collegeaantekeningen kwalitatieve methoden in de sociale wetenschappen
kwalitatieve methoden in de sociale wetenschappen
rug
Written for
Rijksuniversiteit Groningen (RuG)
Bachelor Pedagogische Wetenschappen
Kwalitatieve Methoden Voor De Sociale Wetenschappen (PABA3022)
All documents for this subject (7)
Seller
Follow
judithwx
Reviews received
Content preview
Kwalitatieve methoden in de sociale wetenschappen
College 1
Kwalitatief onderzoek is ‘hot’
Eerst werd kwalitatief onderzoek als niet objectief gezien, niet generaliseren -> Dat is nu voorbij.
Nu wordt veel kwalitatief onderzoek gebruikt.
- ‘Pluralization of life worlds’: Complexe wereld, diversiteit, individualiteit belangrijk >
Kwalitatief onderzoek: het kleinschalige, de casus: diepgang.
- ‘Return to oral traditions’: Aandacht voor het verhaal van mensen, mensen die vertellen over
migratie
- ‘Return tot he particular’
>Alles wat met tekst te maken heeft past in kwalitatief onderzoek. Bij kwantitatief onderzoek
altijd uitspraken over groepen; dit gaat terug naar het particuliere.
- ‘Return to the local’
- ‘Return to the timely’ -> Tijdscontext
… Maar ook controversieel: Het is nog niet algemeen aanvaard.
>Hele brede term; veel stromingen en meningen erin.
>Niet iedereen aanvaard het en niet iedereen vindt het wetenschap.
Twee voorbeelden
Artikel 1: Harf et al.
Aantal ouders geïnterviewd over eerste ervaringen met adoptiekinderen. Vrij klassiek artikel;
onderzoekers denken nog redelijk kwalitatief. Bij de resultatenbeschrijving kwam toch iets van tellen,
kwalitatief. Verder wel kwantitatief: beschrijven wat er uit de interviews naar voren kwam.
>In een stukje van de resultaten: naast beschrijving inhoudelijke thema’s ook analyseren hoe mensen
vertellen: de emotie achter het verhaal. Kwalitatief gaan beschrijven of ze daar bepaalde patronen
konden vinden. Daaruit bleek dat de eerste confrontatie met het kindje in land van oorsprong vaak
iets had van een traumatische ervaring. Het waren veel zieke, in armoede levende kinderen. Heftige
ervaring. Toon van verhalen komt ook mee in de verhalen.
>Niet alleen kijken naar inhoud: dus ook kijken naar toon.
Artikel 2: Owton
Onderzoeker doet een case-study over zichzelf. Erg verhalend stuk. Ander genre > Genre van
gedichten, poëzie.
>Artikelen die het controversieel maken: ‘het heeft niks te maken met wetenschap’ -> Schrijf dan een
autobiografie over je leven maar ga niet beweren dat je aan wetenschap doet.
Kwalitatief onderzoek zeer brede term; parapluterm.
Een eerste omschrijving
Het zoeken naar mening, betekenissen in teksten van mensen in persoonlijke waarheid van mensen.
Doelstellingen
- Intellectuele doelen
-Begrijpen van betekenis, context en proces.
-Onverwachte fenomenen en invloeden identificeren en nieuwe theorie genereren.
>Outliers (i.p.v. ze eruit filteren als in kwantitatief onderzoek)
-Causale verklaringen formuleren.
- Persoonlijke doelen
-Onderzoeker onderzoekt zichzelf.
, -Thema dat aansluit bij de ervaring/verleden van de onderzoeker.
- Politieke doelen
-Onderzoek naar gemarginaliseerde groepen (armen; daklozen; getraumatiseerde mensen)
>Onderzoek om kennis te genereren over de doelgroep.
>Onderzoek doen met de bedoeling om de doelgroep op de kaart te zetten. Om verandering
te brengen in hun leven; deze doelgroep in de kaart zetten, in de aandacht zetten van de
politiek.
>Omdat het zo verhalend is raakt het meer dan cijfers.
Kenmerken (en verschillen kwantitatief onderzoek)
- Intensief en langdurig contact met situatie uit dagelijks leven.
- Data is tekst (woorden)
- Intensieve data-analyse
- Nadruk op context, holistisch
- Niet-reductionistisch
- Theorie-genererend en inductief
- Verschillende soorten data en manieren om deze te bewerken en gebruiken
- Openheid en flexibiliteit
- Focus op proces en minder op variantie
- Focus op interpretatie en betekenis
- Onderzoeker is ‘instrument’ en reflecteert veel
- Generaliseren naar populatie toe is niet meteen aan de orde
>Vooral kleine groepen; geen doelstelling om iets te zeggen over een grote groep.
Mixed Methods
Kwaliteiten van kwalitatief onderzoek:
- Diepgang
- Intonatie en emotie
- Uniek verhaal
- Vergeten groep een stem geven
Theoretische grondslagen van kwalitatief onderzoek
- Kwalitatief onderzoek heeft lange geschiedenis in de (sociale) wetenschappen
- Er zijn verschillende fasen en stromingen en scholen -> Je hebt al weinig houvast door de
openheid methoden. Maar ook dus veel manieren op naar kwalitatieve methoden te kijken:
parapluterm.
- Het is belangrijk om te weten vanuit welk theoretisch perspectief een kwalitatief onderzoek
werd opgezet.
Theoretisch perspectief wordt bepaalt door:
Ontologie, epistemologie, methodologie van de onderzoeker
- Wat is jouw wereldbeeld?
- Wat is kennis?
- Via welke weg ga je kennis verwerven?
Perspectief van de onderzoeker
- Subjectieve betekenissen (aan een fenomeen)
- Hoe sociale realiteit tot stand komt (bv. communicatie binnen pleeggezinnen)
- Onderliggende (sociale) structuren
>Je kan geïnteresseerd zijn in ervaringen en betekenisgeving van mensen maar ook hoe ze met elkaar
omgaan.
>Culture as framework: verborgen structuren.
,Voorbeeld
Participatief werken met kinderen die in aanraking komen met het kinderbeschermingssysteem
- Subjectieve betekenisgeving van medewerkers aan participatie
- Het discours over participatie in organisaties voor kinderbescherming
- (onderliggende) structuren in organisaties die invloed hebben op participatief werken met
kinderen
>Beleid, visie: hoe uit zich dit in de structuren van de organisatie.
Positivisme versus constructivisme
Positivisme:
- Werkelijkheid ligt vast
- Eén waarheid die we kunnen achterhalen of benaderen
- Lineair wereldbeeld
- Naïef, kritisch en historisch realisme
>Met wetenschap: benadering van deze werkelijkheid.
(Kritisch realisme: er is een vaste werkelijkheid. Bepaalde structuren in de samenleving die
werkelijkheid construeren en in stand houden. Kritisch naar kijken. Bv. gender & armoede. Kritisch
kijken vanuit een bepaalde bril: dus ook bv. vanuit de vrouw)
Constructivisme:
- Werkelijkheid wordt geconstrueerd
- Meerdere waarheden
- We kunnen erover dialogeren
Feminisme
- Bestuderen van de leefwereld van vrouwen
- De stem van vrouwen (en andere onderdrukte groepen) hoorbaar maken.
>Kwalitatief onderzoek is hier geschikt voor.
>In a different voice. Psychological theory and women’s development’ (Gilligan): Bij mannen
sneller morele ontwikkelen dan bij vrouwen. Zou het kunnen dat moreel redeneren
geoperationaliseerd wordt door mannelijke onderzoekers; vanuit een mannelijk standpunt
wordt bekeken. Gaat veel minder over zorg etc. Constatering dat de verschillen tussen
jongens en meisjes helemaal niet zo groot zijn. Werkelijkheid veel genuanceerder. Stem van
vrouwen op de kaart gezet.
- Gender als analytische categorie in kritische reflecties over wetenschappelijk onderzoek.
-‘Gender studies’
>Jongens agressiever dan meisjes. Vooral gekeken naar fysieke & verbale agressie. Nu ook
kijken naar relationele agressie (buitensluiten etc.). Toen deze definities in spel kwamen
werd het veel genuanceerder en begonnen de genderverschillen te verdwijnen.
-‘Queer studies’
>Verzameling van studies wat af wijkt van het normale.
- Veel aandacht voor positie van de onderzoeker en de participant
3.2 Theoretische posities in kwalitatief onderzoek
Elk van deze drie pijlers zijn verbonden met sociologische theorieën.
- Symbolisch interactionisme: Betekenisgeven van mensen – Etnomethodology: conversaties –
Structuralisme, psychoanalyse
4 kenmerken van overeenkomsten:
- Verstehen als epistemologisch principe
- Reconstrueren van cases als startpunt
- Constructie van realiteit als basis (constructionisme)
, - Tekst als empirisch materiaal
>Bind al het kwalitatief onderzoek.
Begrijpen van tekst in plaats van toetsen van hypothesen
- Hermeneutiek: ‘Verstehen’ van tekst van en over mensen door middel van interpretatie
- Het verborgene naar boven brengen
- ‘Produce a reading of the tekst that fits all important details into a consistent, coherent
message, one that fits coherently into the context’
- Hermeneutische cyclus of cirkel-/spiraalvorming heen en weer gaan tussen tekstfragment en
gehele tekst
>Hermeneutiek gaat over het decoderen van boodschappen in tekstverband. Wat staat hier
eigenlijk?
>Gaat via de hermeneutische cyclus. Je gaat het hele interview door, je hebt hier een
Interpretatie ervan, kan je niet gelijk voor waar aannemen. Verder kijken of het nog terug
komt of dat er iets anders naar voren komt.
>Voorzichtig een taak lezen en herlezen en uiteindelijk komt er een interpretatie die je
vastlegt aan het einde.
Het belang van verhalen
- We leven door verhalen
- We hebben niets anders om ons te structureren dan in verhalen.
The narrative turn in social sciences
- Verhalen hebben inhoud en structuur
- Verteller neemt positie in en heeft een doel
- Jerome Bruner: de narratieve constructie van de realiteit
-Life as it is
-Life as experienced
-Life as told: Niet al je verhalen vertellen; beetje filteren. Hangt ook af wie het vraagt.
-Life as reported: Het leven zoals het in een document/rapport/artikel staat.
>De narratieve constructie van de sociale realiteit.
>Het is altijd een vertelt leven.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller judithwx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
