Summary
Samenvatting Rechtswetenschap VOLLEDIG UITGESCHREVEN werkcolleges 2020
- Course
- Institution
- Book
Dit document bevat de uitwerking van de werkcolleges van het vak rechtswetenschap 2002.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Followkimumans
Reviews received
Content preview
Alle werkcolleges RechtswetenschapInhoud
Uitwerking werkcollege week 2 rechtswetenschap; Visies op recht en rechtsbronnen .................. 2
Uitwerking werkcollege 2 rechtswetenschap week 3 (38); Het analyseren van rechtspraak ........ 20
Uitwerking werkcollege rechtswetenschappen week 4 juridisch argumenteren en casus
oplossen ........................................................................................................................................ 36
Uitwerking werkcollege Rechtswetenschap week 6 Rechterlijke oordeelsvorming ............ 54
Uitwerking werkcollege week 9 (week 44) betoog schrijven.......................................................... 71
Uitwerking responsiecollege rechtswetenschappen ...................................................................... 93
1
,Uitwerking werkcollege week 2 rechtswetenschap; Visies op recht
en rechtsbronnen
Rechtswetenschap, werkcollege 1: Visies op het recht en rechtsbronnen
Tobias Arnoldussen & Tjebbe Geldof
Even voorstellen: de docenten
Tobias Arnoldussen & Tjebbe Geldof
Hij is rechtssocioloog en dat wil zeggen dat ik me niet bezig houdt met wat we black letter
law noemen. Dat zijn de regels zoals ze in het wetboek staan. Eigenlijk doe ik in mijn vakken
zelden iets in het wetboek, want ik kijk naar de maatschappelijke impact van rechtsregels,
maar ook naar het ontstaan van rechtsregels. De maatschappij is iets wat verandert en het
recht verandert mee. Ik kijk naar hoe het recht verandert en wat de processen zijn die daar
een rol in spelen. Dat doe ik met name op het gebied van milieurecht. Dus hoe komt het nou
dat er tegenwoordig eigenlijk van de jaren 70/80 veel aandacht is voor milieu en een vak is
zoals milieurecht. Dat vak is recent is in de jaren 70 opgekomen daarvoor was geen milieu.
Hoe komt dat nou? Er zijn sociale processen die daar aan ten grondslag liggen en die
onderzoek ik met name. Dus de rechtsregels interesseren me wel, vooral rechtsdoctrine,
rechtswetenschap, rechtsfilosofie interesseert me, maar wat er precies in de regels staat dat
is niet zo zeer mijn terrein. Wellicht is dat meer het terrein van Tjebbe.
Dat is inderdaad mijn terrein. Ik ben geen rechtssocioloog, ik ben gespecialiseerd in het
staats en bestuursrecht en in het internationale mensenrecht. Dus wat dat betreft ben ik iets
meer van het black letter law. Ik geef allerlei vakken, met staat rechtsbescherming tegen de
overheid. Ik geef drie van de werkcolleges. Ik doe ook onderzoek naar de juridische grenzen
aan overheidsvoorlichting en overheidscommunicatie. Ik vraag me af of de overheid wel alles
tegen ons mag zeggen en dat doet zich met name voor in verkiezingstijden. Mag de regering
door middel van communicatie zichzelf als herkozen zien. Mag de regering er voor zorgen
dat zij precies voor verkiezingstijd allerlei flitsende filmpjes publiceren wat zij hebben bereikt
en dat gaat van het belastinggeld en ten koste van andere partijen die dat geld niet hebben.
Verder niet interessant met betrekking tot dit vak.
Recht in de media
‘Het hof legt voor de groepsbelediging geen straf op. De rechtbank kwam eerder tot
hetzelfde oordeel. De ernst van het feit en de bijzondere persoonlijke omstandigheden
maken dat het hof oordeelt dat met strafoplegging geen doel wordt gediend.
Uit welke recente uitspraak komt dit?
In deze slide staat een rechtsoverweging op. Een rechtsoverweging is een van de
overweging die de rechter geeft om zijn of haar vonnis te motiveren. Hier staat in het hof legt
voor de groepsbelediging geen straf op. De rechtbank kwam eerder tot hetzelfde oordeel. De
ernst van het feit en de bijzondere persoonlijke omstandigheden maken dat het hof oordeelt
dat met strafoplegging geen doel wordt gediend. Ik begin altijd graag met iets uit de media
dat relevant is. Dit heb ik een paar dagen geleden gevonden en deze uitspraak is te vinden
op rechtspraak.nl. Waar gaat dit over? Over Geert Wilders, minder Marokkanen uitspraak.
Daar is hij schuldig voor bevonden, maar zonder oplegging van straf. Omdat strafoplegging
geen doel meer dient. Dat zet me aan het denken. Wat zijn de strafdoelen eigenlijk?
Vergelding zegt een student en leraar zegt onder andere. Student zegt algemene speciale
preventie en dat klopt volgens de leraar. Welke gedachte ligt erachter om geen straf op te
liggen? Is het vooral, omdat ze hem niet willen straffen of is er een juridische regel voor, wat
ligt er nu achter? Wat wij gaan proberen is om toch van die uitspraak chocolade te maken.
Dus gaan nadenken. Student zegt: rechterlijk pardon. De leraar zegt ja, maar zou zo’n
rechter dat uit de hoge hoed kunnen geven? De rechter hoeft inderdaad geen straf op te
leggen. Het is een politieke achtergrond.
2
,Ja in die zin dat het zo kan zijn dat zo’n politiek iemand meer macht heeft dan gewoon
burgers, omdat ze natuurlijk moeten debatteren en hun standpunten moeten kunnen
brengen en daar hebben ze wat meer speelruimte voor dan wij burgers. Een van de
redenering is dat hij eigenlijk al is gestraft die de rechter heeft gehanteerd. Hij is al gestraft,
omdat hij de hele tijd beveiliging nodig heeft. Media aandacht, vooral het effect die zijn
opinies hebben inderdaad. Ik denk dat dat de reden is dat er geen straf is opgelegd. Of dat
helemaal consequent is daar kunnen we een discussie over hebben. Het is een
rechtswetenschappelijke discussie. Is het nu theoretisch te rechtvaardigen, is het consistent
of zijn er oneigenlijke niet juridische zaken hier? Dus vandaar dat ik met deze zaak wilde
beginnen, maar ik hou er snel over op, want we hebben een behoorlijk programma.
Huisregels
- Camera staat in principe aan
- Stel vragen in de chatfunctie of steek je hand op: gebruik daarvoor zoom icoontje (of je
fysieke hand, mag ook)
- Wees voorbereid
- discussieer graag, daar zijn werkgroepen voor, maar doe het respectvol
- Zorg voor een goede werkomgeving
- Jullie zullen ook zelf opdrachten er plekken moeten kunnen bespreken, wees daar op
voorbereid
Hij benoemt de huisregels op, maar verder niet van belang voor het vak. In kleine groepen
ga je zelf discussiëren als je elkaar in de ogen kunt aankijken. Zorg voor zo min mogelijk
afleiding. Als je vragen heb gebruik je de chatfunctie. Veel meer aan als je je hebt
voorbereid. Ik ga zo meer spreken over het belang van het ontwikkelen van een visie en hoe
rechtvaardig het is als een rechter een visie heeft. We komen op die visies te spreken, vooral
als we de tekst van non fuller gaan doen, dan zien we dat rechters wel ooit verschillende
visies hebben. En dat dan ook uitmaakt bij welke visie bij welke rechter je terecht komt. Het
recht schept wel kaders waarbinnen een rechter zich moet houden. Het wordt geacht om
fouten te maken, ik verwacht niet allemaal goede antwoorden, het is ook een manier om te
sparren met elkaar. Discussiëren en praten is waardevol. Ik ga jullie ook in break out rooms
plaatsen, dus wees er op voorbereid. Zijn er nog vragen over deze huisregels.
Programma
• Week 36
• Hoorcollege 1: visies op het recht en rechtsbronnen
• Week 37
• Werkcollege 1 visies op het recht
• Werk 38
• Werkcollege 2: juridisch argumenteren en casus oplossen
• Hoorcollege 2 Juridisch argumenteren
• Week 39
• Werkcollege 3: Juridische argumentatie in de praktijk
• Week 40
• Hoorcollege 3: rechtsvinding en rechtsvorming
• Week 41
• Werkcollege 4: rechterlijke oordeelsvorming
• Week 44
• Werkcollege 5: Binding aan het recht: bespreken eigen betoog.
Het programma vindt je in de syllabus en de weken op canvas onder modules. Als het goed
is heb je ook het hoorcollege van Maurits Adams gekeken over visies op recht en de impact
die dat heeft op rechtsbronnen. Dit gaat we verder uitdiepen in het hoorcollege van deze
week. Volgende week gaan we bespreken over casus oplossen.
3
,Dan gaan we manieren aan de hand doen om een juridische casus op een
rechtswetenschappelijke manier te analyseren. In het hoorcollege van volgende week, staat
juridisch argumenteren centraal. Wij gaan dat in de praktijk oefenen van het werkcollege van
week 39. In week 40 is er geen werkcollege, maar wel een hoorcollege over rechtsvinding en
rechtsvorming. Kernactiviteiten van de rechter, de rechter vindt en de rechter vormt het recht,
maar hoe werkt dat nu, daar zal hoorcollege 3 over gaan. Wij gaan dat onder andere
bespreken in werkcollege vier, de rechterlijke oordeelsvorming. Dan gaan jullie een tekst
schrijven, een opdracht maken ter voorbereiding van het tentamen, wat wij week 44 gaan
bespreken. Dan zullen we ook verder ingaan op de technische vaardigheden, hoe je een
betoog opbouwt en hoe je dat opschrijft, hoe je dat een beetje pakkend en goed opschrijft.
Dat is het programma voor ogen hebben en zullen doorlopen en als dat achter de rug is ben
je goed voorbereid op het tentamen.
Chat student: Klopt het dat we in november een tentamen hebben in plaats van in
december? Ja, dat zou kunnen kloppen. We moeten even kijken wanneer we dat tentamen
kunnen geven. Dat is helaas nog niet bekend, dus we zullen dat nog even op wachten,
aangezien wij ook niet meer weten over de tentamenperiode. De roosteraars zijn nog bezig.
Poll: Zijn jullie positivisten, natuurrechtsdenkers of interactionisten?
- Dan nu een poll:
- Maar bekijk eerst eens deze video:
https://www.youtube.com/watch?v=qaN71xxD5fg
We gaan het hebben over op die visies van het recht en of er nou rechters zijn met
verschillende visies op het recht. Klik eens op de link van het filmpje. Deze zaak gaat over de
muurschutters, dat zijn grenswachter die in het voormalig Oost-Duitsland vluchtelingen
hebben neergeschoten die over de Berlijnse muur wilden vluchten van Oost- naar West,
maar zijn op de vlucht neergeschoten. Dat was legaal, want die vluchten moesten verhinderd
worden, maar met een oog van een west-duitse rechter en in ogen van vele is dit immoreel.
Het is immoreel om een vluchteling op de vlucht neer te schieten en vaak ook nog zonder
medische bijstand achter te laten. Het zijn veel jonge mensen die de grens over wilde, zijn
daar gesneuveld. Deze grenswachters zijn vervolgd volgens het Duitse recht, nadat Oost en
West Duitsland een land zijn gaan vormen. De vraag komt aan de orde en deze vraag is ook
echt aan de orde geweest. Moeten de grenswachters gestraft worden, en zo ja waarom?
Wan je kunt wel zeggen. Ik vind het rot wat jullie hebben gedaan, hier heb je tien jaar. Dat is
ook niet echt juridisch. Je zult er toch een juridische basis voor moeten hebben, maar dat is
lastig, want het DDR recht voorzag Het recht voorzag in de mogelijkheid dat die
vluchtelingen werden doodgeschoten. Dus hoe zouden jullie dit oplossen. Los van deze
casus is de pol wat algemener gesteld. Ik wil jullie een pol voorleggen, en wil vragen
helemaal aan het begin van jullie rechtswetenschappelijke carrière waar gaat je voorkeur
naar uit? Noemen jullie jezelf positivisten, interactionisten of natuurdenkers?
Je ziet een duidelijke trend. Hoe erg ik ook het positivisme positief heb willen voorstellen in
het antwoordmodel, het wordt niet veel gekozen. Weinig positivisten volgens jullie. Er zijn
49% natuurrechtsdenkers. Rechtvaardigheid moeten we hebben. Er zijn ook 41%
interactionisten. We moeten het van de omstandigheden van het geval laten afhangen en het
moet allemaal redelijk en billijk zijn, kort door de bocht verteld. Maar waarom? 49 % heeft
voor het natuurrecht gestemd. Waarom nu het natuurrecht? Wat is daar de grote
aantrekkingskracht van?
Student aan het woord: Waarom heb je voor het interactionisme gestemd? Ik vind dat je niet
zo maar in elk geval hetzelfde kan zeggen dat je altijd moet kijken naar wat er precies is
gebeurd en daar op een beetje baseren.
4
, Leraar: ja je kunt niet in elk geval hetzelfde zeggen, er zijn ongelijke gevallen, dus je moet
heel goed kijken naar de omstandigheden daarvan. Maar zijn er ook veel van jullie die het
niet eens zijn met de interactionisten. Wat is daar het probleem mee, of wat zou daar het
probleem mee kunnen zijn?
Student: het is lastig om te zeggen wanneer nou iets rechtvaardig is, dat is een nadeel.
Leraar: het is lastig om te zeggen wanneer iets nou rechtvaardig is, jaaa. Komt dat ook niet
terug in het interactionisme? Is dat ook niet lastig of in het natuurrechtsdenken.
Student: ja, dat bedoel ik dat het voorkomt in het natuurrechtsdenken. Dat het lastig is om
aan te geven wat dan rechtvaardig is. Ik dacht hetgene wat u vroeg.
Leraar: je voorganger had op het interactionisme gestemd, dus ben ik gaan doornemen. Je
hebt gelijk rechtvaardigheid is een issue. Misschien is het ook wel een issue voor de
interactionisten. Dat het ook een probleem zou kunnen zijn.
Andere student: je laat heel veel werk aan de rechter over om te beslissen.
Leraar: dus interactionisten laten veel aan de rechter over. Dat vind ik een mooi punt ook,
want nderdaad komt er nogal veel op de rechter neer, je moet maar heel redelijk zijn en je
moet het goed uit zien te plussen en alle belangen afwegen van die mensen en dan in het
juiste geval het juiste oordeel geven, succes verder. Is een ander perspectief daar beter in?
Om het werk van de rechter uit handen te nemen.
Student: het contextualisme
Leraar: ja het contextualisme is een soort van interactionisme.
Andere student: is het rechtspositivisme omdat er dan regels zijn waarop zij kunnen
terugvallen.
Leraar: ja, dat is een groot voordeel van het rechtspositivisme. Bij het rechtspositivisme zijn
er regels, en daar heeft de rechter een stevige houvast aan. Sterker nog, in heel strak
rechtspositivisme hoort de rechter zo min mogelijk in te vullen. De rechter moet zoveel
mogelijk baseren op de letterlijke regels. En dat ondervangt natuurlijk wel het probleem dat
er heel veel op de rechter afkomt. Of dat het heel erg ligt aan het rechtvaardigheidsgevoel
van de rechter wat er beslist gaat worden en dat is een pluspunt van het positivisme. Dat is
wel de kwestie, er is niet een perspectief beter dan de andere. Alle drie hebben ze hun eigen
voor en nadelen. Contextualisme zou toch sterk neigen naar als een vorm van
interactionisme. Interactionisme is sowieso difuus en contextualisme is een van de varianten
die door het boek verder worden uitgelicht, maar er zijn er meerdere. Er is een continu
balans tussen die drie uitgangspunten. Die zie je nooit in extreme vorm terug. Je hebt weinig
rechters die zeggen ik ben een natuurrechtsdenker en ik beroep mij op hoger recht en niet
op Nederlanderlijk recht, want ik vind het maar niets. Zo gaan we het doen volgens mijn
religieuze idealen bijvoorbeeld. Ook een harde positivist zie je niet vaak. Hier staat nu
eenmaal dit dit en dat en ik heb niets te maken hebt met de omstandigheden van het geval.
Chat student: Is de uitspraak van het Haviltex-arrest een voorbeeld van een visie
gebasseerd op een interactionist?
5
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kimumans. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.77. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now