Dit is een volledige en uitgebreide tijdslijn die hoort bij het vak Geschiedenis van het publiekrecht en de politiek. Dit vak wordt gegeven door Prof. Rik Opsommer en Prof. Sebastiaan Vandenbogaerde aan de Universiteit Gent.
oud - Romeins recht
753 v.Chr. - 250 v.Chr
1 000 v.Chr.
Stadstaat, agrarisch en mi
Rome = koninkrijk
753 v.Chr. 510 v.Chr.
Twaalftafelenwe
Ontstaan ius commune = Regeling voor militaire zaken en toverij (niet: st
gemeenschappelijk rechtsdenken
Democratisering macht, ove
18de E.v.Chr.
Eerste recht -
Codex Hammoerabi -
strafrecht volgens talio-principe
& bepalingen standen-
maatschappij
Oud - Romeins recht
Geschiedenis
Ontstaan Rome: legende 753 v.Chr.
Militair sterk - civis (burger) waardoor men libertates of vrijheden verkreeg.
Burgerlijke familia beheerd door pater familias.
Instellingen
Tot 510 v.Chr. een koninkrijk. Koning heeft imperium, beperkt door libertates.
Die vrijheden zijn de mos maiorum.
Drie standen: patriciërs (grootgrondbezitters), plebejers (zijn vrij) en cliëntes.
Na 510 v.Chr. een republiek
Senaat (uiteindelijk zowel p + p), op basis van verdienste, levenslang.
, & 4 volksvergaderingen of comitia (p + p):
~ comitia centuriata - militair
~ comitia tributa - stadswijken
~ comitia curiata - territoriaal -- lex curiata de imperio
~ volksraad of concilium plebis (enkel plebejers).
& magistraten, verkozen, hiërarchie, annualiteit & collegialiteit.
Uitzondering: dictator, voor noodsituaties met bijzondere volmacht
Verantwoording à Senaat over imperium + strafrechtelijk aansprakelijk
Rechtsbronnen
Gewoonterecht - mos maiorum
Koningswetten of leges regiae - rechtspraak van Koningen als precedent.
Twaalftafelenwet + Lex Hortensia.
Comitia - leges, volksraad - plebicieten & senaat - senatusconsulta.
Senaat keurt leges goed.
Engeland (late midde
Constitutionalisme
||--- Magna Carta - 1215
(voorloper: Charter of Liberties 1100)
Geldt nog steeds vandaag
>> Engels recht = gewoonte, precedenten en statutory texts.
Aanleiding: ~ discussie met de Paus;
~ fiscale uitbuiting.
Wie?: baronnen en London.
Inhoud: ~ concrete misbruiken aanpakken (hoge successierechten);
~ fundamentele vrijheden: verbod op willekeurige straffen,
verbod van rechtsweigering, due process of law, …
Negatief
~ Enkel voor de ''vrijen'' en meerderheid onvrij;
~ Geen materiële garanties:
> nochtans enforcement clause;
> Paus verklaarde het document nietig.
Positief
~ Aanvang teksttraditie;
~ Invloed op de latere grondwetten van USA en Europese landen;
~ Hernomen in de 17de eeuw, samen met de:
> Petition of rights (1628) - de vorst staat onder de soevereine wet.
> Habeas Corpus Act (1679) - onderdanen beschermd tegen
willekeurige opsluiting.
> Bill of Rights (1689) - na Glorious Revolution, Jacob II vervallen van
de macht en dochter en partner worden aanvaard, mits toegevingen
en garantie van fundamentele rechten.
Magistratenrecht = Praetoriaanse rechtsvorming:
Proces in 2 fasen:
~ apud praetorem = praetor verleent actio of formule.
~ apud judicem = met actio naar de rechter die slechts feiten moet bewijzen.
Preator maakt in edict bekend welke actiones hij zal verlenen.
~ via formele procesregels creëert men materieel recht.
Ius civile - oude wetten en gewoonten (Romeins).
Ius honorarium - recht van de praetor (soepeler dan ius civile).
Ius gentium - recht van praetor gebaseerd op regels door elk volk erkend
Opkomst rechtsleer = Jurisprudentes
~ rechtsgeleerden geven advies aan partij en magistraat.
Engeland (late middeleeuwen)
Parlementarisme
>> Houses of Parliament
1066 - Curia Regis
~ belangrijke beslissingen door topvazallen.
14de eeuw
~ ook lagere grondadel worden vertegenwoordigd.
~ formele splitsing Hogerhuis en Lagerhuis.
> Hogerhuis voor prelaten en hoge adel.
Intrede van rechtswege op basis van
maatschappelijke positie.
> Lagerhuis voor ridders en burgers.
Een selectie of vertegenwoordiging van
hun maatschappelijke groep, vandaag
verkozenen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bdp. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $15.73. You're not tied to anything after your purchase.
