Hoofdstuk 5 beginnende geletterdheid
5.1 geletterdheid
De belangstelling voor het geschreven woord en de inzichten die kinderen ontwikkelen in de functies
voor het geschreven woord en de inzichten die kinderen ontwikkelen in de functies van geschreven
taal duiden we ook wel aan met de term geletterdheid. Bij oudere kinderen duiden we met de term
geletterdheid het vermogen om te lezen en te schrijven aan. Het is een breed begrip waarin de
mondeling taalontwikkeling en de ontwikkeling naar de schriftelijke taalvaardigheid nauw met elkaar
verweven zijn. Geletterdheid heeft betrekking op de volgende aspecten:
- boekoriëntatie;
- verhaalbegrip;
- functies van geschreven taal;
- relaties tussen gesproken en geschreven taal;
- taalbewustzijn;
- alfabetisch principe;
- functioneel ‘schrijven’ en ‘lezen’;
- technisch lezen en schrijven, start;
- technisch lezen en schrijven, vervolg;
- begrijpend lezen en schrijven.
Functionele geletterdheid: de vaardigheid om je in een geletterde samenleving te kunnen redden.
In de ontwikkeling van geletterdheid onderscheiden we drie fasen:
1. Ontluikende geletterdheid;
2. Beginnende geletterdheid;
3. Gevorderde geletterdheid.
Ontluikende geletterdheid
Ontluikende geletterdheid heeft betrekking op de ontwikkeling van de geletterdheid in de
voorschoolse periode van 0 tot 4 jaar. Het leren omgaan met geschreven taal is een spontaan proces,
net als de mondelinge taalontwikkeling. Kinderen zijn in dit stadium vooral bezig met het ontdekken
van de algemene functies van geschreven taal. De ontwikkeling van de geletterdheid kun je in de
eerste levensjaren van een kind niet los zien van de mondelinge taalontwikkeling.
Beginnende geletterdheid
Beginnende geletterdheid heeft betrekking op de ontwikkeling van de geletterdheid in de groepen 1
t/m 3. De meeste kinderen die de basisschool binnen komen hebben al kennis opgedaan over
boeken en letters. De fase van beginnende geletterdheid omvat ook het aanvankelijk lezen.
Gevorderde geletterdheid
Gevorderde geletterdheid beslaat na de periode van groep 3 en omvat het voortgezet lezen, maar
ook het stellen. In deze fase leren de kinderen steeds sneller woorden herkennen en richten ze hun
aandacht meer op de betekenis en de bedoeling van een tekst. Twee belangrijke onderdelen van
gevorderde geletterdheid zijn begrijpend lezen en stellen.
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller melie90. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.