,HET VERBAND TUSSEN NEGATIEF AFFECT OP ALCOHOLGEBRUIK
GEMODEREERD DOOR DRINKING-TO-COPE EN SOCIALE ANGST
3
Het verband tussen negatief affect op alcoholgebruik gemodereerd door drinking-to-cope en
sociale angst
Volgens het Trimbos instituut dronk in 2018 8,2% van de 18-plussers overmatig
alcohol: 10,0% van de mannen en 6,6% van de vrouwen. Problematisch alcoholgebruik
betekent meer dan 21 glazen alcohol per week drinken voor mannen of meer dan 14 glazen
per week voor vrouwen (Trimbos-instituut, 2018). Problematisch alcoholgebruik is een
drinkpatroon dat leidt tot lichamelijke, psychische of sociale problemen (Trimbos-instituut,
2018). In Nederland is problematisch alcoholgebruik het laatste decennium gestegen: van 9%
in 2001-2004 tot 12% in 2008, na controle voor leeftijd en geslacht. Deze cijfers zijn wellicht
nog een onderschatting, omdat ze zijn verkregen op basis van vragenlijstgegevens waarin
respondenten vaak sociaal wenselijk antwoorden vanwege de gevoeligheid over het
onderwerp (Michels et al., 2011). Problematisch alcoholgebruik veroorzaakt op lange termijn
psychische- en lichamelijke ziekten, zoals depressies, angststoornissen, hart- en vaartziektes
en heeft financiële en sociale problemen tot gevolg (Anderson & Baumberg, 2006; Lwamoto,
Castellano & Takamatsu, 2012). Zodra dit problematische patroon van alcoholgebruik leidt
tot klinisch significante beperkingen of lijdensdruk, spreken we van een verslaving en wordt
de behandeling hiervan langdurig en intensief (Michels et al., 2011).
Gezien de forse stijging van het problematisch alcoholgebruik en de negatieve
gevolgen hiervan, is het van maatschappelijk belang om onderzoek te doen naar de motieven
waarom mensen alcohol drinken. Uit eerder onderzoek is naar voren gekomen dat negatief
affect een belangrijke rol speelt in het drinken van alcohol. Mensen gebruiken alcohol als
zelfmedicatie, om hun stemming te veranderen en het gevoel van stress te verminderen
(Colzato, Van der Does, Kouwenhoven, Elzinga & Hommel, 2011). Als iemand ervaart dat
een bepaalde manier om met problemen om te gaan werkt, zal diegene deze manier vaker
hanteren (Khantzian, 1997). Als mensen zich somber voelen en men heeft ervaren dat het
, HET VERBAND TUSSEN NEGATIEF AFFECT OP ALCOHOLGEBRUIK
GEMODEREERD DOOR DRINKING-TO-COPE EN SOCIALE ANGST
4
gebruik van alcohol dit affect in de positieve zin verandert, zal men vaker alcohol gaan
gebruiken wanneer men zich somber voelt (Khantzian, 1997).
In dit onderzoek wordt gebruik gemaakt van een ESM-studie (Experience Sampling
Method) om een duidelijk beeld te krijgen of negatief affect in verband staat met
alcoholgebruik. Een ESM-studie is een intensieve data verzameling techniek, waarbij
deelnemers gevraagd wordt een vragenlijst te beantwoorden (met vragen over bijvoorbeeld
stemming en context) op meerdere momenten per dag, gedurende meerdere dagen. Door een
ESM-studie worden met name de schommelingen van negatief affect gedurende de dag
zichtbaar. Door het herhaaldelijk meten van gedachten, emoties, percepties en gedrag, op het
moment dat deze voorkomen, wordt er meer inzicht verkregen over de individuele verschillen
binnen het individu. In tegenstelling tot cross-sectionele data, wordt de informatie die
verkregen wordt via een EMS-studie, niet vervormd door het geheugen (Lenaert, Huegten,
Ponds, 2018). In de sub paragraaf ‘Ontwerp’ wordt dit begrip nader toegelicht.
Negatief affect
In de psychologie is het affect een patroon van waarneembaar gedrag waarmee een
subjectief gevoel (of emotie) tot uitdrukking wordt gebracht (Schaufeli & Bakker, 2001).
Mensen die hoog scoren op negatieve affectiviteit worden gekenmerkt door veel negatieve
emoties of stemmingen in uiteenlopende situaties. Gezondheidsklachten, slechtere coping en
meer onaangename gebeurtenissen zijn gerelateerd aan negatief affect (Cooper, Frone, Russel
& Mudar, 1995). Uit eerder onderzoek naar het verband tussen negatief affect en
alcoholgebruik onder volwassenen tussen de 18-65 jaar is gebleken dat mensen met
alcoholproblemen meestal drinken om negatieve emoties te onderdrukken (Cox & Klinger,
1988).
Uit onderzoek van Baker, Piper, McCarthy, Fiore en Majeskie (2004) is gebleken dat
negatief affect tevens ook een versterkende rol kan spelen in de mate van alcoholgebruik.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller margovalks. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.06. You're not tied to anything after your purchase.