Bijeenkomst 1:
Monisme = internationaal recht maakt zonder meer deel uit van de nationale rechtsorde. Het recht
is één en omvat zowel de nationale als internationale regels. Het internationale recht bindt de
nationale autoriteiten en kunnen door de burgers in rechte worden ingeroepen.
Dualisme = internationaal recht bindt de staten in beginsel, maar wil er binnen de nationale
rechtsorde werking aan toekomen, dan moet de volkenrechtelijke regel eerst in die rechtsorde
worden opgenomen volgens de procedures die het nationaal recht voorschrijft. Hier zijn nationaal
en internationaal recht twee afzonderlijke stelsels. De internationale regel kan pas door de nationale
rechter worden toegepast wanneer wetgeving tot stand is gebracht die de regel in de rechtsorde
incorporeert. De internationale regel wordt dan als nationale regel toegepast. Het gevolg hiervan is
dat deze regeling getoetst kan worden aan de Grondwet.
Sommige landen vertonen zowel monistische als dualistische trekken.
In monistische stelsels wordt over internationaal recht ook wel gesproken over een directe werking
van een verdragsbepaling. Er is sprake van directe doorwerking als zo’n bepaling door een nationale
rechter in het voor hem aanhangig gemaakte geding wordt toegepast zonder dat wordt gekeken of
die bepaling wel in nationaal recht is vertaald. Er is dan geen tussenkomst van de Nederlandse
wetgever geweest. De directe werking wordt in Nederland tot uitdrukking gebracht door ‘eenieder
verbindend’.
Nederland kent een gematigd monistisch stelsel. Dit is terug te vinden in artikel 93 en 94 GW:
Art. 93 GW bepaalt dat verdragen en besluiten van volkenrechtelijke organisaties, die naar haar
inhoud eenieder kunnen verbinden, een verbindende kracht hebben nadat zij zijn bekendgemaakt.
In dit artikel wordt dus de doorwerking van het internationale recht bepaald.
Art. 94 GW bepaalt dat een verdragsbepaling prevaleert, voor zover hij althans eenieder verbindend
is en strijdig is met de bepaling in nationaal recht.
Dit is kenmerkend voor het monistische stelsel in Nederland.
In een monistisch stelsel kent men 1 rechtsorde artikel 93 en 94
In een dualistisch stelsel kent men 2 rechtsordes
Het Europese en internationale recht werken anders door in de nationale rechtsorde. Op grond van
het arret Van Gend & Loos kan een burger van de EU zich direct beroepen op een Europese regel
indien deze voldoende duidelijk, nauwkeurig en onvoorwaardelijk is er is dus geen
interpretatieruimte voor de rechter. Op grond van het Costa/Enel arrest prevaleert het Europees
recht boven het nationale recht. Europees recht hoeft in dualistische stelsels dus niet eerst omgezet
te worden in nationaal recht! Het monistische/ dualistische karakter van een staat betreft dan ook
alleen het internationale recht.
Indien er EU-verdragen tot stand komen tussen de EU-lidstaten en niet-EU-lidstaten waarbij er zowel
dingen afgesproken worden die binnen de exclusieve bevoegdheid liggen van de EU als dingen
waarvoor lidstaten hun bevoegdheden niet hebben afgestaan. Dit noemt men gemengde verdragen.
Hierbij wordt de procedure gevolgd van artikel 216-219 VWEU, en tevens de nationale procedure die
gevolgd wordt voor internationale verdragen.
, Totstandkoming internationale verdragen:
FASE 1 (internationaal):
1. Onderhandelingen op internationaal niveau over een nieuw verdrag door
vertegenwoordigers van staten. Bilateraal = tussen twee staten, multilateraal = tussen
meerdere staten.
2. Sluiting/ondertekening; hiermee komt de tekst vast te staan
Einde fase 1 verdrag is nog niet in werking getreden! De staat die ondertekend heeft, maakt
echter geen wetgeving die tegenstrijdig is met het verdrag.
FASE 2 (nationaal):
1. Goedkeuring (s-wet) moet dit verdrag worden goedgekeurd? Een goedkeuring is
noodzakelijk volgens artikel 91 GW. Die goedkeuring wordt gegeven door een
goedkeuringswet (wet in formele zin). Een stilzwijgende goedkeuring kan ook bij minder
belangrijke verdragen (artikel 3 jo. 5 Rgvb). Artikel 7 Rgvb geeft een aantal situaties waarin
goedkeuring niet vereist is.
FASE 3 (internationaal)
1. Ratificatie (artikel 16 WVV) staten binden zich aan het verdrag
2. Inwerkingtreding (artikel 24 WVV) meestal staat er een datum in het verdrag voor
wanneer het verdrag ingaat. Er kan tevens instaan dat er bij een multilateraal verdrag de eis
wordt gesteld dat een deel/ alle lidstaten het verdrag hebben geratificeerd.
Een verdrag kan ook al inwerking treden zonder dat er al inwerkingtreding is. Dit kunnen staten
overeenkomen of het verdrag kan dit bepalen (artikel 25 WVV).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller arlettt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.05. You're not tied to anything after your purchase.