Wat houdt het toetsingsverbod in?
Ten aanzien van wetten en verdragen bepaalt art. 120 GW dat de rechter niet in de beoordeling
van hun grondwettigheid treedt. Dit betekent dat de rechter een wet of verdrag niet mag toetsen
op het al dan niet overeenstemming zijn met de Grondwet. De rechter moet een wet dus ook
toepassen, als zij naar zijn mening in strijd met de Grondwet zou zijn. Hetzelfde geldt voor eventuele
ongrondwettigheid van een verdrag. Dit toetsingsverbod geldt niet alleen met betrekking tot de
inhoud van een wet of verdrag, maar voor een groot deel ook voor de vraag of bij de totstandkoming
van een wet of verdrag de juiste grondwettelijke procedure is gevolgd (‘formele toetsing’). De
rechter heeft, aldus de Hoge Raad, ook niet de bevoegdheid om een wet in formele zin aan het
Statuut te toetsen. Evenmin mag hij een wet in formele zin toetsen aan ongeschreven
rechtsbeginselen. Art. 120 van de Grondwet verbiedt de rechter ten slotte om verdragen aan de
Grondwet te toetsen.
De Grondwet bevat één uitdrukkelijke uitzondering op het toetsingsverbod van wetten in formele
zin. De rechter mag en moet een formele, door regering en Staten-Generaal tezamen gemaakte
wetsbepaling buiten toepassing laten wanneer de toepassing van deze wetsbepaling strijdig zou
zijn met een ieder verbindende bepalingen van verdragen en van besluiten van volkenrechtelijke
organisaties (art. 94 GW). Hier wordt dus aan de rechter ook ten aanzien van formele wetten een
toetsingsrecht aan verdragen gegeven, terwijl dat aan de Grondwet uitdrukkelijk is uitgesloten. De
rechterlijke toetsing aan verdragen die grondrechten bevatten of aan voorschriften van de Europese
Unie wordt in de praktijk steeds belangrijker.
Hoe werkt het Europees recht door in het nationale recht?
Het EU recht kan onderverdeeld worden in primaire recht en secundaire recht.
Primaire recht: in de verdragen neergelegd
Secundaire recht: door de instellingen op grond van de verdragen gevormd. Onder het secundaire
recht vallen volgens art. 288 EU-werkingsverdrag verordeningen, richtlijnen, besluiten,
aanbevelingen en adviezen.
Verordeningen: een verordening heeft een algemene strekking, is verbindend in al haar onderdelen
Richtlijn: is verbindend ten aanzien van het te bereiken resultaat voor elke lidstaat waarvoor zij
bestemd is, doch aan de nationale instanties wordt de bevoegdheid gelaten vorm en middelen te
kiezen.
Besluit: is verbindend in al zijn onderdelen voor degenen tot wie het uitdrukkelijk is gericht.
Aanbevelingen en adviezen zijn niet verbindend.
In zijn jurisprudentie heeft het Hof van Justitie uitgesproken dat bepalingen van het unierecht die
voldoende nauwkeurig en onvoorwaardelijk zijn, rechtstreekse werking hebben, dat wil zeggen
rechtstreeks rechten en verplichtingen voor burgers in het leven roepen. Dergelijke bepalingen
hebben voorrang boven afwijkend nationaal recht, zelfs boven afwijkende bepalingen in een
nationale grondwet. Nationaal recht dat met dergelijke bepalingen in strijd is, dient buiten
toepassing te worden gelaten.
Ten aanzien van richtlijnen zijn rechtstreekse werking en voorrang boven nationaal recht onder
bepaalde omstandigheden niet uitgesloten. De meeste richtlijnen moeten binnen een bepaalde
termijn in nationale wetgeving worden omgezet (. Als een lidstaat die termijn ongebruikt laat
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller schooldocus. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.