Tentamen sportpsychologie 1
Wat is sportpsychologie?
De definitie van Duijker en Vuyk uit 1968: “Psychologie is de wetenschap van het gedrag”. In de
definitie wordt niet alleen gesproken over de bestudering van gedrag, maar over de bestudering van
gedrag en mentale processen.
Waarom is het sportpsychologie en niet gewoon psychologie toepassen op sport?
Sport heeft veel specifieke kenmerken. Bijvoorbeeld: in de sport wordt vrijwel altijd lichamelijke
inspanning geleverd. In de sport nemen deelnemers vrijwilliger regels en beperkingen aan. Sporten
betekent vaak afzien en pijn lijden; sommige sporters brengen zelfs risico’s met zich mee.
Tamboer en Steenbergen zeggen: Sport is een “vrijwillige poging om onnodige obstakels te
overwinnen” Neem je deze obstakels niet serieus is het dus geen sport meer.
Specifieke sportkenmerken:
Leveren van (zware lichamelijke inspanning)
Vrijwillig opwerpen van hindernissen en obstakels die het lastiger maken doelen te bereiken
Vrijwillig afzien, pijn lijden en risico’s nemen
Veel inspanning leveren tegen weinig of geen materiële beloning
Optreden voor het oog van veel toeschouwers
Situaties opzoeken die makkelijk tot negatieve emoties leiden (teleurstelling, kwaadheid,
verdriet, angst/onzekerheid)
Sterke wedijver
H3: Attributies
Attributietheorie: een theorie uit de sociale psychologie die de wijze waarop mensen het gedrag van
zichzelf en van anderen verklaren in termen van oorzaak en gevolg en hoe dit van invloed is op hun
motivatie, wil begrijpen.
Gemeenschappelijke kenmerk:
cognitieve (denkproces) werkwijze
van het toeschrijven van oorzaken
Er zijn verschillende theorieën over het attributieproces aan gebeurtenissen
Uitgangspunt: informatie over
gedrag wordt actief verwerkt en op
basis daarvan worden conclusie
getrokken
Soorten onderzoek naar de theorievorming van attributies:
1. Onderzoek dat betrekking heeft op het geven van verklaringen voor het eigen gedrag en dat
van anderen
2. Onderzoek dat zich richt op verklaringen die mensen geven voor uitkomsten van gedrag in
situaties waarin prestaties worden geleverd
1
, Systematisch fouten doen zich voor bij proces van toeschrijven van oorzaken aan gebeurtenissen:
1. De fundamentele attributiefout:
Mensen zijn intuïtief geneigd om het gedrag van anderen vooral toe te schrijven aan
eigenschappen van de persoon in plaats van invloeden vanuit situatie.
- als we iemand anders observeren richten we onze aandacht vrijwel alleen op de
handelende persoon en niet op de situatie waarin zij zich bevinden.
- het toeschrijven van oorzaken verloopt in twee fases
1 Persoonlijke factoren dienen zich, min of meer automatisch, aan als oorzaak voor het gedrag.
2 Er wordt gecorrigeerd voor mogelijke invloeden van de situaties; deze stap is amper
geautomatiseerd en kost meer inspanning.
2. De self-confirming prophecy:
Dit hangt samen met het cognitieve karakter van het attributieproces. Verklaringen die
iemand geeft voor gedrag en voor uitkomsten van dat gedrag worden sterk bepaald door
opvattingen over de werkelijkheid en over de samenhang tussen gebeurtenissen.
3. De self-serving bias:
Deze fout heeft betrekking op de neiging eigen successen vooral aan de persoonlijke factoren
toe te schrijven en eigen falen aan factoren. Het is een fout die gunstig is voor het zelfbeeld
en eerder positief dan negatief uitwerkt, vooropgesteld dat de bias geen extreme vormen
aanneemt. Zelfvertrouwen en motivatie zullen in de regel versterkt worden als iemand zijn
successen vooral aan zichzelf toeschrijft en mislukkingen aan factoren buiten hem.
1. Jezelf verantwoordelijk houden voor succes (ego-enhancing)
2. Falen, buiten jezelf leggen (ego-protecting)
Weiners attributietheorie
De genoemde verklaringen voor het resultaat van een handeling (inzet, bekwaamheid, geluk en
taakmoeilijkheid) ondergebracht in twee dimensies:
Intern/extern-dimensie (plaats van de oorzaak)
Waar wordt de verantwoordelijkheid gelegd voor het succes of de mislukking. Bekwaamheid
en inspanning zijn oorzaken die bij de persoon zelf liggen (intern)
Stabiliteitsdimensie
Dit heeft te maken met de stabiliteit van de veroorzakende factoren. Bekwaamheid en
moeilijkheidsgraad van de taak veranderen niet gemakkelijk en zijn derhalve stabiele
factoren, inspanning en geluk kunnen een wisselende rol spelen en worden daarom als
variabele oorzaken beschouwd.
Intern Extern
Stabiel Bekwaamheid Taakmoeilijkheid
Variabel Inzet Geluk
Er kwam ook nog een derde dimensie bij: controleerbaarheid en geïntroduceerd die betrekking heeft
op de mate waarin de persoon controle heeft over een oorzakelijke factor.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Beau96. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.