Dit word-bestand bevat een samenvatting van Wateroverlast, hoofdstuk 4 van BuiteNLand aardrijkskunde. Het bevat onder andere aantekeningen en stof van het boek die handig kunnen zijn voor je toets. De samenvatting is gebaseerd op BuiteNLand 4 havo/ - hoofdstuk 4 Wateroverlast.
Paragraaf 1 - Van de...
AARDRIJKSKUNDE HFST 4
WATEROVERLAST
§1 VAN DE BERGEN NAAR DE ZEE
Het stroomgebied van Rijn en Maas
- Stroomgebieden is de verzamelnaam van een rivier
waarbinnen alle neerslag en grondwater via de zijrivieren
uiteindelijk in de hoofdrivier stroomt. De waterscheiding is
de grens tussen de stroomgebieden, die gevormd wordt
door gebergte of andere verhogingen in het landschap. Het
geheel van de hoofdrivier met al zijn zijtakken noem je het
stroomstelsel van de rivier.
- Het stroomstelsel bestaat uit 3 delen die samen het
lengteprofiel vormen:
1. Bovenloop, hoog in de bergen waar de rivier ontspringt. De rivier loopt er snel en heeft
een hoge erosieve kracht
2. Middenloop, middelste deel van de rivier dat door een dal loopt.
3. Benedeloop, dichtbij de monding waar de stroomsnelheid laag is en de sedimentatie
toenneemt.
- Er zijn 3 soorten rivieren:
1. Gletsjerrivier, wordt gevoed met smeltwater in het voorjaar
2. Regenrivier, wordt gevoed met regenwater (bijvoorbeeld De Maas)
3. Gemengderivier, bestaat deels uit smeltwater en deels uit regenwater (bijvoorbeeld De
Rijn)
Regiem en debiet
- Het verschil in waterafvoer van een rivier gedurende het jaar noem je het regiem.
(regelmatig of onregelmatig) De totale hoeveelheid water die een rivier op een bepaald punt
afvoert is het debiet. (groter of kleiner) Het regiem en debiet kunnen gedurende het jaar
varieren.
- Als het waterpeil op een korte periode sterk stijgt noem je dat een piekafvoer. Het aantal
hoogsteverschil : lengte = het verhang. (cm per km)
Klimaatveranderingen en de gevolgen
- Door klimaatveranderingen stijgt de temperatuur gletsjers nemen in omvang af
zeespiegel stijgt.
- Het neerslagregiem zijn de schommelingen in neerslag gedurende het jaar. Het
neerslagregiem veranderd op 2 manieren:
1. Er valt meer neerslag
2. De neerslag valt onregelmatig
, - Als het neerslagregiem veranderd is het gevolg dat het regiem van de Maas en de Rijn
onregelmatig wordt en de kans op overstromingen toeneemt.
§2 DE INVLOED VAN DE MENS
De rivier wordt getemd
- De eerste dijken verschenen in de 11e eeuw en werden haaks op de rivier gezet. Later
werden de winterdijken paralel aan de rivier aangelegt: achter deze dijken in het
binnendijksgebied, wonen mensen.
Tussen de rivier en de winterdijken ligt de uiterwaard die mag/kan overstromen. Om de
uiterwaarde zo veel mogelijk te kunnen gebruiken werden de zomerdijken aangelegt. In de
zomer stroomt de rivier door het zomerbed.
De laatste 100 jaar zijn rivieren grotendeels
gekanaliseerd meanders zijn
rechtgetrokken en de rivier stroomt sneller.
Kribben houden de rivier in zijn stroombed.
En verbeteren de bevaarbaarheid. Stuwen
zijn er om de waterstand te regelen. Het
dwarsprofiel
De waterafvoer veranderd
- Door verstening wordt de vertragingstijd korter. De vertragingstijd is de tijd die water
nodig heeft tot die bij de rivier is. Op een kale helling, bijvoorbeeld ontstaan door
ontbossing, krijgt neerslag niet de tijd om in de bodem te dringen en stroomt dirct de rivier
in. Als de helling bebost is, duurt het veel langer.
Het water moet naar de zee
- Na dijkdoorbraken werden de dijken steeds verhoogt en/of verbreed dijkverzwaringen.
Er werden gebieden aangewezen waar de rivier mocht overstromen
noodoverloopgebieden.
§3 IJSSELMEERGEBIED EN DE ZUIDWESTELIJKE DELTA
Het IJsselmeergebied
- Afsluitdijk is in 2022, 90 jaar. En nu 30km lang. De afsluitdijk scheidt het buitendijkse deel
(Waddenzee) van het binnendijkse deel (IJsselmeer). Het Markermeer is niet ingepolderd.
De Zuidwestelijke Delta
- De Zuidwestelijke Delta was tot 1953 een estauarium
een trechtervormige monding van een rivier in de zee. Het
bestaat uit zout en zoet water.
- Na de watersnoodramp werd het delltaplan uitgevoerd
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sabinevandenberg5. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.22. You're not tied to anything after your purchase.
