Summary
Samenvatting blok 3: Taak 10 CVA
- Course
- Institution
Samenvatting blok 3: Taak 10 CVA
[Show more]
Seller
Follow
fysioprozuyd
Reviews received
Content preview
BLOK 3:TAAK 10: CVA, EENHALFZIJDIG PROBLEEM MET
FUNCTIONELE OPLOSSING
,Inhoudsopgave
1 De student benoemt de hersenmodellen en legt deze uit. .................................................................... 0
1.1 Reflexmodel (stimulus-respons)........................................................................................................... 0
1.2 Chaosmodel: ........................................................................................................................................ 1
1.3 Stimulus-perceptiemodel: .................................................................................................................... 1
1.4 Intentie-Actiemodel: ............................................................................................................................ 2
1.5 Hiërarchisch model: ............................................................................................................................. 2
1.5.1 Ligging in hersenen: ................................................................................................................... 3
1.5.2 Verdieping gebieden/niveaus: ................................................................................................... 4
1.5.3 Werking model:.......................................................................................................................... 5
1.6 Sensomotorische cirkel ........................................................................................................................ 6
1.6.1 Leren van motorische vaardigheden: ........................................................................................ 7
1.7 Heterarchisch model:........................................................................................................................... 7
1.8 Drie functionele units van LURIA: ........................................................................................................ 8
1.8.1 Unit voor activatie: .................................................................................................................... 8
1.8.2 Unit voor actie + Unit voor waarneming:................................................................................... 8
1.8.3 Unit voor waarneming: .............................................................................................................. 8
1.8.4 Units voor actie: ......................................................................................................................... 9
1.8.5 Interactie tussen 3 units: ......................................................................................................... 10
1.9 Het plastische zenuwstelsel: .............................................................................................................. 11
1.10 Neuronale-groepentheorie (neuraal darwinisme) ............................................................................. 11
2 De student legt het begrip motorisch leren en expliciet en impliciet leren uit (kennisclips 1 t/m 3-4). . 12
3 De student maakt kennis met het raamwerk voor motorisch leren ..................................................... 14
Om motorisch leren in de praktijk toe te passen heeft een therapeut verschillende bouwstenen nodig. Deze
worden in het raamwerk ‘elementen’ genoemd: instructies, feedback en de organisatie van de omgeving en
de oefenstof. ............................................................................................................................................... 16
Elke toepassing van leerstrategieën of een bepaalde vorm van leren bestaat uit een combinatie van
instructies, feedback en de organisatie van de omgeving en de taak. ........................................................... 16
Instructies: ................................................................................................................................................... 16
• Taak of uitvoering ............................................................................................................................... 16
• Instructies kunnen zich richten 1) algemeen op de taak of de doelstelling. Bijvoorbeeld: “Loop naar de
overkant” - of 2) de manier van uitvoeren Bijvoorbeeld: “Loop naar de overkant en probeer je rug goed
recht te houden, de armen te laten zwaaien en de voet op te tillen” . Meer details over de beweging/het
bewegingsverloop, zoals in het tweede voorbeeld, zullen waarschijnlijk een meer expliciete vorm van leren
stimuleren. .................................................................................................................................................. 16
• Interne of externe focus van aandacht ................................................................................................ 16
Muziek, manuele facilitatie en demonstreren kunnen heel impliciet worden gebruikt (mits er weinig of geen
verbale instructies worden gebruikt) ........................................................................................................... 17
• Verbale of non-verbale feedback ........................................................................................................ 17
,Knowledge of results (KR)verwijst naar feedback gericht op de uitkomst/ het doel van de beweging (“dit
ging goed”), terwijl Knowledge of performance (KP) informatie bevat over de (kwaliteit van de) uitvoering
van een beweging (“de arm was goed gestrekt, de schouder was niet opgetrokken”). Indien de therapeut
een meer impliciet manier van leren wil toepassen dan zou KR de voorkeur hebben, waartegen KP beter een
past bij een expliciete aanpak. ..................................................................................................................... 17
(Cave: De termen internal en external focus worden in de literatuur ook gebruikt om feedback te beschrijven
en zijn vergelijkbaar met de KP (internal) en KR (external) feedback zoals in deze hierboven zijn beschreven).
.................................................................................................................................................................... 17
• Timing van de feedback ...................................................................................................................... 17
4 De student koppelt de hersenmodellen aan het motorisch leren. ....................................................... 19
5 De student benoemt de levels of evidence en licht deze toe. .............................................................. 20
5.1 Systematic review of meta-analyse: .................................................................................................. 20
5.2 RCT of randomized controlled trial: ................................................................................................... 21
5.3 Cohort study: ..................................................................................................................................... 21
5.4 Case control study: ............................................................................................................................ 21
5.5 Case series, Case reports: .................................................................................................................. 22
5.6 Expert opinios: ................................................................................................................................... 22
6 De student legt de algemene behandelprincipes voor een CVA-patiënt volgens de KNGF-richtlijn
beroerte uit. ................................................................................................................................................ 22
6.1 Stroke sevices: ................................................................................................................................... 22
6.2 Fysiotherapie op stroke service: ........................................................................................................ 23
6.3 Werkwijze van fysiotherapeut binnen de stroke service: .................................................................. 23
6.4 Intensiteit van oefentherapie: ........................................................................................................... 23
6.5 Taak -en contextspecificiteit van trainingseffecten: .......................................................................... 24
6.6 Neurologische oefenmethoden ......................................................................................................... 24
6.7 Motorische leerprincipes: .................................................................................................................. 24
6.8 Teleconsultatie/revalidatie: ............................................................................................................... 24
6.9 Zelfmanagement: .............................................................................................................................. 24
6.10 Secundiare preventie: leefstijlprogramma’s met fysieke training: .................................................... 25
6.11 Valpreventie: ..................................................................................................................................... 25
7 De student stelt het behandelplan op voor dhr. Strokens aan de hand van voorkennis gekoppeld aan
de KNGF-richtlijn beroerte. .......................................................................................................................... 25
8 De student legt uit hoe de prognose voor een CVA-patiënt in de chronische fase tot stand komt en
welke invloed dit heeft op de duur van de behandeling. .............................................................................. 27
8.1 Loopvaardigheid: ............................................................................................................................... 29
8.1.1 FAC: .......................................................................................................................................... 30
8.1.2 10MWT: ................................................................................................................................... 30
8.2 Arm-handvaardigheid: ...................................................................................................................... 31
8.2.1 Frenchey Arm test:................................................................................................................... 31
8.3 Basale ADL vaardigheden: ................................................................................................................. 32
, 8.3.1 Barthel Index: ........................................................................................................................... 32
9 De student geeft aan wat interprofessionele samenwerking inhoudt en beschrijft wat de rol van de
ergotherapeut is met betrekking tot de arm-handfunctie. ........................................................................... 35
9.1 Interprofessionele samenwerking: .................................................................................................... 35
9.1.1 Taken fysiotherapeut op stroke service: .................................................................................. 36
9.2 Rol ergotherapeut binnen verbeteren van arm-handvaardigheid: .................................................... 36
Taak 10 CVA, een halfzijdig probleem met functionele oplossing
Het volledige RPS-formulier van Dhr. Strokens uit blok 2 ziet er als volgt uit:
Medische diagnose: CVA rechterhemisfeer 2 jaar geleden
Klacht/ hulpvraag/ probleem:
Dhr. Strokens wil graag 1 uur kunnen lopen zonder het gevoel te hebben constant te vallen. Ook wil hij graag
makkelijker uit de stoel kunnen opstaan en in bed kunnen omdraaien (transfers). Ook moet het mogelijk
worden een groot voorwerp op de pakken met behulp van de rechterarm. Hij wil verder weten hoelang het
zinvol is met fysiotherapie aan de slag te gaan en of de ergotherapeut iets kan betekenen.
Functies/ stoornissen Activiteiten Participatie
Stijf gevoel in li been en elleboog. Het gaan is langzamer geworden, onzeker op Gedeeltelijke
Pat. Mank en trager lopen. ongelijk terrein en traag op gelijk terrein. werkhervatting 50%
Minder kracht om li hand te openen en te Traplopen: veel ondersteuning van leuning als architect
sluiten en groter voorwerp te tillen, laat nodig.
vaak iets vallen. Omdraaien in bed kost veel moeite. Wandelen (2x per
Niet goed voelen met li arm en li hand. Reiken en grijpen met links moeizaam week 1 uur) met
Gevoel sneller te vallen. Patiënt heeft het idee dat hij mank loopt. vrouw niet mogelijk
Minder kracht in been. Fiets: op- en afstappen is moeilijk
Frequent gevallen. Autorijden alleen met automaat mogelijk.
Tillen van grote voorwerpen met 2 handen niet
mogelijk.
ADL: zelfstandige verzorging goed mogelijk.
HDL: opgevangen door vrouw en kinderen.
Functies/ stoornissen Activiteiten Participatie
Hypertonie li arm en li been MAS: 1+ Afwijkend looppatroon sleept met de linkervoet Gedeeltelijke
Vergroot valrisico BBS: 42 (50), 10mLT: over de grond werkhervatting 50%
Ft.
>0.77 m/sec, FAC: 5 als architect
TUG: 14,2 (<20) sec TCT: 75
Verminderde kracht li hand en been MI: PSK: Lopen zonder hulpmiddel (80) Opstaan uit Wandelen (2x per
151 (76+75) bed/stoel zonder leuningen (70) Grijpen met week 1 uur) met
Fijne tast li onderarm en li hand (arm) links (70) vrouw niet mogelijk
verminderd. FAT 4
Contextuele Factoren
Persoonlijke factoren Externe factoren
Goede motivatie Ondersteuning sociale omgeving goed
Pat. Bungalow zonder trappen
Werk: opstap 3 trappen en ongelijk
terrein op bouwterrein
Inzet bij behandeling goed
FT.
Fysiotherapeut Carlo werkt in de 1ste-lijns praktijk waar dhr. Strokens zich heeft aangemeld.
Het hoofddoel en de subdoelen wil Carlo door zijn stagiaire laten invullen. Carlo heeft wel
,alvast contact opgenomen met de ergotherapeut om de mogelijkheden van het
optimaliseren van de arm-handfunctie te bespreken.
Hoofddoel/ Subdoel Middel Tijdspad Meetinstrument
Optimaliseren Functionele
transfers oefentherapie taak-
en contextspecifiek.
Bjorn is de stagiaire van Carlo. Om de behandeling met de beste evidentie te gebruiken gaat
hij de KNGF-richtlijn “beroerte” inzetten. Om deze goed te kunnen interpreteren bekijkt hij
nogmaals de levels of evidence. Hij weet dat de hersenmodellen en het motorische
leerproces een rol spelen. De begrippen impliciet en expliciet leren kan hij ook nog
reproduceren. Bjorn heeft nogal wat naslagwerk te verrichten en is blij dat hij nog twee
dagen de tijd heeft om zich voor te bereiden.
,1 De student benoemt de hersenmodellen en legt deze uit.
Bron: BSL, Neurowetenschappen, Hoofdstuk 8: Hiërarchische opbouw van het zenuwstel,
Paragraaf 8.1: Evolutie van het zenuwstelsel:
Bron: BSL, Neurowetenschappen Hoofdstuk 2 Modellen van het zenuwstelsel
Bron: BSL, Neurowetenschappen Hoofdstuk 10: De drie functionele units van Luria
Bron: Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=sX0boMZpR4U
Bron: Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=Sd7JCqARfPg
We maken binnen de hersenmodellen een onderscheidt tussen:
• Reflexmodel (stimulus-respons) (zowel hiërarchisch als heterarisch)
• Chaosmodel
• Stimulus-perceptiemodel
• Intentie-actiemodel
• Hiërarchisch model
• Heterarchisch model
1.1 Reflexmodel (stimulus-respons)
• Neurologie van een persoon grotendeels gebouwd op het reflexmodel
• Prikkels worden door zintuigen (sensoren) opgevangen -> door CZS verwerkt-> door
spieren in reacties omgezet.
• Model schiet vaak tekort
o Niet altijd prikkel nodig om reactie te krijgen
o Emotie kan ook reactie inzetten
• Reflexmodel deterministisch model
o Prikkel bepalend voor een stereotiepe reactie
•
• Binnen dit model veel te weten over de periferie (ABC, input + XYZ, output)
• Maar over deel binnen CZS volgens model weinig informatie
• BV: Bij orangje stoplicht: het al of niet doorrijden kan van vele factoren afhangen
o Perceptie: zie ik het licht wel goed?
o Emotie: Heb ik haast?
o Ben ik suf of hyperalert? (arousal)
o Is er verkeer te zien? (context)
o Is er een politieauto in de buurt? (cognitie)
o Is het een bekend of onbekend stoplicht? (geheugen)
• Al deze factoren spelen rol in het nemen van een beslissing tot handelen
• Na letsels van hersenen, ruggenmerg of zenuwen treden er kenmerkende verandering
op in het reflexpatroon (myotatische reflex wordt minder onderdrukt = hierdoor
spasticiteit)
,1.2 Chaosmodel:
• Tegenhanger van reflexmodel = deterministisch
• Chaosmodel = probabilistische model
• CZS wordt gezien als een soort chaos van verbindingen
• Dit netwerk produceert spontane neuronale activiteit
• Zenuwstelsel heeft een soort basale wakkerheid
• Externe prikkels kunnen basale wakkerheid verhogen
• Reactie is hier niet afhankelijk van 1 factor (stimulus), maar van vele factoren in en
buiten het CZS
•
• BV:
o Sterk ontremde, onbehandelbare patiënt
o Er komt een nieuwe zuster (stimulis)
o Hoe zal deze patiënt reageren? Kwaad of gelaten?
o Er is geen peil op te trekken
o Reactie is nauwelijks te voorspellen
1.3 Stimulus-perceptiemodel:
• Model laat zien dat stimulus in CZS via enkele stappen wordt omgezet in een bewust
gewaarwording = perceptie
• BV: Bij herkennen sinaasappel worden na signalering prikkel minstens 3 stappen
doorlopen
•
• Stap 1: is het rond of vierkant? Is het geel of rood? Hoe groot is het? Enz…
(elementaire aspecten)
, • Stap 2: Is het fruit? Leeft het? Speelgoed? Kunst? Eetbaar? (tot welke categorie
behoort het voorwerp?)
• Stap 3: Gegevens = categorie fruit, welke specifieke vrucht is het dan? Peer, appel,
kiwi ,banaan. (specifieke herkenning van dit voorwerp)
• Bij hersenletsen kunnen er perceptiestoornissen ontstaan
• Dit uit zich op verschillende niveaus:
o Stoornis op stap 1: moeite met vorm of kleurperceptie
o Stoornis op stap 2: moeite met classificeren
o Stoornis op stap 3: kan wel classificeren maar niet specificeren (bv categorie
fruit maar welke soort fruit?)
o Men spreekt hier van AGNOSIE
1.4 Intentie-Actiemodel:
• Model weerspiegelt dat onze “wil”, de intentie, via enkele
stappen wordt omgezet in een handeling
• Stap 1: Keuze van adequate handeling
o Betalen?
o Felicitere?
o Begroeten?
o Welke handeling past bij situatie
• Stap 2: Handeling programeren
o Welke bewegingen zijn wanneer nodig?
• Stap 3: Handeling uitvoeren
o Uitvoeren van programmatie door spieren
• Bij hersenletsel kan handelen op verschillende manieren
gestoord zijn.
o BV:
§ Verkeerde handeling kiezen (stap 1)
• Hand geven ipv te betalen
§ Weten hoe je iets precies moet doen maar het uitvoeren van de
handeling lukt niet (stap 3)
§ Apraxie: niet meer weten hoe je dingen moet doen
• Door parese, sensibiliteitsstoornissen, bewustzijnsstoornissen
1.5 Hiërarchisch model:
• Lange zenuwbaansystemen in centrale zenuwstelsel worden in 3 categorieën
ingedeeld.
• Maken een toenemende verfijning van de functie mogelijk
o Van grove signalering naar precieze evaluatie van wat, waar en hoe
• Volgens model is brein opgebouwd uit 3 niveaus:
o ARCHI:
§ Laagste niveau
§ Verantwoordelijk voor:
• Arousal
• Reflexen
o PALEO:
§ Middelste niveau
§ Verantwoordelijk voor:
, • Emoties
• Expressie
• Sterk geautomatiseerde bewegingen
o NEO:
§ Hoogste niveau
§ Verantwoordelijk voor:
• Cognitie
• Taal
• Bewuste nauwkeurige acties en percepties
• Niveaus na elkaar in evolutie ontstaan
• Hoge niveaus overheersen de lage niveaus = hiërarchie
•
1.5.1 Ligging in hersenen:
• ARCHIniveau:
o Grijze stof van ruggenmerg
o Formatio reticularis =generator van het lichaam, reguleert alertheid van het
lichaam bv spiertonusregulatie enzo
o Deel van cerebellum = archicerebellum (verwerkt vooral
evenwichtsinformatie)
• PALEOniveau: (automatische motoriek, emoties,
o Basale kernen
o Limbisch systeem
o Hypothalamus
o Amygdala
o Deel van cerebellum= paleocerebellum
• NEOniveau: (cognitie, plannen, bewuste acties, analyseren)
o Hersenschors : neocortex
o Deel van cerebellum = neocerebellum
o Corpus callosum
o Thalamus
, •
1.5.2 Verdieping gebieden/niveaus:
1.5.2.1 ARCHIniveau: bewustzijn en reflexen:
• Alle functies van hersenen hiervan afhankelijk
• Eerst aangelegd bij ontwikkeling
• Omvat het ARAS = ascenderende reticulair activerende systeem
o Activeerd hersenschors waardoor we zintuigelijk, mentaal en motorisch alert
zijn.
• Omvat ook het DRAS = descenderd reticulair activerende systeem
o Activeerd ruggenmerg en reflexen
o Bij wakker worden zal spiertonus op pijl worden gebracht zodat we niet in
elkaar zakken.
• Archiniveau dient voor handhaving van:
o Basis-arousal
o Lichaamshouding
o Meest geautomatiseerde bewegingen:
§ Spierspoelreflex
§ Terugtrekreflex
§ Tonische hals-en labyrintreflex
• Beschadiging op archiniveau leidt tot:
o Verlaging of verlies van bewustzijn (coma)
o Laesies van grijze stof van ruggenmerg onderbreken reflexen
o Stoornis van aandacht (extreme afleidbaarheid
o Stoornis van beweeglijkheid
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fysioprozuyd. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.33. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
77858 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now