Summary
Samenvatting H5 burgercultuur Kunst VWO
- Course
- Level
- Book
Samenvatting voor het eindexamen kunst H5 burgercultuur Kunst VWO uit het boek Bespiegeling
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: dessakkalii • 1 year ago
Seller
Follow
Maaike274
Reviews received
Content preview
BurgercultuurInleiding
In de 17e eeuw vielen 17 provinciën onder Spaanse heerschappij van Keizer Karel V. Het principe
cuius regio, eius religio gold: van wie het land is, is ook de godsdienst. De Nederlanden raakten
verdeeld qua geloof. Het protestantisme komt op in de Noordelijke Nederlanden.
Maarten Luther was het oneens met de ideeën van de katholieke kerk. De kerk was corrupt en Luther
geloofde niet dat de mensen door aflaten te kopen na de dood naar de hemel gingen. In 1517
maakte Luther zijn kritiek op de katholieke kerk openbaar door 95 stellingen aan de poort van de
slotkapel in Wittenberg te nagelen. Keizer Karel V had bepaald dat de Zeventien Provinciën steeds als
één geheel overgeërfd moesten worden. In 1555 droeg Karel V de regering van de Nederlanden over
aan zijn zoon Filips II. Nu zou er een einde komen aan de opgebouwde eenheid. In 1566 was de
Beeldenstorm, protestanten drongen de katholieke kerken binnen en vernietigden de beelden en
afbeeldingen van rooms-katholieke heiligen. De tachtigjarige oorlog was gericht tegen het Spaanse
rijk, onder koning Filips II. De oorlog leidt tot de splitsing van Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden.
Op 10 juli 1584 werd Willem van Oranje met drie kogels om het leven gebracht door Balthasar
Gerards, een fel voorstander van het katholicisme. In de ogen van Gerards was Willem van Oranje
een verrader, omdat hij zich het lot aantrok van de protestanten die zich verzetten tegen de Spaanse
overheersing van Nederland.
In 1588 tekenen de Noordelijke zeven gewesten hun onafhankelijkheidsverklaring en vestigen de
Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Unieke staatsvorm in Europa: weerspiegelt afkeer van
autonome staatshoofd. Wetgevende en uitvoerende macht is in handen van de gewesten
(provinciën) met Amsterdam als toonaangevende stad. Burgerij en rijke kooplieden hebben
monopolie op het bestuur van de staat.
In 1597 vinden de Nederlanders een eigen route naar Indië (Spanje beheerste de vaarroutes naar
Amerika, Portugal naar Indië). De volgende stap is de vorming van een sterke, goed uitgeruste en
bewapende compagnie om de concurrentie met Portugal aan te kunnen. Die komt er in de vorm van
de VOC in 1602 (oprichting VOC). Verenigde Oost-Indische Compagnie: eerste naamloze
vennootschap ter wereld, waarbij burgers kapitaal bijeen brengen in ruil voor aandelen, die vrij
verhandelbaar zijn. Staten Generaal hebben VOC rechten verleend: oorlog voeren in Azië en
alleenrecht op handel. VOC heeft 30.000 mensen in dienst, handelsposten op Ceylon (Sri Lanka),
Formosa (Taiwan) en Deshima (Japan).
Twaalfjarig bestand volgt, waarna de oprichting van de WIC volgt. De WIC heeft recht op handel met
alle koloniale gebieden in de West: kust van West-Afrika, Amerika eilanden in Indische oceaan.
Slavenhandel gebeurt vanuit de Goudkust (Ghana), hiervandaan worden slaven verscheept naar
nieuw bezette gebieden om daar op plantages te werken. Kaapvaart: kapen van Spaanse schepen.
Groot succes is Piet Heins aanval op de Spaanse zilvervloot. Matrozenleven is hard bestaan:
weeskinderen worden geronseld voor dit werk. Door overzeese handel worden sommen geld
verdiend. In de 17e eeuw zijn er in Amsterdam honderden kooplieden multimiljonair. Vrede van
Munster 1648 einde Tachtigjarige oorlog. Er ontstond een periode van rust en de welvaart in de
Republiek neemt verder toe. 1688 invasie van Engeland 1688 – 1697 oorlog met Frankrijk, de
Republiek verliest steeds meer aan macht.
, 5.1 Burgerij
De samenleving in de 17e eeuwse Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden lijkt niet op die van
andere landen in Europa. In de Republiek besturen rijke burgers het land ipv een absoluut vorst met
een adellijke elite. De kunsten maken een groeiperiode door, de kunstenaars richten zich voortaan
op de rijke burgerlijke kopers. Amsterdam wordt het belangrijkste handelscentrum van de wereld
vanaf het begin van de 17e eeuw.
De portretten van Rembrandt van Rijn vallen goed in de smaak
bij de rijke burgers. Twee losse huwelijksportretten is een
bekend fenomeen in de 17e eeuw. De luxe kleding wordt zeer
gedetailleerd weergegeven. De anatomische les van Dr.
Nicolaes Tulp is een bekend schilderij.
Bestuursfuncties leiden tot aanzien. De bestuurders laten zich
graag vereeuwigen op grote
groepsportretten en zo vormen zij een belangrijke inkomstenbron
voor schilders. Schuttersstukken zijn in de 17 e eeuw een bekend
fenomeen. Burgers die de verantwoordelijkheid dragen voor de
verdediging van een stad of stadsdeel zijn verenigd in een
schuttersgilde. Het bekendste schuttersstuk is de Nachtwacht. In dit
stuk zijn barokelementen van Caravaggio duidelijk herkenbaar.
Bartholomeus van der Helst is bekend van het schilderij ‘De
overlieden van de Amsterdamse
handboogschutters’.
In de 17e eeuw hebben de Nederlandse steden uitgebreide voorzieningen voor zorg
aan armen en bejaarden. Bejaarde burgers kunnen naar een oudemannen- of
oudevrouwenhuis. Ze moeten dan wel zelf een gordijn, lakens of kleding
meenemen. Het protestantse geloof is een belangrijke drijfveer. Frans Hals schildert
een schilderij van vier bejaarde vrouwen ‘regentessen van het Oudemannenhuis’.
Aan de houding van de vrouwen in het schilderij kun je hun functie zien.
Een voorbeeld van een 17e eeuws stadspaleis is Huis
Bartolotti. Het wordt gebouwd voor Guillelmo Bartolotti, of
Willem van den Heuvel, in de Herengracht van Amsterdam.
Het huis is waarschijnlijk een ontwerp van de Amsterdamse
stadsarchitect Hendrick de Keyser. Hij is een beroemd
architect. Hij ontwerpt bijvoorbeeld ook het praalgraf van
Willem van Oranje in de Nieuwe Kerk in Delft.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Maaike274. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now