Summary
Samenvatting Pedagogiek 2.3
- Course
- Institution
Samenvatting van de literatuur van Pedagogiek 2.3 van de opleiding Pedagogiek
[Show more]
Seller
Follow
emmavenhuizen
Reviews received
Content preview
PedagogiekHoorcollege 1
Lesdoelen
De student geeft vorm aan de morele opvoeding in relatie tot morele intuïtie, deugden en
waarden
De student plaatst de morele opvoeding in het kader van de cultuurpedagogische kwestie
De student analyseert welke vormen van waardenopvoeding zichtbaar zijn in een
pedagogische situatie
De morele intuïtie van kinderen: respect en verantwoordelijkheid, vrijheid en geweten
o Hoofdstuk 6: de persoon en morele waardenopvoeding
Hoofdstuk 6: de persoon en morele waardenopvoeding
6.1 morele opvoeding
Jonge kinderen worden niet voor een keuze gesteld, maar opvoeders doen gewoon met het kind
bepaalde dingen, ze handelen. Opvoeders knuffelen, strelen, raken aan, praten, trainen, laten soms
op bijna overdreven wijze hun gevoelens zien en slijpen daardoor bepaald emoties en gedragingen
in. Vanaf het allereerste begin laten opvoeders kinderen meedoen in het leven. Dit is geen
theoretisch noch verbaal onderricht, maar inlijven, dat is opnemen in de mensen-leefwereld door
betekenissen aan nog betekenisloos gedrag toe te schrijven.
1. De eerste stap wordt gezet als zeer jonge kinderen leren ‘dat’ er waarden en normen zijn.
Opvoeders schrijven aan het gedrag, dat voor een kind zelf nog betekenisloos is, betekenis
toe door er op een bepaalde manier op te reageren.
2. Kinderen leren snel. Zo gauw ze door een consequente en liefdevolle houding van de
opvoeder praktische kennis hebben opgedaan, brengen ze die onder de welwillende blikken
van de opvoeders uit zichzelf in de praktijk. Zij hebben grip op het ‘hoe’ gekregen. Ze kunnen
communiceren en eenvoudige betekenissen uitwisselen en hun handelingen worden gepast
en adequaat.
3. Na ‘weten dat’ en ‘weten hoe’ kan een volgende stap worden gezet. De eerder opgedane
praktische kennis kan nu worden omgezet in wat je theoretische kennis zou kunnen noemen.
In de loop van de basisschoolperiode leren kinderen de waarden, waarnaar de normen die ze
hebben geleerd verwijzen, onder woorden brengen. Ze kunnen zelf adequaat zeggen
waarom dingen zus of zo worden gedaan.
6.2 morele intuïtie
Jonge kinderen geven al snel blijk van het bezit van morele intuïtie, van onmiddellijk inzicht in goed
en kwaad. Zij kijken als het ware al snel door een morele bril naar hun omgeving. Ze zien dan dat
bepaald situaties om moreel handelen vragen. Het is van belang om te benadrukken dat als kinderen
onvoldoende morele intuïtie verwerven, zij aan het tonen van moreel goede gewoonten niet of
slechts onbeholpen toekomen. Hun morele tweede orde verlangens zijn dan te weinig
uitgekristalliseerd, te labiel en te weinig door een wil gestut.
1. Die gewoonten, hun morele tweede orde verlangens zijn of in aantal te klein of te pover van
inhoud en kwaliteit. Het niet denkbeeldige gevaar is dat deze slecht bewerktuigde jonge
mensen zich, wat waarden en normen betreft, door de opvattingen van de groep laten leiden
of zich identificeren met een bewonderde figuur en zijn gedrag gaan navolgen.
2. Wat zij ook zullen missen, is het belangrijke inzicht dat er sowieso situaties zijn die om
moreel handelen vragen. Zij zullen daardoor te midden van anderen leven, van wie zij het
morele gedrag niet zullen begrijpen. Zij hebben niet geleerd dat er naast verlangens
, aangaande eigen belangen, behoeften en interesses ook bijvoorbeeld hulpvaardigheid en
rechtvaardigheid bestaan.
3. Ze blijven buiten het respectvolle leven staan, zijn buitenstaander. Ze snappen er namelijk
niets van. Ze horen er niet bij en de enige mogelijkheid om hen erbij te halen, is om ze te
confronteren met technieken die behoren bij het confronteren met waarden en normen:
waarschuwen, dreigen, controleren.
6.3 deugden
Morele verlangens ontlenen hun betekenis dus aan morele waarden. Verlangens kunnen spontaan
opkomen. Of ze tot handelen leiden, hangt ervan af of ze de toetsing door tweede orde verlangens
kunnen doorstaan. Morele deugden zijn in de structuur van de persoonlijkheid ofwel in het karakter
van een persoon en burger verankerde gezindheden om de instrumentele waarde en morele
waarden te verwerkelijken en handelingen die tegen deze waarden in gaan te vermijden. Een
persoon heeft bepaalde verlangens, en wel tweede orde verlangens naar een respectvol leven.
Omdat deugden waarden beogen te verwerkelijken, en waarden drie componenten hebben is het
vanzelfsprekend dat we bij deugden deze drie componenten terugvinden (cognitief, affectief en
conatief component).
6.4 waar deugden toe leiden
1. Deugden stellen de bezitter ervan in staat om het morele appel dat van de werkelijkheid
uitgaat, te ervaren. Als iemand morele intuïtie bezit, zal het moedwillig vernielen van
iemands eigendom als een vorm van vandalisme aangemerkt worden, niet als drukdoenerij,
spel of tijdverdrijf. Het bezig van morele deugden maakt iemand gevoelig voor goed en
kwaad
2. Het bezit van deugden stelt de bezitter ervan in staat om snel en adequaat te reageren op
omstandigheden die moreel niet door de beugel kunnen. Deugden zijn namelijk
persoonlijkheidstrekken, houdingen, vast in het zelf verankerde disposities, die zich uiten in
goede gewoonten en het vermogen om praktische wijs te handelen.
3. Door het bezit van deugden kunnen mensen ook in moreel beraad gaan. Zij zijn immer ook
gehecht aan de waarde van het beraad. Tijdens beraad worden de omstandigheden
geïnterpreteerd en wordt al of niet besloten of men rechtvaardig moet zijn of ruimhartig, of
men voorrang moet geven aan het eigenbelang of aan een moreel belang of dat beide
samenvallen. In beraad wordt er over de inzet van deugde nagedacht en wordt misschien
ook het geweten geraadpleegd. Degene die in beraad gaat, geeft er niet alleen blijk van
morele intuïtie te bezitten, maar hij geeft ook blijk van moreel besef.
4. Deugden beschrijven hoe iemand is, in elkaar zit. Zij zeggen wees zus of zo. Wees een goed
mens, wees rechtvaardig, wees aan je beloften trouw. Deugden betreffen immers een
houding, dat is een stabiel verlangen om moreel goed te zijn, dus om zorg en respect te
tonen voor het welzijn van de medemens. Dat doet iedereen op zijn eigen wijze.
5. Deugden sluiten voor een deel nauw aan op het natuurlijk verlangen van elk mens om in
vrede en veiligheid te leven. Ze staan niet haaks op onze verlangens. Morele opvoeding is
werken aan een worden dat je in een bepaald opzicht al bent.
6.5 van waarden naar deugden
Beheerstheid hebben we leren kennen als een waarde die is vereist om aan angsten het hoofd te
kunnen bieden, om niet te zwijgen waar spreken is vereist, om niet te vluchten waar juist
standhouden of de aanval geboden is en als het zich ontplooiende leven op weerstanden stuit toch
door te zetten. Een tweede functie van de waarde beheerstheid is om maat te houden. Het gaat dan
om de deugd matigheid en misschien ook om voorzichtigheid en behoedzaamheid. Voor een op
gepaste wijze uiting geven aan onze emoties is deze deugd vereist.
Fatsoen uit zich in deugden als beleefdheid, wellevendheid, vriendelijkheid en tact. Het zijn deugden
die botsingen met andere voorkomen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emmavenhuizen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.26. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75323 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now