Alle organisatietheorieën uitgebreid beschreven en in een goede structuur en duidelijke leerpunten waardoor je de theorieën makkelijk kunt leren en onderscheiden. Met dit document kan je makkelijk een goed cijfer halen
Samenvatting The Sociology of Organizations + Mintzberg artikel - Publieke Organisaties (6451505Y)
Inzage O&P: tentamenvragen + antwoorden en behaalde scores per vraag
College aantekeningen O&P
All for this textbook (4)
Written for
Universiteit Leiden (UL)
Bestuurskunde
Organisatietheorie (6451311)
All documents for this subject (19)
1
review
By: behzaddjafari1 • 2 year ago
Seller
Follow
roosranzijn
Reviews received
Content preview
Organisatietheorie
Rationele systemen
Weber - Bureaucratie
algemeen
Bureaucratie is superieur door de rol van technische kennis. Regels zijn
onafhankelijk van het individu en universeel geldend.
Bureaucratie werkt beter hoe meer er wordt gedehumaniseerd. Het biedt de beste
mogelijkheid om het principe van specialisatie volgens objectieve redenen door te
voeren. Elk lid van de bureaucratie heeft een taak die ten goede komt aan het
collectief
Bureaucratie als organisatievorm:
Centralisering en formalisering (geschreven regels)
Sine ira et studio (objectief)
Onzekerheidsreductie
Ideaaltype
Autoriteit berust op rationeel-legaal gezag
De scheiding tussen persoonlijke normen en waarden en die van de
organisatie moet gescheiden zijn want deze is gebaseerd op rationaliteit en
wetenschap.
Nauwelijks onderscheidt tussen het management en de professionals
3 autoriteiten
Volgens Weber zijn er drie typen autoriteit (kunnen ook samengaan):
1. Legaal-rationele autoriteit (gezag gelegaliseerd door bepaalde regels en wetten,
bijv. baas belastingdienst)
2. Traditionele autoriteit (koning)
3. Charismatische autoriteit (kenmerken van bepaalde persoon bijv. Hitler)
De moderne bureaucratie is volgens Weber legaal-rationeel en daardoor heel
betrouwbaar.
Kenmerken van de legaal-rationele autoriteit zijn:
- Bestaan van een vaste set met regels
- Het hebben van een jurisdictie (gebied waar het bevoegd is)
- Sprake van een hiërarchie. Ambtenaren werken in een hiërarchische
organisatiestructuur
- Binnen hun werkverband zijn ambtenaren alleen onderworpen aan het gezag van
de organisatieleiding.
- Ambtenaren worden geworven op basis van hun competenties en er sprake van
vrije selectie.
- De uitvoering van het werk berust op schriftelijke stukken.
,bureaucratie en democratie
Democratie promoot gelijkheid voor de wet en de bureaucratie promoot een
objectieve toepassing van regels en principes.
Bureaucratie past bij de democratie want gelijkheid voor de wet en gelijke
behandeling, toepassing regels, rekrutering ambtenaren op basis van
deskundigheid
Aan de andere kant passen bureaucratie en democratie niet bij elkaar en kan het
op gespannen voet staan met de democratie. Weber stelt dat wanneer
ambtenaren verkozen zouden worden in plaats van benoemd, de democratie nog
meer verenigbaar wordt met de bureaucratie. Dit komt omdat ambtenaren
benoemd worden vanwege hun deskundigheid, wat volgens Weber kan leiden tot
machtsmisbruik, omdat zij dan meer kennis zouden hebben dan anderen (vierde-
machts problematiek).
Lipsky – Street-level bureaucratie
Algemeen
Kritiek op het rationele perspectief van Weber want beleid is wat ambtenaren doen,
niet hoe het op papier staat (nooit compleet neutraal)
Centraal staat de street-level bureaucrat: De ambtenaar staat in direct contact met
burgers en heeft aanzienlijke mate van discretie (macht hebben om regels op
bepaalde manier uit te leggen, linksom/rechtsom). Denk aan een politie (ambtenaar)
die kan bepalen of hij iemand een waarschuwing of boete geeft.
Werkcondities street-level bureaucrats
Onwillige en onvrijwillige cliënten
Vage, dubbelzinnige en conflicterende doelen
Tekorten aan hulpbronnen
Coping mechanismen (hoe met de werkcondities om te gaan)
1) Hulpbronnen rantsoeneren op basis van:
- Creaming: kiezen cliënten waarbij het oplossen van problemen het makkelijkste is (voor
mezelf het makkelijkst).
- Vooroordelen: hoe kan het beste resultaat geboekt worden
- Morele oordelen: bepalen hoeveel hulp er moet worden ingeschakeld d.m.v. morele
oordelen.
2) Cliënten controleren
- Ongelijke machtsrelatie versterken
- Cliënten isoleren: makkelijker met individu om te gaan als ambtenaar dan met een groep
(want samen sterk)
- Rechten als gunsten presenteren
,Taylor – Scientific Management
Algemeen
Taylor schreef zijn theorie omdat hij vond dat het land leed onder de inefficiëntie. Er
moest systematisch management gebaseerd op echte wetenschap met duidelijk en
heldere regels, wetten en principes komen. De gedachte achter SM is dat er zo
efficiënt mogelijk wordt geproduceerd.
Kenmerken
Arbeiders worden aangespoord om te presteren door te werken met
prestatiebeloning en straffen, zij zijn liever lui dan moe.
Arbeiders doen aan soldiering, werken samen met collega’s om zo min
mogelijk werk te verrichten.
Er is sprake van een principaal-agent probleem, arbeider weet veel meer over
het productieproces dan zijn baas.
Standaardisatie
Het splitsen van taken en de strikte meting en toepassing van tijdsnormen
Principes
Het ontwikkelen van een wetenschap voor elk werk-element,
wetenschappelijke analyse arbeidstaken (time and motion-studies)
Het wetenschappelijk selecteren en trainen van de werknemers
Samenwerken met de werknemers, om zo correcte toepassing van de
wetenschappelijke inzichten te garanderen (scheiding denken / doen)
Gelijke verdeling van werk en verantwoordelijkheid tussen de werkgever en
werknemer
Door deze principes is het nodig dat het management goed kan plannen. Het werk
moet vooruit gepland worden en er moet gekeken worden naar of het werk goed gaat
en zo niet dan moet het worden opgesplitst.
Betekenis Taylorisme
Taylorisme staat voor een rationalisatie-beweging waarin het management
constant streeft naar het maximaliseren van doelmatigheid en
doeltreffendheid.
Er ontstonden organisatieadviesbureaus
Het Taylorisme (SM) werd veel bekritiseerd, denk aan Human Relations-
benaderingen, toch is Taylorisme nog steeds invloedrijk (beloningen-straffen,
maximalisatie efficiency)
Braverman – kritiek op Scientific Management
, Algemeen
Braverman heeft meerdere kritiekpunten bij de theorie van Taylor. Hij bekritiseerd het
SM vanuit een Marxistische blik. Het gebaseerd op het kapitalisme en niet op de
wetenschap. Het is prescriptief en oordeel vellend. Braverman karaktiseerd Taylor
als een neurotisch persoon, met een obsessie voor beheersing. Taylorisme is
beheersing, disciplinering en uitholling competenties (vaardigheden) arbeiders. Het
arbeidsproces wordt opgeknipt om efficiëntie te maximaliseren. Hierdoor ontstaat die
uitholling van de vaardigheden van arbeiders, zodat arbeiders alleen nog maar laag-
en ongeschoold werk deden, gemakkelijk vervangbaar waren en lage lonen kregen
(de-skilling). Taylor stelde een maximum op wat een medewerker voor werk kon
verzetten. Dit deed hij om ‘natural soldiering’ (mensen zijn van nature lui) en
‘systematic soldiering’ (alle medewerkers spreken af een maximum te doen) tegen te
gaan. Hij zag Taylorisme als de achteruitgang van het werk in de 20 ste eeuw.
Kritiek op het Taylorisme
SM is gebaseerd op het kapitalisme en niet op de wetenschap. Het is dus
geen echte wetenschap maar slechts een controlemiddel voor het
management om het arbeidsproces volledig te kunnen beheersen.
De ‘time and motion-studies’ van Taylor zijn gericht op vergroting en uitbuiting
van arbeiders, waardoor het management de meeste macht in handen heeft.
“pro-management benadering – a fair days work”. Bovendien worden door dit
systeem niet de beste arbeiders geselecteerd maar de meest volgzame
arbeiders, waardoor in plaats van harmonisering er juist spanningen ontstaan
tussen management en arbeiders.
Taylorisme leidt tot vervreemding van het arbeidsproces, doordat werknemers
geen autonomie meer hebben en hun kennis daardoor niks waard is.
(dehumanisering)
De verdeling van verantwoordelijkheden is niet gelijk, maar scheef.
Principes van SM volgens Braverman
Het losmaken van het werkproces van de vaardigheden van de werknemers.
De scheiding van idee en uitvoering.
Het gebruik van het monopolie van kennis om elke stap in het werkproces, en
de manier van uitvoering te controleren
Burns & Stalker – Contingentiebenadering
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller roosranzijn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.94. You're not tied to anything after your purchase.
