Inhoudsopgave
Voeding basiscursus....................................................................................................................................... 3
Ons voedsel..........................................................................................................................................................3
Structuur, inname aanbeveling, vertering, opname, verwerking en functie van voedingsstoffen:.....................3
Koolhydraten:..................................................................................................................................................3
Eiwitten:...........................................................................................................................................................4
Vetten (vetzuren):............................................................................................................................................5
Schijf van 5 en richtlijnen goede voeding.............................................................................................................6
De aanbevelingen voor de inname (19- 50 jaar):............................................................................................6
Basaalmetabolisme, Harris-Benedictformule & PAL............................................................................................7
Harris-benedict formule..................................................................................................................................7
Energie.............................................................................................................................................................7
Hoeveelheid energie........................................................................................................................................8
Stofwisseling.........................................................................................................................................................8
Ondervoeding.......................................................................................................................................................8
Screeningsinstrumenten.......................................................................................................................................9
Body mass index/ obesitas/ metabool syndroom..............................................................................................10
BMI.................................................................................................................................................................10
Bariatrische chirurgie.....................................................................................................................................10
Metabool syndroom......................................................................................................................................10
Endocrien systeem....................................................................................................................................... 11
Anatomie van de hypothalamus en de hypofyse (voor en achterkwab) en functie...........................................11
Hypothalamus................................................................................................................................................11
Hypofyse........................................................................................................................................................12
Principe van negatieve feedback........................................................................................................................13
Anatomie en fysiologie van de schildklier..........................................................................................................13
Anatomie en fysiologie van de vier bijschildklieren...........................................................................................14
Anatomie en fysiologie van de bijnieren............................................................................................................15
Anatomie en fysiologie van de endocriene pancreas.........................................................................................16
Enkele aandoeningen van het endocrien systeem.............................................................................................16
Ziektes aan de schildklier...............................................................................................................................17
Ziektes aan bijschildklier................................................................................................................................18
Ziektes aan bijnierschors...............................................................................................................................18
Maagdarmstelsel......................................................................................................................................... 19
Onderdelen:........................................................................................................................................................19
Functies maagdarmstelsel:................................................................................................................................19
Opbouw wand maagdarmstelsel:......................................................................................................................19
Soorten vertering...............................................................................................................................................19
Anatomie en fysiologie van mondholte, keelholte en oesofagus......................................................................20
De mondholte................................................................................................................................................20
Keelholte........................................................................................................................................................21
Slokdarm........................................................................................................................................................21
, Anatomie en fysiologie van de maag.................................................................................................................22
Anatomie.......................................................................................................................................................22
Functies..........................................................................................................................................................22
Spijsvertering.................................................................................................................................................22
Maagwand.....................................................................................................................................................22
Anatomie en fysiologie van de dunne darm......................................................................................................23
Anatomie.......................................................................................................................................................23
Oppervlakte vergroting..................................................................................................................................23
Spijsvertering.................................................................................................................................................23
Hormonen van het spijsverteringskanaal......................................................................................................24
Anatomie en fysiologie van de dikke darm........................................................................................................24
Anatomie.......................................................................................................................................................24
Functies..........................................................................................................................................................24
Opname.........................................................................................................................................................24
Ondersteunende organen..................................................................................................................................25
Pancreas.........................................................................................................................................................25
Hepar.............................................................................................................................................................25
Galblaas..........................................................................................................................................................26
Buikvlies..............................................................................................................................................................26
Anatomie.......................................................................................................................................................26
Zenuwstelsel.......................................................................................................................................................27
Nieren en urinewegen.................................................................................................................................. 28
Zuur base evenwicht..........................................................................................................................................28
Anatomie en fysiologie van de nieren................................................................................................................28
Macroscopische anatomie.............................................................................................................................28
Principe werking nier:....................................................................................................................................29
Anatomie en functie van het urinaire systeem..................................................................................................30
Hormonale regeling van de nierfunctie..............................................................................................................30
De nieren en bijnieren...................................................................................................................................30
Bijnierschors..................................................................................................................................................31
Bijniermerg....................................................................................................................................................31
Mictie, incontinentie, normale urine..................................................................................................................31
Samenstelling urine:......................................................................................................................................31
Mictiereflex....................................................................................................................................................31
Invloed van hormonen op de terugresorptie................................................................................................32
Afwijkingen van de urine...............................................................................................................................32
Urologie en nefrologie........................................................................................................................................32
Onderzoek nieren...............................................................................................................................................32
Afwijkingen nieren en urinewegen:....................................................................................................................33
,Voeding basiscursus
Ons voedsel
Ons voedsel bestaat uit:
- Macronutriënten -> wordt verteerd doormiddel van enzymen -> leveren energie ->
o Koolhydraten
o Vetten
o Eiwitten
- Micronutriënten -> leveren energie, bouwstenen en regulerende stoffen ->
o Mineralen
o Vitaminen -> kunnen een rol spelen bij de afweer
- Chemische stoffen -> bijvoorbeeld medicatie en rode bietensap
- Water
- Voedingsvezels: onverteerbare voedselbestanddelen
o Mond -> door de vezels wordt het kauwen en de speekselproductie gestimuleerd.
o Maag -> de vezels zorgen voor geleidelijke maagontleding en meer volume in de
maag.
o Dunne darm -> door de vezels wordt de dunne darmpassage vertraagd en de
resorptie van o.a. koolhydraten vindt geleidelijker plaats.
o Colon -> door de vezels wordt de passagetijd korter en de druk in het colon wordt
verlaagd.
o Rectum -> door vezels wordt het uitscheiden van de ontlasting makkelijker.
Structuur, inname aanbeveling, vertering, opname, verwerking en
functie van voedingsstoffen:
Koolhydraten:
Structuur -> opgebouwd uit koolstof (C), waterstof (H) en zuurstof (O).
Inname aanbeveling -> 50 – 100 gram koolhydraten. De aanbevolen hoeveelheid voor verteerbare
koolhydraten is minimaal 40 energieprocent.
Er zijn verteerbare- en onverteerbare koolhydraten:
- Verteerbare koolhydraten:
o Monosachariden -> enkelvoudige suikers -> glucose, fructose en galactose
o Disachariden -> twee monosachariden ->
Suiker (sacharose):
Opgebouwd uit een molecule glucose en een molecule fructose.
Maltose (moutsuiker).
Opgebouwd uit twee moleculen glucose.
Lactose (melksuiker).
Opgebouwd uit een molecule glucose en een molecule galactose.
o Polysachariden -> zeer veel monosachariden -> zoals zetmeel.
, - Onverteerbare koolhydraten -> = voedingsvezels
o Er wordt een onderscheid gemaakt tussen oplosbare en niet-oplosbare vezels ->
Oplosbare vezels komen voor in fruit, groente, maïs en haver.
Vertragen de passage van voedsel in het maagdarmkanaal tot aan de
dikke darm ->hierdoor geleidelijk resorptie van koolhydraten ->
hierdoor minder snelle en hoge bloedglucosestijging na maaltijd ->
gunstig bij preventie van obesitas en DM2.
De peristaltiek van de dikke darm wordt gestimuleerd.
Vezels vergroten het volume van de feces.
Niet-oplosbare vezels zitten vooral in brood, graanproducten en groenten.
Hebben vooral een waterbindend vermogen. Hierdoor vergroten ze
het volume van de voedselbolus in de maag.
Vertering ->
- Verteerbare koolhydraten -> worden in het maagdarm-kanaal verteerd met behulp van
spijsverteringsenzymen.
Functies ->
Koolhydraten dienen als:
- Brandstof
- Rem van eiwitafbraak
- Bouwstof
- Startmotor
- Het is goed voor de vetverbranding
Eiwitten:
Structuur -> eiwitten zijn opgebouwd uit aminozuren -> aminozuren bevatten koolstof (C), zuurstof
(O), waterstof (H), stikstof (N) en soms zwavel (S) -> ieder aminozuur heeft een carboxylgroep en een
aminogroep in de algemene structuur.
Er zijn essentiële en niet-essentiële aminozuren.
- Essentiële aminozuren -> moeten uit de voeding komen, kan het lichaam niet zelf maken.
o 9 essentiële aminozuren nodig.
- Niet-essentiële aminozuren -> kan lichaam zelf aanmaken.
o Conditionele essentiële aminozuren: sommige aminozuren kunnen in bijzondere
omstandigheden onvoldoende worden aangemaakt.
o 11 niet-essentiële aminozuren nodig.
Inname aanbeveling -> 0,8 g per kg lichaamsgewicht -> komt overeen met circa 10 energieprocent.
Te veel -> wordt afgebroken tot ureum -> gaat naar de nieren die het uitscheiden -> kan nier schade
veroorzaken
De behoefte hoeveelheid aan eiwit kan worden vastgelegd met de stikstofbalans.
Het evenwicht tussen de opname van stikstof via eiwitten in de voeding en het verlies van
stikstof via de huid, feces en urine.
, Vertering ->
Doel -> naar aminozuren toe verteren
Verteringsenzymen aanwezig in:
- Maag -> pepsine
- Pancreas -> trypsine en chymotrypsine
- Dunne darmsap -> aminopeptidase
Geen verteringsenzymen aanwezig in de mond en dikke darm
Dierlijk eiwit gaat boven plantaardig eiwit.
Eiwitten zitten in vlees, vis en melkproducten.
Functies ->
- Opbouw:
o Grote moleculen: stevigheid, bescherming zoals in wanden van cellen, huid en haren;
bètakeratine voor nagels
o Eiwitvlechtwerk met calcium-fosfor-fluor
o Elasticiteit van de bloedvatwand
- Regulatie van lichaamsprocessen
o Hormonen
o Enzymen
o Antilichamen
- In het bloed: transport en osmotische waarde
- Energie
Vetten (vetzuren):
Structuur -> opgebouwd uit koolstof-, waterstof en zuurstofatomen.
Inname aanbeveling ->
- Goed lichaamsgewicht: adequate inneming 20-40 energieprocent vet.
- Overgewicht: 20-35 á 35 energieprocent vet, omdat de kans op overconsumptie bij een
vetrijke voeding groter is.
- Er moet gestreefd worden naar een zo laag mogelijk inneming van verzadigde vetzuren en
transvetzuren.
Functie ->
- Leveranciers van energie (1g= 37 kJ oftewel 9 kcal) en essentiële vetzuren.
- Transport en opslag van in vet oplosbare stoffen
- Warmte-isolatie en bescherming van weefsels en organen
- Bouwstenen van celmembranen en stoffen die een belangrijke rol spelen in veel
lichaamsprocessen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nienkeschuurman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.05. You're not tied to anything after your purchase.