Dit word-bestand bevat een samenvatting van hoofdstuk 2 rechtsstaat van thema's maatschappijleer HAVO. Het bevat onder andere aantekeningen en stof van het boek die handig kunnen zijn voor je toets. De samenvatting is gebaseerd op Thema's Maatschappijleer havo/ -
***
§1 RECHT EN RECHTVAARDIGHEID...
SAMENVATTING THEMA’S
MAATSCHAPPIJLEER
HOOFDSTUK 2 RECHTSSTAAT
HAVO
§1 RECHT EN RECHTVAARDIGHEID
Rechtsnormen zijn gedragsregels die door de overheid wettelijk zijn vastgelegd
Rchtsnormen zijn ontstaan om het maatschappelijke leven geordend te laten
verlopen. Komen vanuit de normen en waarden van de mensen
Wetten veranderen mee met onze opvattingen
Rechtsstaat; een staat waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen
machtsmisbruik en willekeur van de wereld
Constitutionele monarchie; een regeringsvorm waarbij de macht en rechten van de
koning zijn vastgelegd in de grondwet
Eerste grondwet in 1798, 1814 Willem 1 kreeg de macht. 1848 onder leiding van Thorbecke
was de koning onschendbaar en de ministers verantwoordelijk. In 1919 kwam er
algemeen kiesrecht.
Je hebt niet alleenrechten in een rechtsstaat, je hebt ook plichten een voorbeeld is dus
leerplicht.
Privaatrecht: de betrekkingen tussen burgers onderling
- Personen- en familierecht > regelt zaken zoals huwelijk, scheiding en geboorte
- Ondernemersrecht > gaat over het bedrijfsleven
- Vermogensrecht > alles wat te maken heeft met iemands vermogen
Publiekrecht: de inrichting van de staat en de relatie tussen burger en overheid
- Staatsrecht > bevat alle regels voor de inrichting van de staat
- Bestuursrecht > regelt de verhouding tussen burgers en staat
- Strafrecht > bestaat uit alle wettelijke regels die aangeven welk gedrag strafbaar is
, §2 DE GRONDBEGINSELEN
Het doel van een rechtsstaat is > vrijheid, gelijkheid, veiligheid en bescherming
De grondbeginselen
- Trias politica
- Grondwet
- Legaliteitsbeginsel > je bent pas strafbaar als dat ook in de wet zo staat
“De ervaring leert dat iedereen die macht heeft, geneigd is om daar misbruik van te
maken” Montesquieu, bedenker van trias politica
Wetgevende macht > maakt wetten
Uitvoerende macht > zorgt ervoor dat de wetten worden uitgevoerd
Rechterlijke macht > spreekt recht
Checks and balance > een systeem dat iedereen gecontroleerd wordt
Onafhankelijke rechters > zorgt voor bescherming, wordt niet gekeken naar je
functie, strafbaar is strafbaar en je kan niet voor eigen rechter gaan spelen
Klassieke grondrechten > vrijheid van meningsuiting
- Grondrechten die de overheid moet garanderen
- Legt de overheid beperkingen op
- Je kunt naar de rechter
- Bescherming tegen de overheid
Sociale grondrechten > recht op onderwijs, recht op bestaanszekerheid
- Grondrechten die de overheid niet kan garanderen
- Overheid heeft inspanningsplicht
- Kan niet naar de rechter
- Bescherming door de overheid
Legaliteitsbeginsel, de overheid mag alleen beperkingen opleggen aan de vrijheid van de
burgers als die beperkingen in de zijn vastgelegd
Artikel 1 grondwet
Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld.
Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras,
geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sabinevandenberg5. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.30. You're not tied to anything after your purchase.
