Summary
Criminologie - Samenvatting
- Course
- Institution
Cijfer: 8,5. Een complete (uitgebreide) samenvatting van de tentamenstof voor het vak Criminologie. Dit document bevat de hoorcollegestof aangevuld met stof uit het boek.
[Show more]
Seller
Follow
sennatrap
Reviews received
Content preview
Samenvatting CriminologieInhoudsopgave
Week 1: Introductiecollege.......................................................................................................................................1
Week 2: Criminaliteit: onderzoek selectiviteit, omvang & trends............................................................................4
Week 3: Verklaringen van criminaliteit I...................................................................................................................8
Verklaring I: De klassieke school...........................................................................................................................9
Verklaring II: De positieve school........................................................................................................................10
Verklaring III: Psychologische verklaringen.........................................................................................................12
Verklaring IV: (Sociale) leer theorieën (differentiële associatietheorie)............................................................13
Week 4: Verklaringen van criminaliteit II................................................................................................................14
Verklaring V: Verklaringen met betrekking tot maatschappelijke ongelijkheid/achterstand............................14
Verklaring VI: (Sociale) controletheorieën..........................................................................................................19
Week 5: Verklaringen van criminaliteit III...............................................................................................................22
Verklaring VII: Sociale reactie benaderingen (sociaal constructivisme).............................................................22
Week 6: Verklaringen van criminaliteit, preventie en cybercrime.........................................................................25
Verklaring VIII: Nieuwe criminologie...................................................................................................................25
Speciaal onderwerp I: Preventie.........................................................................................................................30
Speciaal onderwerp II: Cybercrime.....................................................................................................................31
Week 7: Specifieke onderwerpen...........................................................................................................................32
Speciaal onderwerp III: Stad, wijk en criminaliteit..............................................................................................32
Speciaal onderwerp IV: Organisatiecriminaliteit................................................................................................35
Week 8: Specifieke onderwerpen...........................................................................................................................39
Speciaal onderwerp V: Georganiseerde criminaliteit.........................................................................................39
Speciaal onderwerp VI: Drugs.............................................................................................................................42
Speciaal onderwerp VII: Ondermijning...............................................................................................................43
Week 9: Specifieke onderwerpen...........................................................................................................................44
Speciaal onderwerp VIII: Criminaliteit door jonge leden van etnische minderheden........................................44
Speciaal onderwerp IX: Criminologie en terrorisme...........................................................................................47
Tentamenvragen.....................................................................................................................................................49
,Week 1: Introductiecollege
Wat is criminologie?
Deze vraag kun je op verschillende manieren beantwoorden. Het ligt er namelijk aan hoe je criminologie
interpreteert (smal of breed). Hoe je criminologie interpreteert hangt onder andere af van je
wetenschappelijke opvatting.
Wat is criminologie?
De wetenschap van:
Criminaliteit (aard, oorzaken, omvang en gevolgen)
Reacties op criminaliteit
Onderwerpen binnen de criminologie:
Criminaliteit (aard, omvang, oorzaken, gevolgen) = beschrijvende criminologie
Preventie (voorkomen criminaliteit)
Victimologie = wetenschap over slachtoffers
Voorbeeld: gevolgen van misdrijven voor slachtoffers, vormen van hulp en de bejegening van
slachtoffers
Penologie (puna = boete/straf) = de wetenschap van straffen
Functioneren van strafrechtelijk systeem
Voorbeeld: uitvoeringsproblemen, opvattingen over schuld en over boeten en bestuurlijke
onderwerpen
Andere reacties op criminaliteit (zowel formele als informele reacties)
Definitie tot crimineel (zowel strafrechtelijk als sociaal)
Kernelementen:
- Empirie: waarneembare feiten
- Theoretisch: verklarende waarden
- Falsifieerbaarheid: onwaarheden worden geëlimineerd
Het aanbrengen van en scheidslijn in wat wel en wat niet wetenschappelijk is
Het is makkelijker om te zeggen of iets onwaar is dan of iets waar is
Verschillen in criminologische theorieën
Criminologie = een abstracte verklaring van criminaliteit, crimineel gedrag of de reacties daarop
Criminologische theorieën zitten vaak niet op één lijn: ze kunnen meerdere perspectieven hebben.
Multi-disciplinair karakter: de criminologie maakt gebruik van verschillende disciplines (sociologie,
psychologie, biologie, politiek)
(Vrijwel) niet interdisciplinair: de theorieën zijn niet geïntegreerd tot één geheel maar er wordt
gebruik gemaakt van de verschillende disciplines
Niveaus
1. Samenleving (macro), individu (micro)
2. Verklaringsniveau
3. Klassiek vs. positief uitgangspunt
Klassiek = het idee dat mensen een vrije wil hebben. De straf moet in verhouding staan tot
de daad.
Positief = het idee dat mensen geen vrije wil hebben. Er wordt vanuit de empirie gekeken
naar verklaringen voor criminaliteit. Ook het idee dat de wetenschap de criminaliteit kan
oplossen.
4. Structuur vs. proces
Structuur = in structuur kan ongelijkheid bestaan en daardoor grijpen mensen naar
crimineel gedrag
1
, Proces = met individuele kenmerken en processen die zich daar afspelen waardoor
mensen zich schuldig maken aan crimineel gedrag
5. Consensus vs. conflict
Er zijn verschillende benaderingen over wat crimineel gedrag is.
Methoden
Welke methode je gebruikt hangt af van wat voor vraag je stelt.
Gevolg: theorieën niet altijd verenigbaar met elkaar
De criminologie is een toepassingsgerichte wetenschap (vaak misdaadkunde genoemd) en is dus makkelijk toe
te passen op de praktijk. Dit kan verschillend worden uitgewerkt: burgerinitiatieven, evaluatie van straffen die
worden opgelegd, gevolgen gevangenschap, herhaald daderschap.
Criminologisch onderzoek
Het effect dat het onderzoek heeft, verloopt meer sluipenderwijs en heeft niet echt instrumentele gevolgen. De
politiek is vaak meer van belang voor het beleid dan criminologisch onderzoek.
Wie doen er criminologisch onderzoek?
Veel verschillende partijen zoals universiteiten, onderzoeksinstituten, politie en commerciële
onderzoeksbureaus.
Onderwerp van criminologisch onderzoek
Er is een nauwe verwevenheid tussen beleid en onderzoek. Het onderzoek is vaak sterk
maatschappelijk en tijdsgebonden. Soms zijn er bijvoorbeeld modegrillen: er wordt dan naar bepaald
onderwerp onderzoek gedaan. Het gevolg daarvan is dat het onderzoek vaak een korte
termijnperspectief kent of het ontbreekt aan onafhankelijkheid. Eerst ontbrak in Nederland
bijvoorbeeld onderzoek naar slachtoffers.
Er zijn ook taboes geweest:
Voorbeeld: affaire-Buikhuisen. Buikhuisen was een criminoloog die criminologisch onderzoek
wilde doen naar de oorzaak van crimineel gedrag. Dit werd geassocieerd met nazitijd (met in
het bijzonder J. Mengele). Buikhuisen heeft hierdoor veel kritiek gekregen en de wetenschap
verlaten.
Sinds kort wordt er meer onderzoek naar gedaan. Vooral door psychologen.
Er is ook onderzoek dat nu niet meer wordt gedaan:
Voorbeeld: onderzoek over nozem-gedrag
Definities van criminaliteit/criminalisering (studieobject van criminologie)
Wat is criminaliteit?
Het overtreden van strafbepalingen.
In plaats van een opsomming criminaliteit, is er een indeling die mogelijk is (geeft ook een idee van de
diversiteit):
Vermogens vs. geweldscriminaliteit (onderscheid naar de aard van het strafbaar feit)
Slachtofferloze vs. slachtofferschap veroorzakende delicten
o Voorbeelden slachtofferloze delicten: illegaal gokken en bezit van drugs
Georganiseerde criminaliteit vs. niet in georganiseerd verband
Zware vs. kleine of veel voorkomende criminaliteit
Gepland vs. impulsief
Instrumenteel vs. expressieve criminaliteit
Criminaliteit in publieke of private ruimte
Blue-collar vs. white collar crime
Blue-collar = straatcriminaliteit
White collar = organisatiecriminaliteit
Jeugdcriminaliteit vs. volwassencriminaliteit
2
, Politiek gemotiveerd vs. apolitieke criminaliteit
Gemeenschappelijke kenmerken aan deze elementen = wat wij beschouwen als crimineel gedrag is afhankelijk
van tijd, context en cultuur.
Drie manieren om criminaliteit te definiëren :
1. Smalle definitie: criminaliteit is wat de strafwetgever heeft verboden.
Crimineel is degene die door de rechter is veroordeeld.
Kritiek (men ziet maar een deel van het probleem):
Veel gedrag valt daarbuiten. Er zijn ook criminele gedragingen in het administratieve recht en er is
ook gedrag dat weliswaar niet strafbaar is, maar wel als overlast wordt ervaren.
De historische en culturele context wordt hiermee genegeerd
Voorbeeld: de Asbest-affaire.
Er was consensus over de schadelijke gevolgen van asbest. Ook was het verband tussen asbest en
longkanker geaccepteerd. In de jaren ’76 ontstaat er onrust bij het personeel van een militair gebouw
omdat er asbest in het gebouw zat. Na onderzoek werd er een conclusie getrokken: de asbest moet
worden verwijderd. In ’77 zeggen ze dat de hoeveelheid asbest zoveel mogelijk wordt beperkt als er
financiële middelen zijn. Onder het personeel bestaat nog steeds onrust. Uiteindelijk wordt het onderzoek
genegeerd en in ’89 overlijdt een militair aan longkanker (veroorzaakt door de asbest). In ‘92 wordt
besloten om het gebouw te sluiten.
Hoe heeft dit nou kunnen gebeuren? Er is bijna niks aan gedaan. Is dit nu wel/niet criminaliteit?
Uiteindelijk is slechts de verjaringstermijn verruimd, maar meer strafrechtelijke actie is er niet genomen.
Bij een smalle definitie van criminaliteit zou deze zaak niet behoren tot de criminologie. Dit is juist een
belangrijk onderwerp van criminologie. Er zijn dus beperkingen aan een smalle definitie van criminaliteit.
2. Brede definitie: criminaliteit is niet alleen het overtreden van strafrechtelijke regels, maar ook het
overtreden van andere regels. Deze regels kunnen zowel van formele als van informele aard zijn (er
ontstaat schade, er is sprake van slachtofferschap of het rechtsgevoel wordt aangetast).
Kritiek: zo wordt de criminologie ook wel breed: leidt dit niet tot willekeur? Missen we de kern van
criminaliteit niet? Dit zit in het ontbreken van institutionele reacties op het gedrag.
Deze kritiek wordt opgelost in de laatste definitie:
3. Criminaliteit als sociale constructie: wat wordt beschouwd als crimineel gedrag verschilt naar plaats, tijd
en sociaal gedrag.
Dit is niet zozeer een juridische, maar een sociale definitie. Mensen beschouwen bepaald gedrag als
afwijkend en fout. Men ziet het dus als crimineel gedrag en gedragen zich ernaar.
Deze definitie heeft verstrekkende gevolgen, kritiek:
De consensus over wat crimineel is, kan verschillen.
Probleem: Invloedrijke mensen zullen anderen hun definitie op proberen te leggen.
De definitie blijft in beweging aangezien het afhankelijk is van consensus.
Probleem: dit maakt het lastig om onderzoek te doen naar criminaliteit (vooral de criminaliteit over
een langere periode). Dit maakt het ook lastig om grensoverschrijdend onderzoek te doen.
Conclusie: wat is nou criminaliteit?
- Het overtreden van een regel (vaak uit het strafrecht)
- met ernstige gevolgen (schade) voor de samenleving en/of slachtoffer
- leidend tot aantasting van het rechtsgevoel en/of rechtsorde.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sennatrap. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.51. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now