Summary
Samenvatting neuropsychologie en neurodiagnostiek
- Course
- Institution
Volledige samenvatting van het vak neuropsychologie en neurodiagnostiek (HOC). Lesnotities en powerpoint werden hier in verwerkt!
[Show more]
Seller
Follow
amkeweyens
Reviews received
Content preview
Neuropsychologie en neurodiagnostiekHOOFDSTUK 1: Historische inleiding en situering
1. Algemene inleiding neuropsychologie
- Wat betekent het woord neuropsychologie?
➔ De neuropsychologie is een jonge wetenschap waarvan de term maar voor het eerst is
gebruikt in 1936! Het bestaat dus nog niet zolang als aparte discipline!
➔ Neuro => nerves (wijst op de hersenen), psychologie => bestuderen van het gedrag.
➔ Neuropsychologie is dus de discipline die de relatie tussen hersenen en gedrag
bestudeert => als er iets fout loopt in de hersenen, wat zien we dan in het gedrag?
➔ Definitie wikipedia: “Neuropsychologie is de psychologie die zich bezighoudt met de
functies van het brein en de relatie daarvan met gedrag”.
➔ Onderzoek bij laesie patiënten, mensen en dieren.
- Relatie tussen hersenen en gedrag: verband in de twee richtingen
➔ Laesie patiënten hebben een letsel aan hun brein en vertonen raar gedrag => er
gebeurt iets in de hersenen dat invloed heeft op ons gedrag, gedachten,...
➔ Toch kunnen we niet spreken van een causale relatie, het is een correlatie want het
gaat ook in de andere richting.
➔ Omgekeerde richting: de gedragingen die je stelt, hebben ook een invloed op de
hersenen (omdat ze heel plastisch zijn). Bepaalde gedragingen wel of niet doen,
hebben een impact op onze hersenen (bv. vaak zie je dat oude mensen heel de dag
niks doen, dat is niet goed voor onze cognitieve functies: rust roest).
➔ De relatie tussen hersenen en gedrag gaat dus in de twee richtingen.
➔ Denk aan de case van Phineas Gage, zijn laesie aan zijn frontale kwab had een
enorme impact op zijn gedrag.
- Neuropsychologie als…
➔ Als wetenschapsgebied die een oplossing tracht te vinden voor theoretische
vraagstukken (bv. lokalisatie vraagstuk: welk deel van de hersenen is
verantwoordelijk voor taal, voor executieve functies,...). De neuropsychologie is dan
een deel van de (cognitieve) neurowetenschappen.
➔ Als klinische toepassing die tracht om het cognitief functioneren op een
systematische manier te onderzoeken en te beschrijven (dit zijn vooral
gedragsobservaties, hiervoor gebruik je testinstrumentarium). De neuropsychologie is
dan een zelfstandige discipline.
=> We zien dat de neuropsychologen heel multidisciplinair te werk gaan.
1
,- Een goede neuropsycholoog
➔ Door wie wordt er aan neuropsychologie gedaan?
➢ Vroeger: neurologen en psychiaters.
➢ Nu: klinisch neuropsychologen.
➔ Een goede neuropsycholoog is sterk op zowel theoretisch vlak als op praktisch
toegepast vlak. Men heeft veel kennis en inzicht in cognitieve functies en
ziektebeelden nodig (itt het incorrecte stereotype beeld dat een neuropsycholoog een
diagnosticus is die enkel testjes afneemt).
➔ Heeft veel kennis over ziektebeelden: als je bepaalde ziektes niet goed kent, zal je de
tekenen ervan ook missen en een foute diagnose stellen (bv. iemand met
schommelingen in zijn gevoelens krijgt vaak de diagnose bipolariteit of borderline
terwijl het ook frontotemporale dementie kan zijn).
- Klinisch neuropsycholoog: een erkend beroep?
➔ In het KB wordt de neuropsycholoog beschreven als ‘een gekwalificeerd helper met
speciale kennis in de neuropsychologie’: wordt hier nog steeds gezien als het hulpje
van de arts.
➔ Dus: nee, neuropsycholoog is geen erkend beroep.
- Overzicht cognitieve functies en stoornissen
➔ Visuele waarneming (vb. prosopagnosie).
➔ Ruimtelijke cognitie (vb. neglect).
➔ geheugen (vb. amnestische stoornis).
➔ Taal (vb. afasie).
➔ Aandacht en executieve functies (vb. dysexecutief syndroom).
➔ Emotie en sociale cognitie (vb. problemen met theory of mind).
➔ Actie en motoriek (vb. apraxie).
➔ …
2
,- Ziektebeelden waarbij je het cognitief functioneren in kaart moet brengen adhv systematisch
neurologisch testonderzoek
➔ Multiple Sclerose (MS).
➔ Cerebro Vasculair Accident (CVA).
➔ Traumatisch hersenletsel (TBI).
➔ Schizofrenie.
➔ Epilepsie.
➔ Ontwikkelingsstoornissen (ADHD, ASS,…).
➔ Dementie.
➔ …
2. Historische inleiding
2.1. Oudheid
➔ In de oudheid had meens eerder een magische kijk op de dingen. Als mensen raar
gedrag vertoonden, dacht men dat ze bezeten waren door geesten. Hun oplossing was
om schedelboringen (= craniotomie = openen van de schedel) te doen zodat de boze
geesten eruit konden vliegen. Deze gaten maakten ze met een tumi (zie rechtse foto).
➔ Er zijn geen teksten over deze ingrepen, de instrumenten (= tumi) zijn wel gevonden.
➔ De tumi moet zeer effectief geweest zijn, want er zijn hersenschedels gevonden met
verschillende gaten (zie linkse foto) die elk op een ander tijdstip aangebracht zijn dus
mensen overleefden het! Waarschijnlijk zijn er nog meer gaten gemaakt omdat
mensen na het eerste gat, omwille van de hersenschade, nog raarder gedrag begonnen
te vertonen.
3
, 2.2. Oude Egypte
- Eerste studies van de hersenen
➔ In het oude Egypte verliet men de magische kijk en ging men de dingen al wat
wetenschappelijk benaderen. 3000 à 2500 vChr: Ebers papyrus. Dit zijn documenten
die men teruggevonden heeft, geschreven door priester Imhotep (= pionier in het
begrijpen van hoe de hersenen werken). In die tijd waren het vooral priesters die zich
bezighielden met neuropsychologie.
➔ Edwin Smith Surgical Papyrus (vertaald in 1930). Hij had geen magische, maar
wetenschappelijke kijk op geneeskunde. Hij beschreef hierin 48 medische casussen
(incontinentie, hoofdtrauma,...) waarvan de eerste 8 te maken hadden met
hersenziektes. Het was ook de eerste keer dat het woord ‘brain’ gebruikt werd.
- Foto: voorbeelden uit de tekst die hierboven staat beschreven
➔ “Bij palpatie van de hersenen kan de patiënt schudden”: dit is een goede beschrijving
van epilepsie, het stond nog niet gekend onder die naam.
➔ Hersenletsels hebben effect op meerdere delen van het lichaam (ogen, ledematen,...).
➔ Effecten van letsels aan het ruggenmerg (incontinentie).
➔ MAAR: egyptenaren geloofden nog dat het hart ‘the seat of the soul’ was (= cardio
centric view) => de meeste Egyptenaren gingen er vanuit dat het het hart is, dat heel
ons lichaam bestuurt, niet onze hersenen. Zo ook Aristoteles.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller amkeweyens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.83. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now