegevens systematische en
consistente redenering die volgt uit een generalisering en abstrahering van onderzoeksgegevens, die
een mogelijke verklaring aandraagt en die in zo veel mogelijk toetsbare termen is gevat
- = een wetenschappelijk model of een wetenschappelijke uitspraak over waarnemingen in de
werkelijkheid
- Doel: de onderlinge samenhang van de waarnemingen beschrijven en verklaren
- Zonder theorie is het slechts platte data en intellectuele betekenisloosheid (Van Swaaningen
& Staring)
- Theorie en methodologie zijn de bril waardoor we de sociale werkelijkheid zien de
werkelijkheid wordt vervormd
o Theorie is niet de werkelijkheid en daarom wordt voortdurend aan theorieën
gesleuteld
Sociale reactiebenaderingen = theorieën die pogen te verklaren welke functies de
criminaliteitsbestrijding heeft en welke bedoeld of onbedoeld effect hebben op de aard en omvang
van de criminaliteit
Marco vs. micro
- Macro = probeert een probleem te verklaren op maatschappelijk niveau
- Micro = probeert een probleem te verklaren op individueel niveau
Criminologie = de wetenschap die zich bezighoudt met de bestudering van de aard en achtergronden
van menselijke gedragingen die door de wetgever strafbaar zijn gesteld en van de wijze waarop de
overheid en de overige maatschappij daarop reageert (Kaiser, 1988) onderzoekt criminaliteit en
crimineel gedrag
- Criminologie wil betrouwbare en precieze kennis leveren over criminaliteit, over mensen die
misdaden plegen en over hoe daarop gereageerd kan worden
o Criminologen vergaren kennis uit de waarneembare werkelijkheid
o Gebaseerd op (wetenschappelijke) ervaring, bevinding en observatie gegrond en
daaruit vloeit het weten voort
o Empirische wetenschap = ze kijken naar de wetenschap/werkelijkheid en willen
weten hoe het is (niet hoe het hoort) empirisch onderzoek toetst verschillende
theorieën die zijn ontstaan uit bepaalde disciplines
- Multidisciplinaire wetenschap (dus geen zelfstandige wetenschap) = maakt gebruik van
inzichten van verschillende wetenschapsgebieden
o Moederdisciplines criminologie
(Rechts)filosofie
Statistiek
Medische wetenschap
Biologie
Sociale psychologie
Sociologie
Klinische en ontwikkelingspsychologie
Culturele antropologie
Economie
- Ontleent haar begrippen, theorieën en onderzoeksmethoden aan verschillende andere
sociale wetenschappen
1
, Samenvatting Inleiding Criminologie
- Criminaliteit is een verzamelterm van delicten die werkelijk in het Wetboek van Strafrecht
staan juridische definitie van een fenomeen/gedrag
o Criminologie is breder gericht op het begrip criminaliteit dan op het strafrechtelijke
begrip strafrecht vs. criminologie
In het strafrecht gaat het over hoe het hoort gaat over het ‘sollen’ = hoe
het hoort
Normatieve kwesties
In de criminologie gaat het over hoe het is gaat over het ‘sein’ = hoe het is
- De eigen morele houding moet buiten beschouwing worden gelaten bij het doen van
onderzoek je eigen emoties en gevoelens mogen het onderzoek niet sturen
o Eerst het fenomeen begrijpen, voordat je het kunt verklaren bij het begrijpen
kunnen de eigen gevoelens en gedachten in de weg staan
Beschrijvende criminologie = de statische verdeling van criminaliteit in tijd en ruimte
criminografie/criminele epidemiologie
- Met behulp van kwantificerende studies wordt geprobeerd een antwoord te krijgen op de
veel gestelde vraag hoe het is gesteld met het niveau van de criminaliteit in een bepaald land
of in bepaalde stad
Etiologische criminologie = het onderzoek naar de oorzaken van crimineel gedrag en criminaliteit
het soort theorieën dat op de oorzaken van de criminaliteit is gericht 2 hoofdstromingen
- Biologische en psychologie criminologie = probeert te verklaren waarom individuen met
kenmerk X crimineel gedrag vertonen en individuen met kenmerk Y niet verklaard de
oorzaken van crimineel gedrag
- Economische en sociologische criminologie = probeert criminaliteit te verklaren als
maatschappelijk verschijnsel verklaard het niveau en de beweging van criminaliteit
Criminoloog = iemand die zich beroepshalve toelegt op de bestudering van misdaad en straf maar
daarbij, net als de rechter, juist wanneer de emoties hoog oplopen, het hoofd koel probeert te
houden
- Streeft bij zijn of haar oordeelsvorming naar een zo groot mogelijke mate van objectiviteit
- Wil een verklaring aanleveren die gebaseerd is op harde feiten en verklaringen aandragen die
diepgaand zijn en die te generaliseren zijn maar een criminoloog is niet geholpen door
teveel mantra’s van feitjes, rijtjes en theorieën omdat geen rijtje in de wereld helpt om
criminaliteit te begrijpen (Sibo van Ruller)
Founding fathers criminology
- Cesare Beccaria (rechtsfilosoof – 1766): pleidooi tegen de willekeur in de strafoplegging en
de wreedheid van straffen
o Volgeling van Rousseau: stelde dat rechtsmacht van de staat berust op een
maatschappelijk contract dat de burgers vrijwillig zijn aangegaan
Criminaliteit was volgens Beccaria een overtreding van dat contract en zou
ook alleen in de mate van de inbreuk op het contract moeten worden
bestraft proportionele bestraffing
o Was enorm kritisch op het toenmalige strafrecht wat op wreedheid was gericht
Door wreed en overmatig straffen zou er minder geluk zijn
Was tegen marteling (tegen het inquisitoire stelsel)
o Strafzekerheid is belangrijk, maar dan wel op maat (gelijkheidsbeginsel)
- Adoplhe Quetelet (cartograaf – 1835): maatschappelijke wetmatigheden bepalen de
ontwikkeling van criminaliteit meer dan individuele wilsbesluiten ontwikkeling van
2
, Samenvatting Inleiding Criminologie
criminaliteit heeft meer met maatschappelijke wetmatigheden te maken dan met de
wilsbesluiten van individuen
o Aan criminaliteit ligt niet de vrije wilsbesluiten van individuen ten grondslag, maar
maatschappelijke wetmatigheden
o Door het ontstaan van de statistiek (= cartografie) is men criminologische data gaan
verzamelen
o De maatschappelijke omstandigheden zijn veel belangrijker dan de individuele
keuzes
o Hij wees op de grote regelmatigheid die op de criminaliteitspatronen te zien waren
o Naast correlatie tussen criminaliteit en leeftijd en sekse, heeft hij ook een correlatie
gevonden tussen criminaliteit en onderwijsniveau
o Voorloper op de Franse milieuschool die verbanden zocht tussen menselijk gedrag en
kenmerken van de samenleving
Franse milieuschool: zocht verbanden tussen menselijk gedrag en
kenmerken van de samenleving
- Cesare Lombroso (gevangenisarts – 1872): criminele antropologie
o Is de eerste die daadwerkelijk aan empirisch onderzoek heeft gedaan
o Antropologie = kennis van de mens zoekt oorzaken van crimineel gedrag in de
mens zelf en is sterk beïnvloed door de medische wetenschap
Italiaanse antropologieschool
o Criminaliteit heeft haar oorsprong in het feit dat de criminele mens is achtergebleven
in het evolutieproces dus biologische benadering en de criminelen zijn biologisch
gedetermineerd criminele mens is biologisch gedetermineerd om delicten te
plegen
Gaat om uiterlijke kenmerken die afwijkingen zichtbaar maken
positivistische methode
Laag voorhoofd
Uitstekende kaken
Borstelige doorlopende wenkbrauwen
Lombroso bedacht dit in de tijd waarin de evolutietheorie van Darwin
populair was
o Zijn theorie raakte in de 20 e eeuw in diskrediet omdat de statische methoden die
werden gebruikt primitief waren en er geen controlegroepen werden gebruikt
Vooral door de ontwikkelingen in Nazi-Duitsland de gedachte dat
bepaalde soorten mensen gedoemd waren tot crimineel gedrag paste in het
denkbeeld van de Nazi’s wat vanzelfsprekend leidde tot de Holocaust
Bulkhuizen: biologische criminoloog die op Lombroso heeft voortgebouwd
werd echter niet gewaardeerd in de samenleving vanwege de rassentheorie
in de oorlog het biologisch perspectief had een zware lading op de
rassentheorie
Andere historische inzichten
- Alexandre Lacassagne (forensische geneeskunde – 1880/1890): iedere maatschappij krijgt de
criminaliteit die zij verdient de sociale omgeving brengt iemand tot criminaliteit en dat
betekent dat de maatschappij verantwoordelijk is voor de criminaliteit binnen die
maatschappij
o Franse milieuschool als tegenhanger van de Italiaanse biologieschool
Keerde zich sterk tegen Lombroso het is de sociale omgeving die iemand
tot criminaliteit brengt
o Hij keek met een ander perspectief stapte af van het individu, sociaal gedrag en
de evolutie en ging nu sociologisch kijken
3
, Samenvatting Inleiding Criminologie
- Willem Bonger (jurist en socioloog – 1920): relatie tussen de ontwikkeling van criminaliteit
en economische condities wanneer de economische conditie van een samenleving
verbetert dan zal de criminaliteit uit ellende afnemen
o Eerste hoogleraar Criminologie in Nederland (UvA)
o Bouwde voort op de Franse milieuschool
o Sociale ongelijkheid is een belangrijke factor bij het verklaren van criminaliteit
o Wanneer de prijzen stijgen, moeten de allerarmsten gaan stelen
o Paste bij het marxisme de economie is alles bepalend voor een samenelving
Coornhert: maakte zich zorgen over het hoge niveau van criminaliteit dat hij in zijn samenleving
waarnam pleitte voor een straf bitterder dan de dood zelf en pleitte voor de bouw van
gevangenissen zodat gedetineerden ambacht konden leren en nuttig werk konden doen
Positivistische stroming = menselijk gedrag wordt bepaald door factoren waarop die mens zelf
weinig invloed heeft, dus ook crimineel gedrag menselijk gedrag moet bestudeerd worden met de
methoden van de natuurwetenschappen
Nieuwe Richting: de Utrechtse school probeerde het leerstuk van de vrije wil te combineren met
deterministische theorieën en in de strafrechtspraktijk toe te passen enerzijds de dader
verantwoordelijk houden voor zijn gedrag, en anderzijds ook oog hebben voor de omstandigheden
- Delinquent moet als mens worden gerespecteerd
- De criminologie geldt als hulpwetenschap en dient vooral om de toepassing van het
strafrecht te verbeteren nog steeds actueel: strafrecht is het uiterste middel, met een
sterk accent op behandeling en resocialisatie en minder op straffen en vergelding
Chicagoschool (1920): immigranten beweging
- Sociologische school aan de universiteit van Chicago
- Waarom ontstond deze school?
o Was de tijd van de snelle industrialisatie, massale stromen van Europa naar de
Verenigde Staten als effect van de WOI
o Chicago was in 1840 een kleine handelspost met enkele 1000 bewoners, maar in
1890 een miljoenenstad Chicago was dé aantrekkingsstad
o In 1920 is de Chicagoschool ontstaan met meer dan 3 miljoen inwoners explosie
van inwoners in een korte periode deze bevolkingsexplosie heeft tot sociale
problemen geleid
o In 1929 ontstond een crisis met veel daklozen, veel armoede en veel criminaliteit
de meeste aandacht van de overheid ging naar de werklozen omdat de werklozen
voor de meeste criminaliteit zorgden
Er was veel corruptie, georganiseerde criminaliteit, jeugdbendes, maffia,
armoede, werkeloosheid
De Zuid en Oost-Europeanen werden als zondebok aangemerkt voor de
criminaliteit omdat zij werden beschouwd als ongeletterd en onbeschaafd
o De Chicagoschool heeft de stad Chicago als onderzoeksterrein gebruikt de
veronderstelling van de Chicagoschool was dat de stad een natuurlijke biotoop was
wat zichzelf moest overleden
- Conclusies en actualiteit Chicagoschool
o Kenmerken van de sociale cultuur zijn van invloed op de omvang van criminaliteit
o Er bestaat een verband tussen sociaaleconomische achterstand en criminaliteit op
buurtniveau
o Een gebrek aan sociale cohesie en gemeenschapsstructuren kan zorgen voor meer
criminaliteit
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ndolinski. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.51. You're not tied to anything after your purchase.
