Summary
Samenvatting probleem 3 seks
- Course
- Institution
Uitgebreide samenvatting van probleem 3.
[Show more]
Seller
Follow
JNLouws
Content preview
Samenvatting probleem 3- seksVignet 1
Hoe werkt seksuele opwinding/respons? En hoe ontstaat het en wat gebeurt er in het lichaam en in
de hersenen?
● Human sexuality and its problems (2009). Bancroft.Chapter 4: Sexual arousal and response –
the psychosomatic circle page 55 to 111 (up to “The role of hormones”) and pages 130
(Making sense of gender differences) to 143
● Bancroft, J., Graham, C.A., Janssen, E. & Sanders, S.A. (2009). The Dual Control Model:
Current Status and Future Directions.
Seksuele opwinding gaat gepaard met
perifere opwinding (verandering in hartslag,
bloeddruk, etc.). Bij mannen is er ook een
periode van herstel na het orgasme
(refractory period). Er is een link te zien
tussen cognitieve processen (bewust en
onbewust), het emotionele brein, het
ruggenmerg en de reflexen daarin die via
perifere opwinding ook invloed hebben op
genitale reacties en andere uitingen van
seksuele opwinding. Perceptie, bewustzijn en
cognitief verwerken van de perifere en
genitale veranderingen maakt de cirkel weer
compleet. Over orgasme en de
herstelperiode is nog weinig bekend. De
plussen en minnen geven opwinding of
verstoring aan.
De huidige kijk op het brein is dat niet bepaalde gebieden voor bepaalde vaste functies
verantwoordelijk zijn, maar dat één functie door samenwerking van verschillende gebieden tot stand
komt. Ook in seksueel gedrag zijn verschillende breingebieden betrokken.
Emotionele brein
Seksuele ervaringen zijn vooral ook emotionele ervaringen. Op dit moment heerst de gedachte dat
emoties ontstaan door het onbewust evalueren van een stimulus en dat hierdoor een bepaalde
reactie ontstaat en daardoor een perifere reactie en daardoor weer een bewuste ervaring. De
onbewuste evaluatie, de actie en de bewuste ervaring zouden gemedieerd worden door de cerebrale
cortex en de perifere reacties worden gemedieerd door de hypothalamus. De amygdala zou dan een
rol spelen in de interactie tussen deze twee gebieden. De hippocampus zou betrokken zijn bij het
onthouden van emotionele ervaringen. Dit samen heet het emotionele brein.
De balans in opwinding en remming is erg belangrijk in de neurofysiologie. Bijna elke neuron heeft
opwindende en remmende neuronen die erop werken. De uitkomsten van die opwinding/remming
,kunnen erg verschillend zijn. Emotie kan negatieve of positieve waarde hebben. Er zijn eigenlijk drie
fundamentele, emotionele systemen: Behavioural approach system, vlucht-/vechtsysteem en
behavioral inhibition system. De eerste twee hebben met actie te maken en de laatste meer met
inhibitie. Bij al deze systemen is er sprake van een opwindingsmechanisme. Er kan sprake zijn van
algemene opwinding: activeren van het individu op een niet-specifieke manier en van specifieke
opwinding: lichaam klaarmaken voor specifieke soort actie. Die laatste zou relevant zijn in seksuele
opwinding. GABA heeft een inhiberende werking op het brein en het ruggenmerg, maar deze kan ook
opwindend werken. 5HT werkt alleen inhiberend. Bij het behavioural approach system is het de
vraag wat het toenaderingsgedrag bepaalt en of dit verschilt van de ervaring van de beloning daarna.
Dus hoe de neurofysiologie werkt van plezier en de verwachting van plezier, dit is ook erg belangrijk
bij seks. Er wordt in onderzoek dan onderscheid gemaakt tussen appetitive en consummatory
gedrag. De eerste gaat dan meer over motivatie en de tweede meer over die beloning. Het blijkt dat
het mesolimbische DA-systeem: Dopamine(ventrale tegmentum-ventrale stratium en de nucleus
accumbens) vooral belangrijk is in het appetitive gedrag. Lage Dopamine zou dan voor minder
appetitive gedrag zorgen.
Centrale controle van seksuele opwinding en inhibitie
Veel mechanismen in het lichaam werken met zowel opwinding als inhibitie. Zo wordt
lichaamstemperatuur redelijk stabiel gehouden door positieve en negatieve feedback. Bij voedsel
werkt dit weer heel anders, maar er wordt ook geprobeerd om een stabiel gewicht te behouden. Bij
seksuele activiteit is er niet per se zo’n stabiel punt. Alleen als er gekeken wordt naar reproductie
door seks is er wel sprake van een bepaalde balans in populatie. Inhibitie in seksuele activiteit zou
soms wel nodig zijn (bij dieren), omdat andere partners anders jaloers worden en men kwetsbaarder
is en minder op de omgeving let. Ook is het voor de vruchtbaarheid soms belangrijk dat er inhibitie
van seks is. Dat komt duidelijk naar voren bij mannen die na een ejaculatie een periode van herstel
nodig hebben. Ook bij de vrouw is dit zichtbaar in de cyclus. Tijdens minder vruchtbare periodes is
inhibitie van seks beter om zo bijvoorbeeld pijn te voorkomen. Ook voor het voorkomen van
overdragen van bepaalde ziektes is inhibitie van seks beter. Verder komt er weinig incest voor, hierbij
is er blijkbaar ook sprake van inhibitie van seks. Tot slot komt er bij overbevolking evenzo inhibitie
van seks voor. Al deze punten zijn echter moeilijk toe te passen op de menselijke bevolking.
Al met al zouden er vier situaties kunnen worden genoemd waarin seksuele inhibitie nodig zou zijn
voor mannen en vrouwen.
1. Als seksuele activiteit gevaar of bedreiging met zich meeneemt. Bijvoorbeeld aanval door een
ander dominant mannetje, risico op een ziekte die seksueel wordt overgedragen of ongewenste
zwangerschap.
2. Als er een niet-seksuele bedreiging is en er dus inhibitie van seks (en andere reacties) nodig is om
het juiste gedrag te creëren.
3. Als excessief betrokken zijn bij het zoeken van seksueel plezier afleidt van andere adaptieve
functies.
4. Als sociale druk of druk uit de omgeving zorgt voor vermindering in reproductief gedrag en
vermindering van populatiedichtheid.
Voor mannen is het daarnaast belangrijk om seks te inhiberen als er verminderde vruchtbaarheid is
door excessief seksueel gedrag.
Model voor seksuele opwinding
1. Cognitief component wat inhoudt dat stimuli gewaardeerd worden als seksueel relevant en hun
, intensiteit wordt geëvalueerd. Dit zou gerelateerd zijn aan activatie in de rechter laterale,
orbitofrontale cortex.
2. Motivationeel component die aanzet tot gedrag om een seksueel doel te bereiken. Linker ACC en
claustrum zouden hierbij betrokken zijn. Deze gebieden zouden ook betrokken zijn bij het verwerken
van bewegende beelden.
3. Automatische en neuroendocrine component, wat bestaat uit cardiovasculaire, ademhaling- en
genitale respons. Hierbij zouden de linker ACC, hypothalamus en eventueel de hormonale controle
bij betrokken zijn.
4. Emotioneel component wat het plezier inhoudt dat gepaard gaat met opwinding. Hierbij is de
rechter insula en de secundaire somatosensorische cortex betrokken.
Model voor seksuele inhibitie
1. Remmende processen die werken in ruststaat en worden aangezet door de temporale kwabben
die het begin van seksuele opwinding inhiberen.
2. Processen die de verdere ontwikkeling van seksuele opwinding tegenhouden als de seksuele
opwinding al wel begonnen is. Hierbij zouden de caudate nucleus en de putamen een mediërende rol
spelen.
3. Cognitieve processen die zorgen voor verminderde seksuele behoefte en daardoor een
onderwaardering van eventuele seksuele partners. Hierbij zou de MOFC betrokken zijn.
Genitale reactie
De genitale reactie is nodig om seks mogelijk te maken. De verandering in vaten kunnen al binnen 10-
30 seconden na de stimulatie optreden.
Bij mannen is de belangrijkste reactie de erectie van de penis. Verder worden de teelballen iets
groter en komen ze wat hoger door de aanspanning van de spermaleiders. Verder wordt de muur
van de balzak wat dikker en steviger. De precieze functies hiervan zijn niet bekend. De functie van de
erectie van de penis is om goed naar binnen te kunnen in de vagina en om de genitaliën van de
vrouw te stimuleren. De stijfheid van de penis hangt af van de bloedtoevoer en dit zou komen door
de parasympatische activatie. het Sympatische zenuwstelsel zou zorgen voor slinken van de erectie.
Een andere kijk hierop is echter dat er eerst vermindering is in aderlijke uitvoer voor er meer
bloedtoevoer komt tijdens de erectie. Het is echter de vraag of er een balans nodig is tussen het
sympatische en parasympatische zenuwstelsel voor een erectie, want het is ook bekend dat het
sympatische zenuwstelsel een rol zou spelen in het stijver worden, maar ook in het slapper worden
van de penis. Een andere belangrijke ontdekking is dat er hele zachte spieren in de penis zitten.
Uiteindelijk zou een erectie als volgt tot stand komen: relaxatie van de zachte spieren door
verminderde adrenerge (adrenaline) en dan een vergroting van de ruimtes door het vullen met
bloed. Daarnaast zou er minder aderlijke afvoer kunnen zijn.
Bij vrouwen worden de aderen om de vagina en de clitoris groter en hierdoor zwelt dit gebied op. Als
het orgasme bijna komt (plateaufase), worden de schaamlippen rood. De clitoris trekt zich dan ook
wat meer terug. De baarmoeder zou daarnaast ook groter worden. Het langer worden van het
vaginale kanaal zorgt voor het boller worden van het bovenste deel van de vagina. Verder zou het
vaginale gewelf samen kunnen trekken tijdens seksuele stimulatie. Deze veranderingen zouden er,
net als bij de man, voor zorgen dat penetratie mogelijk is. Het smaller worden van het uiterste deel
van de vagina zou misschien voor stimulatie bij de man zorgen. Het lager komen van de baarmoeder
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller JNLouws. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.80. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
48756 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now