Summary
Samenvatting hoofdstuk 11 Basiskennis taalonderwijs, ISBN: 9789001854652 kennisbasis Nederlands
- Course
- Institution
- Book
korte samenvatting van hoofdstuk 11
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Followmelie90
Reviews received
Content preview
BASISKENNIS TAALONDERWIJS Huizenga & Robbe (2018)Hoofdstuk 11 spelling
Er worden in dit hoofdstuk verschillende technische termen besproken zoals:
Samenstelling;
Vast stukje; voor- en achtervoegsels
Klankspoor;
Regelspoor; Bepaalde werkwijze (spellingstrategieën)
Weetspoor.
Spellingcategorieën
11.1 schriftsystemen
De mens heeft door de eeuwen heen op verschillende manieren taal vastgelegd.
Pictografisch schriftsysteem: (tekens en afbeeldingen)
- De oudste manier om woorden te weergeven noemen we het pictografisch schriftsysteem.
- De mens geeft woorden weer door middel van tekens en afbeeldingen.
- Gebruikt bij het weergeven van concrete dingen
- Tegenwoordig zie je dit bijvoorbeeld terug in verkeersborden, symbolen (wc).
Of de picto’s bij kleuters!
Logografisch schriftsysteem: (afbeelding staat voor één woord)
- Elke afbeelding correspondeert met één bepaald woord.
- Taal wordt op een systematische manier weergeven: de woorden, maar ook voor- en achtervoegsels
krijgen aparte symbolen.
- Een voorbeeld is het Chinese schrift.
Alfabetisch schriftsysteem: (spraakklanken)
- Schriftsysteem waarbij taal wordt weergegeven door de afzonderlijke spraakklanken van een woord te
noteren.
- In het schriftsysteem geven we alleen de fonemen weer, dus de spraakklanken die
betekenisverschil tussen woorden teweegbrengen.
Grafemen: tekens waarmee we fonemen weergeven noemen we grafemen.
- We maken gebruik van het Latijns alfabet (26 letters) niet genoeg om alle fonemen apart weer te
geven.
11.2 spellingprincipes van het Nederlands
Het fonologisch principe
- Wil zeggen dat: elk foneem door een apart grafeem wordt weergeven.
Dit noemen we ook het beginsel van de standaard uitspraak.
- Klankzuiver: woorden die alleen volgens het fonologisch principe worden gespeld noemen we
klankzuiver.
- Fonologisch principe is het basisprincipe van het Nederlands als kinderen leren spellen moeten ze
eerst het fonologisch principe onder de knie krijgen (lezen en schrijven met klankzuivere woorden).
*er zijn enkele uitzonderingen die te maken hebben met andere regels van de Nederlandse spellen. Denk
bijvoorbeeld aan de /oo/, deze kan als o of oo weergeven worden.
, BASISKENNIS TAALONDERWIJS Huizenga & Robbe (2018)
Het morfologisch principe
- Als we bij de spelling van een woord niet uitgaan van de klank, maar de vorm van woorden.
Ook wel het beginsel van de vormovereenkomst
- De rol van de vorm van woorden in onze spelling gebeurt op twee manieren.
Het is opgesplitst in twee regels;
1. De regel van gelijkvormigheid:
Een morfeem (woord of voor- of achtervoegsel) steeds op dezelfde manier schrijven.
o Je gaat dus altijd na hoe een bepaald morfeem in anderen woorden klinkt. Je moet een
vergelijking maken, waarbij je nagaat hoe hetzelfde morfeem in langere woorden geschreven
wordt. *Vb. in het woord opbod horen we de P niet, maar schrijven het wel omdat het om het
voorvoegsel op- gaat.
2. De regel van overeenkomst:
Houdt in dat ook de opbouw van een woord in de spelling duidelijk wordt.
o ‘hij vindt’ schrijven we met een -t, omdat dat bij ‘hij werkt’ ook het geval is.
o Geeft vaak aan dat een woord op dezelfde manier is opgebouwd.
o Komt enig grammaticaal inzicht bij te pas.
Het etymologisch principe
- Houdt in dat de herkomst bepalend is voor de schrijfwijze van een woord of spraakklank.
- Door vroeger Nederlands hebben we twee schrijfwijzen voor bijvoorbeeld de /ij/ of /ou/.
- Leenwoorden vallen hier ook onder. In deze gevallen is de spelling uit de taal van herkomst
gewoon overgenomen.
- Kwestie van onthouden!
- Bij woorden die je op twee manieren kunt schrijven moet je letten op de betekenis.
Bijvoorbeeld, rauwe groenten of rouwen (verdriet).
Het syllabisch principe
- Het syllabisch principe heeft betrekking op de spelling van syllaben in een woord.
- Syllabe = een klankgroep, gedeelte van een woord. (bijv. /loo/ + /pun/)
In het woord lopen komen dus 2 syllaben voor.
- Een syllabe is anders dan een lettergreep!
- Een klankstuk dat op een lange klank eindigt wordt anders geschreven dan een korte klank. Er gelden
hiervoor twee regels:
1. Verenkelingsregel:
o Als een lange klank eindigt op een lange klank, dan schrijven we maar één letter.
o Ramen: klankstuk /raa/ volgens de regel schrijven we maar één keer de letter
a.
2. Verdubbelingsregel:
o Als een klankstuk eindigt op een korte klank /a/ /u/ etc. dan wordt de
medeklinker die daarop volgt verdubbeld.
o Koffer: /ko/ verdubbeling van de letter F.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller melie90. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.22. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now