Summary
Buitenlands en Defensiebeleid van België Samenvatting
- Course
- Institution
Alle gastcolleges en lessen van eerste semester academiejaar 2020/2021 samengevat
[Show more]
4 reviews
By: bertboddin • 4 days ago
By: pieterkeuppens • 1 year ago
By: dantedemoor36 • 1 year ago
By: cerisederaeve93 • 3 year ago
Seller
Follow
ellplatt
Reviews received
Content preview
BUITENLANDS EN DEFENSIEBELEID VAN BELGIËLES 1 - INTRODUCTIE
Een beleid kan effectief zijn, maar ook zeer inefficiënt. Je moet efficiëntie proberen te verzekeren. Het beleid
wordt eerst formeel vastgelegd om daarna uitgevoerd te worden.
• Strategie: beleid dat gericht is op nationale doelstellingen. Meestal abstract en op LT.
• Grand strategy: het in stand houden van de staten. Dit wordt vertaald in deelstrategieën.
Heeft België een buitenlands beleid? à er is geen rode draad in het vak, veel van de diplomaten zullen zeggen
van we voeren al tien jaar geen buitenlands meer. Is het dan nog interessant om dit te bestuderen? We zijn geen
grootmacht, maar België is een relatief jonge speler. Wij zijn een land dat voornamelijk neutral was. Historisch is
er dus ook niet veel beleid om naar te kijken.
Vroeger was België een staat dat niet altijd aan high politics deed, maar wel overal ter wereld een zekere presence
in de wereld had. Het was ook toonaangevend in de Belle Epoque à schilderkunst. Ondanks alles zijn we nog
steeds een enorm rijk land.
Er was een korte illusie van unipolariteit na Koude Oorlog (de VS). Dit was niet zo. China kwam op als grootmacht,
hoe positioneer je daar over?
België heeft enkele obstakels moeten overwinnen:
Onze eerste koning was een fervente briefschrijver, na zijn aantreden schreef hij al naar zijn ‘cousins’. Hij vond
dat hij niet veel te doen had, omdat de grondwet zo liberaal was. Er is geen sterke trots om Belg te zijn. Belgen
zijn er collectief niet fier op zijn, ze zijn fier op het feit dat ze niet fier zijn. Er is vooral regionaal-nationalisme in
ons land (vooral langs de Vlaamse kant). Pattriotisme als positieve kracht en nationalisme als negatieve kracht.
Vroeger gingen we ervan uit dat alle partijen een sterke benadering hadden à vroeger was er een sterke consensus,
nu niet meer. Wat is het nationaal belang? Wat is het belang? Wat zijn de doelstellingen? De meeste van onze
grote economische spelers zijn in handen van buitenlandse groepen.
Buitenlands beleid is geen overkoepelend document, maar een capacitair document voor defensie. We hebben
geen echte strategische visie.
Samenvatting 2020 - 2021
1
,LES 2 – REGEERAKKOORD + BELGISCH ECONOMISCH BUITENLANDS BEL.
REGEERAKKOORD - 01/10/2020
• Peter Moors vervoegd kabinet van de premier à kabinetchef buitenlands- en veiligheidsbeleid
• Een vicepremier heeft ook een diplomatiek adviseur
Wat vinden wij (leerlingen) van buitenlands- en defensiebeleid?:
• Ziet er rooskleurig uit à heel positief geschreven
• Niet realistisch
• Redelijk vaag regeerakkoord
• Je hebt 7 partijen en zij sommen hun punten op die soms met elkaar overlappen, men haalt de
tegenstellingen eruit
o Professor Biscop vond originele versie soms beter (in de draft)
• Pro EU en zet zich in voor multilateralisme à streven om een brug te maken, periode waarin België zich
terugtrok was een uitzondering en nu gaan we terug naar de normaliteit waarbij België pro Europees is
• Er is meer transparantie over militarisering
• Heeft Europa nood aan sterke militaire macht?
Pagina 65 – Regeerakkoord, defensie:
• De Verenigde Naties worden aangehaald
o België momenteel als niet-permanent lid in de Veiligheidsraad
België wil binnen de Verenigde Naties een geloofwaardige bijdrage blijven leveren aan de inspanningen
om de internationale vrede en veiligheid te handhaven. Onze Europese en trans-Atlantische partners
verwachten van ons land een inzetbare capaciteit, waarbij België zijn verantwoordelijkheid opneemt en
een relevante bijdrage levert tot de collectieve veiligheid van onze burgers.
• NAVO à wat betekent Europese strategische autonomie?
o Hoe ver moet je erin gaan?
o Capacity to act (betere term)
o Term begin te verdwijnen uit het debat
o Europese defensie en loyauteit aan NAVO gaan perfect samen
§ NAVO en EU gaan vaak tegenstrijdige doelstellingen hebben
§ Hoe ziet de Europese pijler van de NAVO eruit?
• Niet alle militaire interventies hebben een mandaat van de VN
o Kosovo jaren ’90
o Syrië
België zal zijn engagement voor een effectieve Europese defensie voortzetten en versterken. Dit draagt
bij tot een echte Europese strategie en autonomie en versterkt zo ook de ‘Europese pijler’ binnen de
NAVO. De NAVO blijft de hoeksteen van de collectieve verdediging van Europa.
• Er moet beleid gevoerd worden via de EU, het moet kaderen binnen Europees Buitenlands Beleid
• Het is moeilijk om een Gemeenschappelijk Defensiebeleid te voeren in afwezigheid van een
Gemeenschappelijk Buitenlands Beleid
o De meeste militaire operaties vinden plaats via ad hoc coalities (Frankrijk in Mali met steun
individuele landen; anti-ISIS coalitie, Libië,…)
Buitenlandse militaire opdrachten behoeven een sluitend internationaalrechtelijk mandaat. Militaire
opdrachten passen in het kader van de VN, in het Europees gemeenschappelijk veiligheidsbeleid
Samenvatting 2020 - 2021
2
,(GBVB), in het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid (GVDB) of in het collectieve
veiligheids- en defensiekader van de NAVO. Onze bilaterale missies en partnerschappen kaderen in
een "comprehensive approach”.
• Er moet geïnvesteerd worden in Europese “Capability Gaps”
o België heeft nood aan strategy voor zijn defensieindustrie
• België moet bijdragen aan PESCO (permanente gestructureerde samenwerking)
• België heeft een grondwet die weinig inspraak heeft van parlement
o Beslissingen om militaire operatie te lanceren ligt uitsluitend bij regering, geen instemming
nodig van parlement
o Nederland heeft zeer uitgewerkt toetsingskader, dit neemt België vaak als voorbeeld
o In recente operaties wel vaak toestemming gevraagd van parlement, omdat we in Lopende Zaken
zaten
§ Libië 2011
• Burgerslachtoffers: veel debat over operaties tegen ISIS, moeten wij aansprakelijk gesteld worden voor
burgerslachtoffers? Geen enkele oorlog kan gevoerd worden zonder deze slachtoffers
• Er is een VN-verdrag op verbod van gebruik van nucleaire wapens
o België heeft nucleaire wapens op grondgebied
o Wij maken deel uit van Amerikaanse defensiestrategie
o Voor België is het niet eenvoudig om taak alleen op te geven, ze zouden steun nodig hebben van
andere staten (bv. Duitsland)
Voor België blijft het Non-Proliferatieverdrag (NPV) de hoeksteen van het mondiale nucleaire
nonproliferatie regime. Zonder afbreuk te doen aan onze engagementen en verplichtingen binnen
NAVO, zal België zich actief blijven inzetten voor nucleaire ontwapening en non-proliferatie op
mondiaal niveau. België zal een proactieve rol spelen in de NPV-Toetsingsconferentie in 2021 en samen
met de Europese NAVO bondgenoten nagaan hoe het multilaterale non-proliferatie kader te versterken
en hoe het VN Verdrag op het Verbod op Nucleaire Wapens een nieuwe impuls kan geven aan
multilaterale nucleaire ontwapening.
• Artificial Intelligence
• We moeten militaire programmawetten voortzetten
De investeringen in Defensie vergen continuïteit binnen een langetermijnvisie. De regering zal de
uitvoering van de Strategische Visie voor Defensie en de Militaire Programmatiewet voortzetten en
actualiseren. De regering onderzoekt hoe ze tegen een groeipad kan uittekenen om onze
defensieinspanning tegen 2030 opnieuw af te stemmen op de Europese niet-nucleaire NAVO
bondgenoten.
Pagina 75 – Regeerakkoord, buitenlands beleid:
• Wie zijn deze partners?
Als één van de meest geglobaliseerde landen ter wereld, blijft België zich op de internationale scène
inzetten als betrouwbare partner. De regering ziet daarbij toe op een maximale samenhang van zijn
instrumenten van buitenlands beleid, dat gebaseerd is op de verdediging en de bevordering van de
rechtsstaat en van de Mensenrechten. De regering verdedigt de belangen en prioriteiten van België op
alle niveaus van dit buitenlandbeleid: i) met de rechtstreekse buurlanden zoals de Benelux, ii) in de
Europese Unie, iii) met de onmiddellijke buurlanden van de Europese Unie en de specifieke
beleidsinitiatieven die daarop gericht zijn, iv) de transAtlantische relatie, zowel qua veiligheid als
economisch en v) de minder nabije omgeving, waarbij Azië een belangrijke economische partner blijft
en in Afrika verder een “comprehensive approach” zal worden gehanteerd in de Sahel en de
Samenvatting 2020 - 2021
3
, bevoorrechte betrekkingen met de Afrikaanse landen aan de Grote Meren verder zullen worden
uitgediept.
• België besteedt aandacht aan mensenrechten à nog steeds nodig
Dit biedt één van de beste waarborgen op een beleid dat optimaal toeziet op de essentiële vraagstukken
in verband met het internationaal humanitair recht, de strijd tegen straffeloosheid, de Rechtsstaat en de
naleving van de Mensenrechten, en dan met name gendergelijkheid, LGBTQIA+ -rechten, de
bescherming van onderdrukte minderheden.
• België kiest resoluut voor een pro Europese houding
• Nieuwe debatten à Black Lives Matter
• Hoeveel schuld mag je maken? Hoe ga je gaan investeren?
De regering streeft binnen Europa een goed evenwicht na tussen een correcte Europese
begrotingsaanpak die een investeringsagenda toelaat en het oplossen van de huidige macro-
economische onevenwichten. Een volwaardige monetaire en fiscale unie is daarbij het doel.
• Waarom zijn grenzen nog relevant? Waarom mag je van Brussel (rode zone momenteel) naar West-
Vlaanderen en niet van West-Vlaanderen naar Frankrijk?
o Wat is het belang van deze grenzen?
o Grenzen in Europa waren toch afgeschaft?
Het Schengengebied is de afgelopen maanden diepgaand verstoord en een terugkeer naar de volledige
werking ervan is een prioriteit voor België.
• Als je wil handelen met België moeten producten aan een bepaalde regulering voldoen
• Europa heeft een uniek model uitgebouwd voor de vrije markt
o België is voorstander van het minimumloon en werkloosheidsverzekeringssysteem
o Er moeten een koppeling gemaakt worden tussen respect voor mensenrechten en financiering
De Europese Unie is een unieke sociale markteconomie, waarin de economie kan groeien maar waar
tegelijk armoede en sociale ongelijkheid afneemt. België schaart zich achter de uitbouw van de Sociale
Pijler en het initiatief van de Europese Commissie om een minimumloon in de EU te garanderen en om
een permanent Europees werkloosheidsherverzekeringssysteem uit te werken. Ook de initiatieven rond
de Europese kindergarantie en de herziene Europese jongerengarantie worden door België actief
ondersteund.
• Is België een expert in bemiddeling? Hmm, niet slim om zich zo te profileren na 2x zo’n lange
regeringsonderhandelingen
• Diplomatie is belangrijk voor (onder)handelen
o Royalty heeft enorm veel impact, prinsessen mee in diplomatie
De snel wijzigende internationale omgeving versterkt de noodzaak voor ons land om een sterke
economische diplomatie te voeren binnen een open multilateraal kader. In ondersteuning van de regio’s,
dragen het postennetwerk, de Staatsbezoeken en de Belgische Economische Missies hiertoe actief bij.
De exportfinancieringsinstrumenten worden herschikt, aangevuld en, waar nodig, versterkt.
• België is een belangrijk forum, omdat alle belangrijke internationale leiders naar hier komen (EU in
Brussel)
• België is niet proactief genoeg
Het federaal parlement wordt proactief betrokken bij het Europees, buitenlands en handelsbeleid.
Samenvatting 2020 - 2021
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ellplatt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.42. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62491 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now