Levina: De ander is altijd anders dan jij (alteriteit).
- Jezelf laten zien
- Ieder mens is een behoeftig/ bewust wezen. De mens is niet op de eerste plaats een behoeftig maar
een genietend wezen.
1e principe: de mens is altijd anders.
2e principe: de mens is een behoeftig wezen.
3e Principe: participatie-paradox (blz 364)
1e principe: de mens is altijd anders
Door de ander altijd anders te zien dan jezelf (alteriteit): Andere behoeftes, andere erkenning geef je
tegenwicht tegen diagnostische reductie. je reduceert de ander niet tot een diagnose, tot een probleem
geval.
- En je geeft tegenwicht tegen de dehumanisering.
Annelies van Heijst (zorgethiek): je moet jezelf laten zien in het contact met de ander. Laat je zelf zien in het
contact met de ander.
Dit is volgens haar de belangrijkste voorwaarde in het leveren van zorg.
2e principe: de mens is een behoeftig wezen.
De vraag achter de vraag: behoefte.
Behoefte deprivatie: de afwezigheid van…
- Dit kan van alles zijn: materiaal, geld, huis, kinderen, emotie etc.
- Het verlangen dat die behoefte wordt gesteld/ gestild
- Hierin wordt gevraagd naar erkenning: te respecteren
Bevestig mijn bestaan door erkenning: rechten, respect en gezien worden.
Wat is een behoeftig mens: Afhankelijk van de visie die je volgt.
3e principe: participatie-paradox (hoofdstuk 12 blz 364)
Participatie paradox: participatie = meedoen en gezien worden dit komt voort uit dat te veel mensen een
betekenisloos bestaan hadden, iedereen doet er toe, iedereen hoort erbij. Paradox = het gedwongen kader,
een wet je moet participeren. tegenstrijdige conclusie
- Participatie kan leiden tot uitsluiting en wrok om dat je volgens de wet dingen moet.
- Uitsluiting staat haaks op de idealen van de participatiesamenleving.
- Het tegengaangaan van uitsluiting is één van de kerntaken van sociale professionals.
Voorbeeld van participatie paradox: tegenprestatie in een uitkering of schaamte die ontstaat bij een
aangenomen baantje waar je geen waardering uithaalt, niet voldoen aan de hoge eisen van de
zelfredzaamheid.
De principes vraagt van de sociaal werker: maatwerk om de ander van betekenis te voorzien.
De grote vraag bij casussen:
- Heb jij nagedacht over de persoon als mens.
- Of denk je na over het incident probleemgericht werken.
- En welke visie heb je gevolgd zoals Maslow of Marcusse.
- Heb jij jezelf laten zien: welke Ethiek volg je.
,Topic lijst hoofdstuk 8:
Erkenning vs uitsluiting miskenning.
Erkenning: heeft te maken met rechten, met serieus genomen worden en met gezien worden.
Uitsluiting miskenning: is een vorm van onderdrukking en leidt tot uitsluiting en dit staat haaks op de
idealen achter de participatie samenleving. Voorbeeld bladzijde 225/226
De behoefte aan erkenning: is universeel en houdt op het meest primaire niveau in om erbij te horen,
gezien te worden en mee te mogen doen.
Carl rogers: humanistisch psycholoog die heeft laten zien dat succesvolle sociale professionals zich
voornamelijk onderscheiden door hun houding van onvoorwaardelijke positieve aanvaarding. De cliënt
aanvaarden zoals hij is. Alleen op deze wijze is erkenning mogelijk van de ander als de ander.
Het is een vorm van liefde die door de oude Grieken Agape werd genoemd.
Als je als persoon gecategoriseerd wordt tot een groep word je niet gezien in wie jij bent.
Hannah Arendt: Nadenken over wat we doen, hier met elkaar over spreken en zeggen wat we goed en niet
goed vinden is wat Arendt ‘handelen’ noemt. Juist deze mogelijkheid om onszelf als individu uit te drukken,
maakt ons volgend Arendt tot mensen.
Mensen zijn meer dan een ding, zijn meer dan een fysiueke gestalte of een exemplaar van een
biologische soort: ze zijn ‘iemand’, een ‘persoon’, een ‘wie’.
Zelfexpressie: veschijnen in de publieke ruimte als persoon.
Je routinematige aan regels van praktijken houden is volgens haar geen handelen.
Het handelen, dus het zijn van een persoon, koppelt Arendt aan de voorwaarde van het (kritisch) denken.
Annelies van Heijst:
Gebruikte het handelingsbegrip van Arendt om de essentie van de zorgrelatie te analyseren.
Contact is noodzakelijk voor het leveren van goede zorg.
Een zorgverlener die de ander niet ‘ziet’ maar hem alleen benadert als een ‘autist’ of verslaafde,
maakt de ander het handelen onmogelijk omdat deze niet kan verschijnen als een individu.
Als ik de ander categoriseer dan is ook de ‘wie’ die mij zou kunnen erkennen verdwenen.
Erkenning en vrijheid: erkenning kan alleen in vrijheid gegeven worden.
Ik kan alleen de ander erkennen als ik ‘vrij’ ben om de ander die erkenning te onthouden.
Vrijheid en erkenning gaan hand in hand.
Erkenning is noodzakelijk om überhaupt van mens-zijn te kunnen spreken (Paul Cobben)
‘ik’ als persoon kan alleen maar bestaan in een wereld waarin ik als persoon erkend word.
Elkaar erkennen als persoon betekent dus elkaar erkennen als ‘vrij’.
Axel Honneth: Heeft erkenning tot zijn hoofdthema gemaakt. Hij werd bekend doo het inzicht dat de
sociale strijd van onderdrukten ook voortkomt uit de ervaring van een gebrek aan erkenning. ervaren
dat de ander er mag zijn, en dat de ander in zijn eigen behoeftes serieus genomen wordt.
Het onthouden van rechten is een ernstige vorm van onderdrukking en uitsluiting.
Honneth onderscheidt 3 vormen van erkenning die nodig zijn om uiteindelijk voldoende zelfrespect en
zelfvertrouwen op te bouwen om de regie over ons eigen leven te kunnen voeren.
3 niveaus van erkenning:
- Liefde is noodzakelijk om ons meest elementaire gevoel van zelfvertrouwen te ontwikkelen.
- Respect iedereen erkennen als een autonoom en moreel wezen.
, - Sociale waardering het vermogen jezelf te zien als een lid van een samenleving en te ervaren at
je aanwezigheid waardevol is voor die samenleving. Vernedering is de keerzijde van
waardering.
Gelijke rechten zijn opeisbaar, maar dat geldt niet voor sociale waardering, sociale waardering is
gekoppeld aan concrete personen voor concrete eigenschappen of daden.
Iemand zijn rechten onthouden, betekent hem niet beschouwen als een rationeel en moreel autonoom
wezen. Daarom is volgens Honneth het onthouden van respect een vorm van gelijke rechten een aantasting
van de menselijke waardigheid.
3 soorten rechten bij burgerschap:
- Juridisch Verzameling van burgerlijke rechten en de juridische status van personen.
- politiek specifieke politieke rechten zoals stemrecht.
- sociaal burgerschap. Betreft de rechten van burgers op maatschappelijke diensten zoals
gezondheidszorg, onderwijs etc.
Dehumanisering: Ontmenselijking of dehumanisatie is een proces waarbij de menselijkheid van een persoon
of groep wordt ontkend. Hierbij zijn twee vormen te onderscheiden, het ontkennen van de menselijke
natuur en het ontkennen van unieke menselijke eigenschappen.
Ervaring van miskenning: dienen we volgens Honneth altijd serieus te nemen. Het zijn mogelijke indicatoren
van maatschappelijke onrecht.
Volgens Honneth is het belangrijk: Om te proberen het protest van welke groep in de samenleving dan ook
te begrijpen.
Vanuit het persoonlijk perspectief betekent emotionele erkenning, erkenning van jouw behoeftes en
emoties, respect dat je benaderd wordt als een moreel verantwoordelijk mens en sociale waardering dat je
gelijke kansen en mogelijkheden krijgt. zie schema op bladzijde 238
Volgens Honneth: zijn we pas werkelijk autonoom als we over voldoende zelfvertrouwen, zelfrespect en
zelfwaardering beschikken.
Miskenning kan wat doen met iemands zelfvertrouwen en kan leiden tot agressie en radicalisering.
Charles Taylor:
Stelt dat de erkenning voor de moderne tijd een onderdeel was van de maatschappelijke
hiërarchieën in de vorm van ‘eer’.
Toekenning van gelijke rechten noemt Taylor de politiek van gelijkwaardigheid.
En de roep op erkenning om erkenning voor het anders-zijn noemt hij de politiek van verschil.
Volgens Taylor stellen we vast wat relevant is en wat niet alleen via de dialoog met elkaar.
Geleefd burgerschap: baseert zich op alledaagse praktijken van publieke instituties en burgers, want alleen
in de dagelijkse omgang kunnen mensen zich met elkaar identificeren. Geleefd burgerschap is geen statisch
begrip maar een proces. dit sluit aan bij de derde erkenings vorm (sociaal burgerschap) van Honneth &
het handelingsbegrip van Hannah Arendt.
Hoe kunnen we aan politiek van gelijkwaardigheid en de politiek van verschil recht doen ook al lijken ze te
botsen:
Uit de liberale hoek: een duidelijk onderscheid maken tussen publieke (gelijkheid) en private
domein (ruimte voor verschillen).
Liberale visie: Vrijheid om je leven zo in te richten zonder dat dit schade toebrengt aan anderen die dit ook
willen. Negatieve vrijheidsprincipe van John Stuart Mill: mijn vrijheid eindigt waar die van de ander
begint.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Tobu92. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.84. You're not tied to anything after your purchase.