Geschikte samenvatting voor het (school)examen voor VWO. Samenvatting van maatschappijwetenschappen hoofdstuk 14: Verandering in de moderne samenleving, gemaakt aan de hand van het boek Seneca Maatschappijwetenschappen deel 3. Belangrijke begrippen zijn dikgedrukt in de samenvatting. Begrippen waar...
Maatschappijwetenschappen hoofdstuk 14: Verandering in de moderne
samenleving
De cultuur van een moderne samenleving verschilt sterk met die van een traditionele
samenleving. Traditionele samenlevingen tonen meer variatie. Door rationalisering,
globalisering, staatsvorming, institutionalisering, democratisering en individualisering
zijn moderne samenlevingen op elkaar gaan lijken. Traditionele samenlevingen
hebben gebrek aan deze processen en verschillen dus veel meer.
Institutionalisering heeft voor voorspelbaar gedrag in de moderne samenleving
gezorgd. Waarden worden vertaald in regels en gedragspatronen. Dit proces geeft
mensen wat zekerheid, ruimte en tijd in het alledaagse handelen. Het geeft ook
herkenning en ervaring van een betekenisvolle structuur en samenhang. Het bepaalt
ook voor een deel het beeld van de werkelijkheid dat mensen hebben.
Bij institutionalisering ontstaan vaak organisaties die zich richten op de
standaardgedragspatronen die gevormd worden. Organisaties zijn verbanden
tussen mensen die een gemeenschappelijk doel nastreven.
Voor moderne mensen zijn traditionele do’s en don’ts vaak onbekend. Het grote
verschil tussen het denken en handelen van mensen in traditionele en moderne
samenlevingen kan worden verklaard door rationalisering → traditionele opvattingen
en handelswijzen worden vervangen door een weloverwogen doelgericht handelen.
Vanaf 1800 (tijdperk van moderniteit) zijn mensen steeds rationeler gaan handelen.
Het belang van tradities, emotionele bindingen en opvattingen vermindert en er is
minder aandacht voor het bovennatuurlijke. Socioloog Max Weber noemde dit de
onttovering van de wereld. Volgens Weber waren de opkomst van het kapitalistische
systeem (nastreven van winst op rationele wijze) en bureaucratisering
(taakspecialisatie) van de staat een uiting van rationalisering.
Voordelen van rationalisering volgens Weber:
Verdere uitbouw van wetenschap, daardoor een grotere mate van beheersing
van sociale processen en de natuur.
Rationele en efficiënte vormgeving van arbeidsorganisaties.
Nadruk op universele formele regels en gelijke behandeling van gelijke
gevallen, niet gebaseerd op emotionele bindingen.
Het meten van opbrengsten en de aandacht voor de juiste man of vrouw op
de juiste plaats.
Nadelen van rationalisering volgens Weber:
De middelen gaan de doelen overheersen. Het bestaan van mensen dreigt
gecontroleerd te worden.
Differentiatie (onderscheid) in arbeidsverdeling leidt tot vervreemding van
werknemers. Dit is het gevolg van doorgevoerde specialisatie van
werkzaamheden en grote machtsverschillen in bedrijven, organisaties en de
samenleving.
Onpersoonlijke benadering. Formele en bureaucratische opstelling in relaties.
Het moderne arbeidsproces stelt hoge eisen aan werknemers. Dit zorgt voor
stress en veel mensen die zich ziek melden. Er ontstaat ook een onderklasse
die niet aan de eisen kan voldoen en door de samenleving wordt uitgesloten.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rosiework. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.26. You're not tied to anything after your purchase.
