Summary
Samenvatting Onderzoeksjournalistiek
- Course
- Institution
Puntsgewijze uitgebreide samenvatting van het hele boek 'Onderzoeksjournalistiek' door N. Kussendrager.
[Show more]
Seller
Follow
ihirsch
Reviews received
Content preview
Samenvatting Onderzoeksjournalistiek 2B – Nico KussendragerH1 t/m 7
H1: Wat is onderzoeksjournalistiek?
Onderzoeksjournalistiek (investigative reporting): door eigen onderzoek een bijdrage leveren aan het
publiek debat over maatschappelijke vraagstukken
Vereniging van Onderzoeksjournalisten (VVOJ): ‘Onderzoeksjournalistiek is kritische en diepgravende
journalistiek’. (Diepgravend=eigen journalistieke inspanningen verricht in kwantitatieve en/of
kwalitatieve zin). Zijn drie functies volgens VVOJ:
- schandalen blootleggen
- toetsen van beleid en functioneren van overheid, bedrijven etc.
- signaleren van trends
Kenmerken van onderzoeksjournalistiek:
- Nieuwsgaring via eigen onderzoek
- Systematisch en optimaal gebruik van bronnenonderzoek
- Gericht op openbaarmaking van verborgen info
- Info is van belang voor samenleving of voor delen ervan
Termen in de onderzoeksjournalistiek:
- Projectjournalistiek (lange tijd vrijmaken van journalisten voor 1 onderwerp)
- Precision journalism (toepassing van informatica (CARR) en statistieken etc.)
- Muckraking (‘mestharken’: naam voor onderzoeksjournalistiek)
- Onthullingsjournalistiek (gericht op openbaar maken van schandaal)
- Participerende journalistiek (journalist onderzoekt als observerende deelnemer)
Allegation-and-denial story: ene zegt ja, andere ontkent. (niet het feit van de beschuldiging is nieuws,
maar de feiten waarop de beschuldiging gebaseerd zijn).
Oral-history: mondelinge overlevering van geschiedschrijving
David Sparks zegt: onderzoeksjournalistiek moet vooral verhalen opleveren waarvan men denkt te
weten hoe het zit, maar die in werkelijkheid anders zijn dan algemeen verondersteld.
Als de kloof tussen publieke moraal en publiek gedrag of de kloof tussen de beleving van mensen en
de ideologie van de overheid groeit, bloeit onderzoeksjournalistiek op.
Schandaal raakt volgens Koch: de kern van wat een schandaal, misbruik van publieke macht en
gebrek aan publieke moraal genoemd kan worden. (hier ontbreekt dat de onthulling dat het
schandaal zelf constitueert).
Wet openbaarheid bestuur (WOB): iedereen heeft recht op verkrijgen info van de overheid. Werkt
een instantie niet mee, kan iemand naar Raad van State stappen. WOB kent uitzonderingen:
- Bescherming van privacy (WBP: wet bescherming persoonsgegevens) van nog levende
personen
- Voorkomen van onevenredige bevoordeling of benadeling van betrokken natuurlijke
personen of rechtspersonen etc. (bv. Fabriek wil octrooi, andere mensen krijgen deze info
niet)
- Bescherming van de belangen van de Staat der Nederlanden of zijn bondgenoten.
(alles over de WOB op villamedia.nl)
Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten: journalist kan subsidie krijgen voor langdurende
projecten.
Paragraaf 1.4.4 en 1.5.1 extra lezen
Bij onderzoeksjournalistiek is van belang: argwaan, maatschappelijk engagement, verontwaardiging
1
, over misstanden, altijd afstand bewaren zodat onafhankelijkheid blijft. (belangrijk is stapsgewijze
aanpak)
Verschillende fases:
- Onderwerp bepalen
- Oriënteren (inlezen, praatpaal (bv. Deskundige)
- Research
Humane bron raadplegen:
- Van buiten naar binnen werken (eerst niet in de zaak betrokken bronnen, daarna direct
betrokkenen
- Thematiseren van conflictstof ( partijen tegenover elkaar, pendelen van ene bron tegen
andere bron)
H2: Ethiek: hints voor een integere onderzoeksjournalist
Journalistieke integriteit: De houding die wordt bepaald door alertheid voor morele kwesties, het
vermogen die kwesties te analyseren.
Ethiek: de morele verantwoording van je gedrag
2 regels:
- waarheid brengen (altijd door zelfgekozen invalshoek, hulp: werkhypothese)
- publiek dienen
Intellectuele integriteit (onafhankelijkheid): (James Fallows) houdt in dat je erkent journalist te zijn,
eigen opvattingen hebt etc. maar dat je feiten etc./opvattingen zo goed mogelijk checkt.
Evenwichtige berichtgeving: wie is je bron, vergelijkingen geven etc.
Het publiek dient de journalist op 2 manieren:
- controleren van macht (handelen machthebbers goed en verdienen zij vertrouwen door
degenen waar zij macht op uit oefenen?)
- wat belangrijk is interessant maken (nadenken over vraag hoe verhaal meeste impact heeft
op publiek)
Onrechtmatig vergaren van info: afluisteren, uitlokken, betreden verboden terrein, kennis hebben
van misdrijf zonder het aan te geven en weigeren je bronnen te noemen (straf: gijzeling).
Smaad (beschuldiging van misdrijf zonder goede redenen) en laster (belediging).
Voor journalistiek juist handelen is het verstandig om proportionaliteit (heiligt het doel de
middelen?) en subsidiariteit (had het niet anders gekund?) in de gaten te houden.
Verschillende perspectieven benaderen morelen:
Deugdenperspectief: heeft men zich in gegeven omstandigheden het best gedragen?
Perspectief vd beginselen: afvragen welke normen, waarden of regels je al of niet aan gehouden hebt
- Kunt je afvragen of iemand zich aan verkeersregels houdt (beginselen), of hij geen
ongelukken veroorzaakt (gevolgen) of dat hij zich keurig gedraagt (deugden).
Verschillende vormen verantwoordelijkheid:
- Juridische verantwoordelijkheid: voor rechter als iemand vindt dat jij iets onjuist hebt
gepubliceerd
- Morele verantwoordelijkheid: als redacteur vraagt je te verkleden als iemand anders om zo
aan info te komen (had ook nee kunnen zeggen).
- Prospectieve verantwoordelijkheid: op de toekomst gerichte verantwoordelijkheid
(nadenken over de gevolgen)
- Retrospectieve verantwoordelijkheid: gericht op het verleden (journalist verantwoordelijk
gehouden voor gevolgen publicaties)
- Collectieve verantwoordelijkheid: journalisten samen verantwoordelijk
- Persoonlijke verantwoordelijkheid: persoonlijk aangesproken
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ihirsch. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.76. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
51662 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now