100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Samenvatting Geschiedenis Historische Context De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden Feniks VWO $4.28
Add to cart

Summary

Samenvatting Geschiedenis Historische Context De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden Feniks VWO

 59 views  0 purchase
  • Course
  • Institution
  • Book

Dit is een bestand waarin de samenvatting van de historische context De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden te vinden is. Dit bestand is gebaseerd op de uitgeverij Feniks van het VWO Ik heb er zelf veel aan gehad en hoop dat jij dat ook gaat hebben, succes! De belangrijke deelvragen: 1.1 Waa...

[Show more]

Preview 3 out of 27  pages

  • No
  • Hc hoofdstuk 1 de republiek der zeven verenigde nederlanden
  • November 2, 2020
  • 27
  • 2019/2020
  • Summary
avatar-seller
Historische Context
De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
1515 – 1648
1.1 Waardoor brak er een opstand uit in de Nederlanden? 1515-1572

[ Jaartal verklaring ]
 1515: Karel V landsheer van de Nederlanden
 1572: Watergeuzen nemen Den Briel in -> Officiële begin van de Opstand

[ Beantwoording leidende vraag ]
1. Politiek: door de centralisatiepolitiek van Karel V en Filips II worden de
privileges van de edelen en de steden bedreigd
2. Religieus: er is veel afkeer onder protestanten en gematigde katholieken
tegen de gewelddadige en intensieve kettervervolgingen.

[ Staatsvorming en centralisatie ]
Jaartallen:
1515: Karel V wordt landsheer der Nederlanden
1516: Karel V wordt de koning van Spanje
1519: Karel V wordt de keizer van het Duitse Rijk
1543: Karel V verovert Gelderland en is daarmee landsheer van alle 17 gewesten
(Bourgondische Kring)
 Karel wil zijn gezag steeds meer centraliseren
- De gewesten wilden vasthouden aan de privileges die ze hadden gekregen
in ruil voor belastingbetaling
- 15e & 16e eeuw is er opbloei van handel & nijverheid met als gevolg
1. toenemende verstedelijking
2. de stedelijke burgerij wordt steeds machtiger

[ Verplicht voorbeeld: de instelling van de drie Collaterale Raden 1531 ]
 Moet het centrale bestuur versterken
 Vervangen de taken van adel & tasten de privileges aan
Raad van State
 Noblesse d’épée (adel van degen) steeds meer verdrongen door Noblesse
de robe (adel van de toga)
 Buitenlandse politiek & oorlogsvoering
Geheime Raad
 Universitair geschoolde bestuurders
 Algemene wetgeving + uitvoering ervan
Raad van Financiën
 3 edelen & 3 juristen
 Beheersen persoonlijke bezit van de vorst
 Belastingen

Ka’s bij dit voorbeeld:
1. Het begin van staatsvorming en centralisatie

,[ Luther ]
 Karel V keizer in Duitsland → Luther daar begonnen met de reformatie
- Hij had kritiek op de rooms-katholieke kerk, want volgens hem is de Bijbel
richtinggevend. Daarom wil hij de kerk van binnenuit hervormen.
- Opvattingen snel verspreid door de boekdrukkunst
- Hij wordt gesteund door sommige Duitse vorsten
 1517: 95 stellingen
 1518: de Resolutiones
 1521: kerkelijke ban
 Karel V voert samen met zijn katholieke vorsten jarenlang oorlog tegen deze
protestantse vorsten
 1555: Vrede van Augsburg
‘cuius regio eius religio’ → iedere vorst bepaalt het geloof in zijn rijk
(= nederlaag voor Karel V en hij treedt vervolgens af)

[ Verplicht voorbeeld: Luther voor de Rijksdag in Worms 1521 ]
 Bijeenkomst van alle Duitse Vorstendommen waarbij Luther wordt gevraagd of
hij zich vasthoudt aan zijn opvattingen.
 Edict van Worms → Rijksban over Luther uitgesproken
 Leidt tot de definitieve scheuring van de kerk

KA’s bij dit voorbeeld:
1. De protestantse reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-
Europa tot gevolg had

[ De inquisitie ]
 Karel V trad hard op tegen de protestanten
 1522: instelling van de inquisitie
 Rechtbank die ketters moest opsporen en berechten
 Protestantisme werd niet uitgeroeid
 Gezien als aantasting van de privileges

[ Verplicht voorbeeld: de instelling van de bloedplakkaten 1550 ]
 Eenheid van geloof zou de eenheid in Karels rijk vergroten & gehoorzaamheid
vanzelfsprekender maken
 Na overwinning Schmalkaldische oorlog -> kettervervolgingen nog extremer =
bloedplakkaten
 Wordt erg tegengewerkt (door protestanten & gematigde katholieken)
 Karel wil daarom de Nederlanden los maken van Frankrijk & het heilige
Roomse rijk
 Nieuwe kerkelijke bestuurlijke indeling zou passen bij de contrarevolutie
 Onder Filips II wordt de nieuwe indeling uitgevoerd
 ontstaan aartsbisdommen
 veel verzet; het plan zou namelijk leiden tot meer vervolgingen

KA’s bij dit voorbeeld:
1. Het begin van staatsvorming en centralisatie (?)
2. Het streven van vorsten naar absolute macht

, [ Calvinisten ]
 1536: Calvijn over de taak van de vorst
 1555: Filips II aan de macht (Nog strenger katholiek)
 1559: Margaretha van Parma wordt landvoogdes
- Zij moet namens Filips de Nederlanden besturen
- Onder haar begon het Calvinisme
→ Grootste verschil Luther & Calvijn is dat Calvijn gelooft in de
‘predestinatieleer’ en of je tegen een goddeloze overheid in opstand
mag komen)
 1565: Hoge edelen vragen aan Margaretha om minder hard de ketters aan te
pakken. Filips geeft aan haar de opdracht om juist streng te blijven vervolgen
 1566: lage edelen bieden haar een smeekschrift aan
- Inquisitie wordt verminderd
- Korte termijn gevolg: hagenpreken & beeldenstorm (=Alva gestuurd)

[ Alva ]
 1567: hertog van Alva landvoogd van de Nederlanden
- Raad van beroerten
- 1568: na de slag bij Heiligerlee laat hij de graven Egmont & Hoorne
executeren
- Willem van Oranje vlucht naar Duitsland
 1568: Willem valt met zijn Duits huurlingenleger de Nederlanden binnen →
Invasie mislukt
 1572: Watergeuzen veroveren in naam van Oranje Den Briel
- Officiële begin van de opstand
- Willem van Oranje opnieuw door enkele gewesten uitgeroepen tot
stadhouder

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sabinevandenberg5. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $4.28. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

52510 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now

Start selling
$4.28
  • (0)
Add to cart
Added