Spellingsstoornissen
Herhaling
- Hoorwoorden
o Luisterwoord
o klankzuiver woord
§ fonologisch principe
- regelwoorden
o morfologisch principe
o context-conditionele regels
- onthoudwoorden
- weetwoord
- inprentwoord
o etymologisch principe
Spellingsstrategiën
- Specifieke spellingstrategieën
o Fonologische strategie
(klankstrategie, auditieve strategie)
o Visuele strategie (woordbeeldstrategie, geheugenstrategie)
o Analogieaanpak
o Regelstrategie
- Hulp- en compensatiestrategieën
o Zoek- en opzoekstrategieën
o Inzetten spellingchecker
Spellingsproblemen
- Klankzuivere woorden
o een gebrekkige auditieve discriminatie
o een gebrekkige auditieve analyse
o de eigen uitspraak van het kind
o een foutieve omzetting van klank naar teken, onzekerheid in de notatie
o problemen met het auditief sequentieel geheugen
o problemen bij de omzetting van de auditief geanalyseerde sequentie naar de
visuo -motorische sequentie
o onbekendheid met het woord
o problemen met de ruimtelijke oriëntatie (bijvoorbeeld bij b/d problemen)
- Niet-klankzuivere woorden
o Spellingsregels
o Visueel parate woordbeelden
1
,Specifieke symptomatologie:
- Op letter – klankniveau
o = perceptuele fouten
o Eerder willekeurige vervanging
o Vervanging door verwante letter – klank
o Omkeringen
o Vervanging door niet bestaand letterbeeld
- Op het niveau van eenlettergrepige woorden
o Perceptuele fouten
o Structuurfouten:
§ omissie, addities
§ verplaatsingen
§ vervangingen o.i.v. een ander deel van het woord
o Fouten aan niet-klankzuivere woorden:
§ fouten tegen spellingregels
§ invloed van verwante woorden
§ fouten tegen spellingsverschijnselen die (bijna) niet in (eenduidige)
regels te vatten zijn
- Op het niveau van twee- en meerlettergrepige woorden
o Perceptuele fouten
o Structuurfouten
o Fouten aan niet-klankzuivere woorden
o Woordruïne
o Fouten tegen spellingsverschijnselen en regels eigen aan twee- en
meerlett.woorden
o Omissie, additie van letter of lettergreep
o Foutief aan en van elkaar schrijven, foutief gebruik van woordtekens,
hoofdletters,…
- Op zinsniveau
o Alle vorige
o Weglatingen, toevoegingen, verplaatsingen, vervangingen van woorden en
woorddelen
o Spelfouten eigen aan het zinsniveau: werkwoorduitgangen, hoofdletters,…
Foutenclassificatie van Gheysen:
- Fonologische fouten
- Morfologische fouten
o fouten tegen het principe van de analogie
o fouten tegen het principe van de gelijkvormigheid
- Etymologische fouten
- Fouten tegen de context-conditionele regels:
o ontdubbelingsregel / vocaalverenkeling
o verdubbelingsregel / consonantverdubbeling
2
,verloop normale spelling:
- Eerste leerjaar
o Hoor- of luisterwoorden: bos, pet , doek, kip, blaas, muis
- Tweede leerjaar
o Hoor- of luisterwoorden: aandacht voor de moeilijke klinkercombinaties
(meertekenklanken)
vb. sneeuw, kooi, roeien, nieuw
o Regelwoorden:
§ verlengingsregel met d of b op het einde van het woord
§ regel g/ch
§ start van verdubbelingsregel
§ start van ontdubbelingsregel
o Onthoud- of inprentwoorden:
§ woorden met ei/ij
§ woorden met au/ou
- Derde leerjaar
o Regelwoorden
verdubbelingsregel
ontdubbelingsregels
regel g/ch met uitzonderingen
o Onthoud- of inprentwoorden:
nieuwe woorden met ei/ij en ou/au
- Vierde leerjaar
o Regelwoorden:
werkwoordsregel van de tegenwoordige tijd
o Onthoud- of inprentwoorden:
nieuwe woorden met ei/ij en ou/au
- Vijfde leerjaar
o Regelwoorden:
§ werkwoordsregel van de tegenwoordige tijd / verleden tijd / voltooid
deelwoord
§ meervoudsregels: weglatingsteken ‘s, meervouden op iën/ ieën/ eeën
o Onthoud- of inprentwoorden:
§ nieuwe woorden met ei/ij en ou/au
§ woorden met c / k
- Zesde leerjaar
o Hoofdzakelijk onthoud- of inprentwoorden
3
, Diagnostiek
Functies van onderzoek:
- screenen
- classificatie en categorisatie (behandelingsgerichte diagnostiek)
- planning van de interventie
- evalueren van eventuele vooruitgang.
Informatie verzamelen op alle niveau’s van het ICF
- Anamnese / begingesprek met ouders (en kind)
! Beleving van het kind m.b.t. het probleem
- Testafname
o Productgericht
§ scores / percentielen / dle /…
§ in categorieën onderbrengen van de fouten
o Procesgericht
§ op zoek naar het proces dat leidde tot de spelfout
- Nabespreking met ouders (en kind)
Onderzoek spellingsvaardigheden
stoornis- en activiteitenniveau
aanvankelijk spellen: inzicht krijgen op de auditieve en visuele discriminatie
gevorderd spellen: klankzuivere woorden, regelwoorden en onthoudwoorden
- Dicteegedrag: spellinghandeling na auditiefgedrag
- spellingsgedrag bij toegepaste spelling: het gesproken woord ligt niet aan de basis
van het schrijven
hoe toetsen?
- Formele manier:
o Afname van een dictee = spellingsvaardigheid op actieve manier testen
o Meerkeuzetoest = de juiste gespelde woorden kiezen uit een reeks van twee
tot vijf woorden (passief)
o Proefleestoets = de fout gespelde woorden uit een lijst of test aanduiden
(passief)
o Voorbeelden:
§ genormeerde en gestandaardiseerde testen = het resulataat wordt
vergeleken met een norm
§ criteriumreferentietest toets = toetsen of de specifieke
spellingscategorieën genoeg beheerst zijn à niet vergelijken met een
norm
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller laurethys. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.55. You're not tied to anything after your purchase.