samenvatting micro-en macro-economie eerste jaar Arteveldehogeschool. Eerste zit geslaagd voor dit vak met 15/20. Samenvatting volledig zelf gemaakt. Geïnspireerd op boek en powerpoints.
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 0................................................................................................................................................... 4
1.1 Het doel van de economische wetenschap....................................................................................................4
0.1.2 Schaarse middelen..................................................................................................................................5
1.2 Welzijn en welvaart........................................................................................................................................5
1.3 Soorten goederen...........................................................................................................................................5
1.4 Consumptie en productie...............................................................................................................................6
1.5 De methode....................................................................................................................................................6
0.6 De ceteris-paribusclausule.............................................................................................................................6
0.7 Micro-, meso- en macro-economie................................................................................................................6
Hoofdstuk 1: Consumenten............................................................................................................................ 6
1.1 De keuze van de optimale goederencombinatie (= evenwicht van de consument).......................................6
1.1.1 Preferenties............................................................................................................................................7
1.1.2 Budget en prijzen....................................................................................................................................7
1.2.2 Een beweging langs de individuele vraagcurve......................................................................................8
1.2.3 Verschuiving van de individuele vraagcurve..........................................................................................8
1.2.4 De collectieve of marktvraagcurve.........................................................................................................8
1.3 De elasticiteit van de vraag............................................................................................................................9
1.3.1 De prijselasticiteit van de vraag..............................................................................................................9
1.3.2 De kruiselingse prijselasticiteit van de vraag Wat?..............................................................................10
1.3.3 De inkomenselasticiteit van de vraag...................................................................................................11
1.4 Het consumentengedrag in België...............................................................................................................11
1.5 consumptieprijsindex...................................................................................................................................11
Hoofdstuk 2: producenten........................................................................................................................... 12
2.1 De bepaling van de optimale productiegrootte...........................................................................................12
2.2 De wet van de toe- en afnemende meeropbrengst.....................................................................................13
2.3 Kostenverloop...............................................................................................................................................13
2.3.1 Totale constante kosten (TCK)..............................................................................................................14
2.3.2 Totale variabele kosten (TVK)...............................................................................................................14
2.3.3 De totale kosten (TK)............................................................................................................................14
2.3.4 De gemiddelde en marginale kosten....................................................................................................14
2.4 Opbrengstenverloop bij volkomen concurrentie..........................................................................................14
2.5 De optimale productiegrootte bij volkomen concurrentie...........................................................................15
2.6 Afleiding van de aanbodcurve bij volkomen concurrentie...........................................................................15
2.6.1 Individuele aanbodcurve......................................................................................................................15
2.6.2 Beweging langs de individuele aanbodcurve.......................................................................................15
2.6.3 Verschuiving van de individuele aanbodcurve.....................................................................................15
2.6.4 De collectieve of marktaanbodcurve....................................................................................................15
2.7 Breakevenanalyse........................................................................................................................................16
2.8 Prijselasticiteit van het aanbod....................................................................................................................16
, 3.1 Markt en marktvormen................................................................................................................................16
3.2 De volkomen concurrentie...........................................................................................................................17
3.2.1 Kenmerken............................................................................................................................................17
3.2.2 Marktevenwicht bij volkomen concurrentie........................................................................................18
3.2.4 Overheidsingrijpen...............................................................................................................................18
3.3 De onvolkomen concurrentie.......................................................................................................................18
3.3.1 Het monopolie......................................................................................................................................18
3.3.2 Het oligopolie........................................................................................................................................19
3.3.3 De monopolistische concurrentie.........................................................................................................19
Hoofdstuk 4: Macro-economische grootheden............................................................................................. 20
4.1 De economische kringloop...........................................................................................................................20
4.2 De berekening van de economische activiteit..............................................................................................21
4.2.1 Bruto en netto.......................................................................................................................................22
4.2.2 ‘Tegen marktprijzen’ en ‘tegen factorprijzen’......................................................................................24
4.2.3 ‘Nationaal’ en ‘Binnenlands’.................................................................................................................26
4.3 Reële en nominale BBP.................................................................................................................................29
4.4 BBP als maatstaf voor onze welvaart..........................................................................................................29
4.5 De nationale rekeningen..............................................................................................................................29
4.5.1 De praktijk.............................................................................................................................................29
4.5.2 De betekenis.........................................................................................................................................30
Hoofdstuk 5: Nationaal inkomen en werkgelegenheid..................................................................................30
5.1 De hoogte van het nationaal inkomen.........................................................................................................30
5.1.6 De hoogte van het nationaal inkomen en de tewerkstelling...............................................................30
5.2 De arbeidsmarkt...........................................................................................................................................33
5.2.1 Aanbod van arbeidskrachten................................................................................................................33
5.2.2 Vraag naar arbeidskrachten.................................................................................................................33
5.2.3 Evolutie werkloosheid..........................................................................................................................34
5.2.4 Werkloosheid: soorten en oorzaken....................................................................................................34
5.2.5 Bestrijding van de werkloosheid..........................................................................................................34
5.3 Concurrentievermogen en loonvorming......................................................................................................35
5.3.1 Concurrentievermogen.........................................................................................................................35
5.3.2 loonvorming..........................................................................................................................................35
Hoofdstuk 6: geld, monetair beleid en inflatie..............................................................................................36
6.1 Het geld........................................................................................................................................................36
6.1.1 Functies van het geld............................................................................................................................36
6.1.2 Betalingsverkeer vandaag.....................................................................................................................37
6.1.3 Geldsubstitutie en geldschepping........................................................................................................37
6.1.4 Vraag naar en aanbod van geld............................................................................................................38
6.1.5 Het monetaire evenwicht.....................................................................................................................39
6.2 De monetaire politiek van het eurosysteem................................................................................................39
6.2.1 Doelstelling en taken............................................................................................................................39
6.2.2 Monetaire beleidsinstrumenten..........................................................................................................40
6.3 Het inflatieverschijnsel.................................................................................................................................41
6.3.1 Begrip....................................................................................................................................................41
6.3.2 Oorzaken...............................................................................................................................................41
6.3.3 Gevolgen...............................................................................................................................................41
6.3.4 Bestrijding van inflatie..........................................................................................................................41
6.3.5 inflatie 2012 – 2018..............................................................................................................................42
Hoofdstuk 7: internationaal betalingsverkeer...............................................................................................42
7.1 De wisselmarkt.............................................................................................................................................42
7.1.1 Begrip....................................................................................................................................................42
7.1.2 Hoogte wisselkoers...............................................................................................................................43
7.1.3 Wisselkoerssysteem.............................................................................................................................43
7.1.6 Naar een sterkere economische en monetaire unie............................................................................43
7.2 De betalingsbalans.......................................................................................................................................44
7.2.1 Begrip....................................................................................................................................................44
7.2.2 De deelrekeningen van de betalingsbalans van België........................................................................44
7.2.6 Herstel van het evenwicht op de belastingsbalans..............................................................................45
7.3 Mondiale samenwerking: internationaal verkeer........................................................................................45
7.3.1 Het internationaal monetair fonds (IMF).............................................................................................45
7.3.2 De wereldbank......................................................................................................................................45
Hoofdstuk 8: internationaal handelsverkeer.................................................................................................46
8.1 Betekenis en beschrijving van het Belgisch handelsverkeer........................................................................46
8.2 De werking van het systeem van vrij internationaal handelsverkeer..........................................................46
8.2.3 Voordelen van internationale vrijhandel..............................................................................................46
8.2.4 Ongebreidelde vrijhandel, of toch niet?...............................................................................................47
8.3 Handelspolitiek.............................................................................................................................................48
8.3.1 Tarifaire belemmeringen......................................................................................................................48
8.3.2 Niet-tarifaire belemmeringen...............................................................................................................48
8.4 Mondiale samenwerking..............................................................................................................................48
8.5 Vormen van economische integratie...........................................................................................................48
8.5.1 Vrijhandelszone....................................................................................................................................48
8.5.2 Douane unie..........................................................................................................................................48
8.5.3 Gemeenschappelijke markt..................................................................................................................48
8.5.4 Economische unie.................................................................................................................................48
8.5.5 Monetaire unie.....................................................................................................................................49
8.6 Ontwikkelingslanden....................................................................................................................................49
8.6.1 Enkele kenmerken van ontwikkelingslanden.......................................................................................49
8.6.5 De Millenniumontwikkelingsdoelen van de VN...................................................................................49
Hoofdstuk 9: Conjunctuur, groei en milieu................................................................................................... 49
9.1 Conjunctuur..................................................................................................................................................49
9.1.1 Beschrijving...........................................................................................................................................49
9.3 Milieu............................................................................................................................................................50
9.3.1 De wereldwijde ongelijkheid in beslag op milieu.................................................................................50
9.4 Duurzame ontwikkeling...............................................................................................................................51
Hoofdstuk 10: Overheid............................................................................................................................... 51
10.1 Overheidstussenkomst of toch niet?..........................................................................................................51
10.2 Doelstellingen van de economische politiek..............................................................................................52
10.3 Vormen van economische politiek.............................................................................................................53
10.4 De overheidsfinanciën................................................................................................................................53
10.4.1 De overheidsbegroting.......................................................................................................................53
10.4.2 Het budgettairbeleid...........................................................................................................................53
0.1.1 Behoefte
Behoefte: het aanvoelen van een tekort en het streven naar het bevredigen van dit tekort.
, - Individuele behoefte: individueel en wordt bevredigd door persoon zelf/omgeving.
bv. “ik heb honger”
- Collectieve behoeften: voor meerdere mensen en wordt door de gemeenschap als
een geheel bevredigd.
bv. openbaar vervoer, infrastructuur, …
0.1.2 Schaarse middelen
Schaars middel: de verlangde hoeveelheid zou de beschikbare hoeveelheid overtreffen
indien het gratis ter beschikking zou zijn.
Waardeverschijnsel: hangt af van het nut dat we toekennen aan een bepaald product/dienst
Nut: iets is nuttig als het onze behoefte bevredigt
Economisch principe: de mens streeft naar een maximale behoeftebevrediging met het
beschikbare budget
Economie: de studie van het economisch handelen naar het bevredigen van behoeftes aan
de hand van ons inkomen/budget
1.2 Welzijn en welvaart
Welvaart: de mate waarin mensen hun behoeften kunnen voorzien door schaarse middelen
te gebruiken. wanneer je schaarse middelen inzet welvaart
Welzijn: bevrediging van verlangens die los staan van schaarse middelen
Welzijn is ruimer dan welvaart, spreekt over behoeftes zoals geluk en vriendschap
1.3 Soorten goederen
Vrije goederen: niet-schaarse goederen die in overvloed aanwezig zijn waardoor iedereen
ervan kan profiteren
Bv. Lucht
Economische goederen: schaarse middelen
- Zuiver individueel een pint: het is jouw pint en als deze op is kan niemand anders
er nog van drinken.
- Zuiver collectief brandweer: de brandweer is er voor ons allemaal
- Quasi collectief clubgoederen snelweg Frankrijk: mensen betalen tol om op de
snelweg te rijden, maar iedereen kan het tegelijk gebruiken
- Quasi collectief common festival: een gratis festival met maximum aantal
bezoekers
- Consumptiegoederen: voor het gezin, voor je privé
o Verbruiksgoederen: direct op, 1 keer gebruiken
bv. Cola fles
o Gebruiksgoederen: meerdere keren gebruiken
bv. GSM die de consument zelf koopt
Investeringsgoederen: voor een bedrijf, dient om andere goederen te produceren
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anoniempjexoxo. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.96. You're not tied to anything after your purchase.
