Samenvatting Information Systems
Data Driven Business – periode A
H1: Introductie informatiesystemen .................................................................................................... 3
1.1 Wat is een informatiesysteem? ................................................................................................ 3
1.2 Organisatie informatiesystemen .............................................................................................. 6
1.3 Systems Development ............................................................................................................... 8
1.4 Informatiesystemen in de maatschappij, business en industrie ........................................... 9
1.5 Wereldwijde uitdagingen van informatiesystemen ............................................................... 9
H2 Informatiesystemen in organisaties ............................................................................................. 10
2.1 Een introductie tot organisaties .............................................................................................. 10
2.2 Concurrentievoordeel .............................................................................................................. 13
2.2 Evalueren van informatiesystemen ........................................................................................ 14
2.4 Carrière in informatiesystemen ............................................................................................... 14
ArchiMate ............................................................................................................................................. 15
Technologielaag ............................................................................................................................. 16
Applicatielaag ................................................................................................................................ 18
Bedrijfslaag ...................................................................................................................................... 20
H3: Hardware: input, processing, output en opslagapparatuur .................................................... 21
3.1 Computersystemen: integreren van de kracht van technologie ...................................... 21
3.2 Processing en Memory Devices: Kracht, Snelheid & Capaciteit ........................................ 22
3.3 Secondary Storage ................................................................................................................... 24
3.4 Input en output devices ........................................................................................................... 25
3.5 Computersysteem types .......................................................................................................... 27
3.6 Green Computing .................................................................................................................... 28
H4: Software: systeem- en applicatiesoftware ................................................................................ 28
4.1 Een overzicht van software ..................................................................................................... 28
4.2 Systeemsoftware ....................................................................................................................... 29
4.3 Applicatiesoftware ................................................................................................................... 30
4.4 Programmeertalen ................................................................................................................... 32
4.5 Software issues en trends ......................................................................................................... 32
H5: Organiseren en opslaan van data ............................................................................................. 32
5.1 Datamanagement en datamodellering ............................................................................... 32
5.2 Databasemanagementsystemen (DBMS) ............................................................................ 35
5.3 Database applicaties............................................................................................................... 36
,H6: Computernetwerken .................................................................................................................... 37
6.1 Telecommunicatie .................................................................................................................... 37
6.2 Netwerken en gedistribueerde processing ........................................................................... 39
6.3 Het internet ................................................................................................................................ 40
6.4 Internetapplicaties .................................................................................................................... 41
6.5 Intranet en extranet .................................................................................................................. 42
H7: Operationele systemen ............................................................................................................... 43
7.2 Enterprise Resource Planning (ERP) ........................................................................................ 43
7.3 Transaction Processing Systems (TPS) ..................................................................................... 44
7.5 Electronic en mobile commerce ............................................................................................ 46
7.9 Internationale issues m.b.t. operationele systemin ............................................................... 46
H8: Management Information en Decision Support Systems ......................................................... 46
8.1 Besluitvorming en problemen oplossen ................................................................................. 46
8.4 Decision Support Systems ........................................................................................................ 48
8.5 Group Support Systems (GSS) .................................................................................................. 49
8.6 Executive Support Systems (ESS) ............................................................................................. 49
H9: Knowledge Management en gespecialiseerde informatiesystemen ................................... 49
9.1 Knowledge Management Systems ........................................................................................ 49
9.2 Artificial Intelligence (kunstmatige intelligentie) ................................................................... 50
9.3 Expertsystemen ......................................................................................................................... 51
9.4 Virtual Reality ............................................................................................................................. 53
H13: Beveiliging, Privacy en ethische kwesties in IS ....................................................................... 53
13.1 Computer-Waste en fouten .................................................................................................. 53
13.2 Computercriminaliteit ............................................................................................................ 53
,H1: Introductie informatiesystemen
1.1 Wat is een informatiesysteem?
Organisaties gebruiken informatiesystemen om hun inkomsten te verhogen en kosten te
verlagen. Een systeem wordt gedefinieerd als een set van elementen of componenten die
met elkaar in contact staan om doelen te bereiken. De soorten elementen en de manier
waarop ze samenwerken, bepalen hoe het systeem werkt.
Een informatiesysteem heeft input, procesmechanismes en output.
• Voorbeeld: de input van een automatische wasstraat is een vieze auto, water en
reinigingsproducten. Maar ook tijd, energy en kennis dienen als input van het systeem.
De procesmechanismes zorgen ervoor dat je een was-optie kunt kiezen en
communiceert dat met machines in de wasstraat. De output is een schone auto. Een
feedbackmechanisme is jouw beoordeling over hoe schoon de auto is.
Feedback
Input Procesmechanisme Output
Systeemprestaties kunnen gemeten worden op verschillende manieren:
• Efficiëntie
De efficiënte weergeeft hoeveel iets oplevert, afgezet tegen wat het gekost heeft. Een
efficiënt systeem zorgt voor hoge opbrengsten met weinig kosten.
• Effectiviteit
Als de effectiviteit wordt gemeten, dan wordt berekend in hoeverre het systeem de
doelen bereikt.
Voorbeeldberekening: een organisatie wil met een nieuw informatiesysteem 100
miljoen nettowinst maken. De werkelijke nettowinst is echter 85 miljoen. De effectiviteit
is daarmee 85% (85/100).
Een system performance standard is een specifiek doel voor het systeem. Het doel in
bovenstaande berekening is bijvoorbeeld een effectiviteit van 95%, dat betekent dat de
organisatie nog 10% moet verbeteren om aan hun standaard te voldoen.
Wat is informatie?
Informatie is iets wat onzekerheid verminderd en informatie is een verzameling van feiten. Dit
zijn twee definities van informatie.
Wat is een informatiesysteem?
Een informatiesysteem is een set van gerelateerde componenten die zijn verzameld,
geanalyseerd, opgeslagen, informatie verspreidt en een feedbackmechanisme biedt, om
doelen te bereiken.
Verwerken betekent converteren en transformeren van input naar bruikbare output. Dit omvat
berekenen, vergelijken of andere acties en het opslaan van data voor toekomstig gebruik.
, Output omvat het produceren van bruikbare informatie, meestal in de vorm van documenten
en rapporten. Bijvoorbeeld salarisstroken voor medewerkers of rapporten voor stakeholders.
Tot slot is feedback informatie van het systeem dat gebruikt wordt om verandering door te
voeren omwille van de input of de verwerkingsactiviteiten. Een informatiesysteem kan ook
proactief werken door toekomstige gebeurtenissen te voorspellen, dit wordt forecasting
genoemd.
De kenmerken van waardevolle informatie
De waarde van informatie staat in directe connectie met hoe het beleidsmakers helpt om hun
organisatiedoelen te bereiken. Er zijn een aantal belangrijke kenmerken van waardevolle
informatie:
Kenmerk Definitie
Beschikbaar Als informatie beschikbaar/toegankelijk is kunnen de juiste mensen er
op de juiste tijd bij om het in te winnen.
Nauwkeurig Nauwkeurige informatie is foutloos.
Compleet Complete informatie bevat de belangrijkste feiten en niet meer dan
dat.
Economisch Het produceren van informatie moet niet meer kosten dan dat het
oplevert.
Flexibel Informatie kan door verschillende mensen en verschillende doeleinden
worden gebruikt.
Relevant
Betrouwbaar De betrouwbaarheid van de informatie is meestal afhankelijk van hoe
de informatie is verzameld of de informatiebron.
Veilig Onbevoegden mogen geen toegang hebben tot de informatie.
Simpel Complexe informatie is moeilijk om mee te werken. Te veel informatie is
ook niet wenselijk aangezien de focus dan weg is.
Tijdig De informatie wordt geleverd wanneer het nodig is.
Verifieerbaar De informatie moet gecheckt kunnen worden op betrouwbaarheid en
waarheid.
Handmatige en geautomatiseerde informatiesystemen
Een computergestuurd informatiesysteem (CBIS – computer based information system) is een
enkele set van hardware, software, databases, telecommunicatie, mensen en processen dat
is ingesteld om data te analyseren, verwerken, opslaan en verwerken naar bruikbare
informatie.
Een technologie infrastructuur verwijst naar alle informatiesysteem-bronnen die de basis
vormen voor een geautomatiseerd informatiesysteem, zoals bovengenoemde bronnen.
Data Driven Business – periode A
H1: Introductie informatiesystemen .................................................................................................... 3
1.1 Wat is een informatiesysteem? ................................................................................................ 3
1.2 Organisatie informatiesystemen .............................................................................................. 6
1.3 Systems Development ............................................................................................................... 8
1.4 Informatiesystemen in de maatschappij, business en industrie ........................................... 9
1.5 Wereldwijde uitdagingen van informatiesystemen ............................................................... 9
H2 Informatiesystemen in organisaties ............................................................................................. 10
2.1 Een introductie tot organisaties .............................................................................................. 10
2.2 Concurrentievoordeel .............................................................................................................. 13
2.2 Evalueren van informatiesystemen ........................................................................................ 14
2.4 Carrière in informatiesystemen ............................................................................................... 14
ArchiMate ............................................................................................................................................. 15
Technologielaag ............................................................................................................................. 16
Applicatielaag ................................................................................................................................ 18
Bedrijfslaag ...................................................................................................................................... 20
H3: Hardware: input, processing, output en opslagapparatuur .................................................... 21
3.1 Computersystemen: integreren van de kracht van technologie ...................................... 21
3.2 Processing en Memory Devices: Kracht, Snelheid & Capaciteit ........................................ 22
3.3 Secondary Storage ................................................................................................................... 24
3.4 Input en output devices ........................................................................................................... 25
3.5 Computersysteem types .......................................................................................................... 27
3.6 Green Computing .................................................................................................................... 28
H4: Software: systeem- en applicatiesoftware ................................................................................ 28
4.1 Een overzicht van software ..................................................................................................... 28
4.2 Systeemsoftware ....................................................................................................................... 29
4.3 Applicatiesoftware ................................................................................................................... 30
4.4 Programmeertalen ................................................................................................................... 32
4.5 Software issues en trends ......................................................................................................... 32
H5: Organiseren en opslaan van data ............................................................................................. 32
5.1 Datamanagement en datamodellering ............................................................................... 32
5.2 Databasemanagementsystemen (DBMS) ............................................................................ 35
5.3 Database applicaties............................................................................................................... 36
,H6: Computernetwerken .................................................................................................................... 37
6.1 Telecommunicatie .................................................................................................................... 37
6.2 Netwerken en gedistribueerde processing ........................................................................... 39
6.3 Het internet ................................................................................................................................ 40
6.4 Internetapplicaties .................................................................................................................... 41
6.5 Intranet en extranet .................................................................................................................. 42
H7: Operationele systemen ............................................................................................................... 43
7.2 Enterprise Resource Planning (ERP) ........................................................................................ 43
7.3 Transaction Processing Systems (TPS) ..................................................................................... 44
7.5 Electronic en mobile commerce ............................................................................................ 46
7.9 Internationale issues m.b.t. operationele systemin ............................................................... 46
H8: Management Information en Decision Support Systems ......................................................... 46
8.1 Besluitvorming en problemen oplossen ................................................................................. 46
8.4 Decision Support Systems ........................................................................................................ 48
8.5 Group Support Systems (GSS) .................................................................................................. 49
8.6 Executive Support Systems (ESS) ............................................................................................. 49
H9: Knowledge Management en gespecialiseerde informatiesystemen ................................... 49
9.1 Knowledge Management Systems ........................................................................................ 49
9.2 Artificial Intelligence (kunstmatige intelligentie) ................................................................... 50
9.3 Expertsystemen ......................................................................................................................... 51
9.4 Virtual Reality ............................................................................................................................. 53
H13: Beveiliging, Privacy en ethische kwesties in IS ....................................................................... 53
13.1 Computer-Waste en fouten .................................................................................................. 53
13.2 Computercriminaliteit ............................................................................................................ 53
,H1: Introductie informatiesystemen
1.1 Wat is een informatiesysteem?
Organisaties gebruiken informatiesystemen om hun inkomsten te verhogen en kosten te
verlagen. Een systeem wordt gedefinieerd als een set van elementen of componenten die
met elkaar in contact staan om doelen te bereiken. De soorten elementen en de manier
waarop ze samenwerken, bepalen hoe het systeem werkt.
Een informatiesysteem heeft input, procesmechanismes en output.
• Voorbeeld: de input van een automatische wasstraat is een vieze auto, water en
reinigingsproducten. Maar ook tijd, energy en kennis dienen als input van het systeem.
De procesmechanismes zorgen ervoor dat je een was-optie kunt kiezen en
communiceert dat met machines in de wasstraat. De output is een schone auto. Een
feedbackmechanisme is jouw beoordeling over hoe schoon de auto is.
Feedback
Input Procesmechanisme Output
Systeemprestaties kunnen gemeten worden op verschillende manieren:
• Efficiëntie
De efficiënte weergeeft hoeveel iets oplevert, afgezet tegen wat het gekost heeft. Een
efficiënt systeem zorgt voor hoge opbrengsten met weinig kosten.
• Effectiviteit
Als de effectiviteit wordt gemeten, dan wordt berekend in hoeverre het systeem de
doelen bereikt.
Voorbeeldberekening: een organisatie wil met een nieuw informatiesysteem 100
miljoen nettowinst maken. De werkelijke nettowinst is echter 85 miljoen. De effectiviteit
is daarmee 85% (85/100).
Een system performance standard is een specifiek doel voor het systeem. Het doel in
bovenstaande berekening is bijvoorbeeld een effectiviteit van 95%, dat betekent dat de
organisatie nog 10% moet verbeteren om aan hun standaard te voldoen.
Wat is informatie?
Informatie is iets wat onzekerheid verminderd en informatie is een verzameling van feiten. Dit
zijn twee definities van informatie.
Wat is een informatiesysteem?
Een informatiesysteem is een set van gerelateerde componenten die zijn verzameld,
geanalyseerd, opgeslagen, informatie verspreidt en een feedbackmechanisme biedt, om
doelen te bereiken.
Verwerken betekent converteren en transformeren van input naar bruikbare output. Dit omvat
berekenen, vergelijken of andere acties en het opslaan van data voor toekomstig gebruik.
, Output omvat het produceren van bruikbare informatie, meestal in de vorm van documenten
en rapporten. Bijvoorbeeld salarisstroken voor medewerkers of rapporten voor stakeholders.
Tot slot is feedback informatie van het systeem dat gebruikt wordt om verandering door te
voeren omwille van de input of de verwerkingsactiviteiten. Een informatiesysteem kan ook
proactief werken door toekomstige gebeurtenissen te voorspellen, dit wordt forecasting
genoemd.
De kenmerken van waardevolle informatie
De waarde van informatie staat in directe connectie met hoe het beleidsmakers helpt om hun
organisatiedoelen te bereiken. Er zijn een aantal belangrijke kenmerken van waardevolle
informatie:
Kenmerk Definitie
Beschikbaar Als informatie beschikbaar/toegankelijk is kunnen de juiste mensen er
op de juiste tijd bij om het in te winnen.
Nauwkeurig Nauwkeurige informatie is foutloos.
Compleet Complete informatie bevat de belangrijkste feiten en niet meer dan
dat.
Economisch Het produceren van informatie moet niet meer kosten dan dat het
oplevert.
Flexibel Informatie kan door verschillende mensen en verschillende doeleinden
worden gebruikt.
Relevant
Betrouwbaar De betrouwbaarheid van de informatie is meestal afhankelijk van hoe
de informatie is verzameld of de informatiebron.
Veilig Onbevoegden mogen geen toegang hebben tot de informatie.
Simpel Complexe informatie is moeilijk om mee te werken. Te veel informatie is
ook niet wenselijk aangezien de focus dan weg is.
Tijdig De informatie wordt geleverd wanneer het nodig is.
Verifieerbaar De informatie moet gecheckt kunnen worden op betrouwbaarheid en
waarheid.
Handmatige en geautomatiseerde informatiesystemen
Een computergestuurd informatiesysteem (CBIS – computer based information system) is een
enkele set van hardware, software, databases, telecommunicatie, mensen en processen dat
is ingesteld om data te analyseren, verwerken, opslaan en verwerken naar bruikbare
informatie.
Een technologie infrastructuur verwijst naar alle informatiesysteem-bronnen die de basis
vormen voor een geautomatiseerd informatiesysteem, zoals bovengenoemde bronnen.
