De geo Aarde, systeem aarde. Havo SE CE Studieboek
Dit word-bestand bevat een samenvatting van Klimaat en landschapzones, hoofdstuk 3 van De Geo aardrijkskunde. Het bevat onder andere aantekeningen en stof van het boek die handig kunnen zijn voor je toets. De samenvatting is gebaseerd op De Geo 4 havo/ - hoofdstuk 3 Klimaat en landschapzones. Parag...
AARDRIJKSKUNDE SYSTEEM
AARDE
HOOFDSTUK 3 KLIMAAT EN
LANDSCHAPZONES
§1 DE ATMOSFEER: EEN OMHULSEL VAN GAS
Samenstelling en opbouw van de atmosfeer
De Atmosfeer (het geheel aan gasvormige stoffen die het vaste en
vloeibare deel van de aardkorst omringen) werd gevormd toen aarde
na haar ontstaan begon af te koelen.
De atmosfeer is opgebouwd uit 4 lagen:
o Onderste laag is Troposfeer (onderste laag van de atmosfeer waarin de
weersverschijnselen zich afspelen).
Je kunt naar de Temperatuurgradient (het aantal graden Celsius
temperatuurverandering over 100 m hoogteverandering in de
dampkring of op de aardkorst) kijken. Dit betekent dat met elke 100 m
die je in de troposfeer stijgt, de temp daalt met 0,6 C. Dit hangt af van
de luchtvochtigheid.
o Dan komt tropopauze
o Stratosfeer
o Stratopauze
o Mesosfeer
o Thermosfeer
Stralingsbalans
Stralingsbalans (de verhouding tussen de kortgolvige instraling op de
aarde, de naar het heelal
teruggekaatste straling en de
langgolvige warmtestraling van de
aarde. Heet ook energiebalans)
Energiebalans (de verhouding tussen
de kortgolvige instraling op de aarde,
de naar het heelal teruggekaatste
straling en de langgolvige
warmtestraling van de aarde. Heet ook
stralingsbalans).
Albedo (het deel van het naar een hemellichaam, gestraalde licht dat
dit hemellichaam weer terugzendt)
, De zonnestraling bereikt het aardoppervlak, wordt omgezet in warmte.
Wordt geabsorbeerd en naar aarde teruggestraald. Verdwijnt in ruimte,
maar broeikaseffect vertraagt dit.
Variaties in de stralingsbalans
Hoeveelheid straling die bepaald gebied op aarde ontvangt, is
afhankelijk van:
- Breedteligging
- Albedo
- Gesteldheid van het aardoppervlak
Dicht bij de evenaar (lage breedte), vallen zonnestralen loodrecht in ->
hoeveelheid straling per oppervlakte-eenheid groter.
Het verschil tussen land en zee speelt ook een rol. Water wordt
langzamer warm en koud dan land. Heeft 4 oorzaken:
Zonlicht kan dieper in water doordringen dan in land, moet dus over
grotere oppervlakte water worden verdeeld.
Water is in beweging, wordt warmte beter verdeeld dan op het land.
Kost meer energie om water graad in temp te laten stijgen dan land
Bij verdamping van water gaat energie uit water naar dampkring.
Boven land is verdamping veel lager.
§2 WARMTETRANSPORT DOOR WIND EN ZEESTROMEN
Luchtdrukverschillen
Er vindt transport van warmte plaats van de evenaar naar de polen,
hiervoor zijn lucht en water verantwoordelijk.
In de tropen zet de lucht door verwarming uit -> soortgelijke massa
daalt -> stijgende lucht.
Grote hoogte gebied met overschot aan lucht (warme kolom) ->
stroomt lucht naar gebied met tekort aan lucht hier daalt de lucht ->
het gewicht van koude kolom lucht, de Luchtdruk (de druk die de lucht
door zijn gewicht op het aardoppervlak
uitoefent) neemt aan het aardoppervlak toe.
En de luchtdruk van warme kolom neemt af.
Ontstaat Hogedrukgebied (gebied waar het
gewicht van de kolom licht boven aarde
groot is) en een Lagedrukg ebied (gebied
waar het gewicht van de kolom lucht
boven aarde gering is).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sabinevandenberg5. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.28. You're not tied to anything after your purchase.
