In deze samenvatting is het hele boek van De Bruyn (De Diagnostische Cyclus - een praktijkleer) verwerkt. Deze samenvatting kan gebruikt worden voor het vak Diagnostiek, onder anderen bij de opleidingen Pedagogische Wetenschappen en Clinical Child, Family and Education studies op de UU.
Het volle...
Hoofdstuk 2: Uitgangspunten
Empirische benadering: Veronderstellingen over de werkelijkheid worden getoetst op een manier die
door andere onderzoekers herhaalbaar is..
Een diagnosticus werkt wetenschappelijk wanneer hij:
- Expliciet werkt met theorieën en verschillende theorieniveaus duidelijk met elkaar in
verband brengt.
- Duidelijk aangeeft wanneer hij wel en niet voor een bepaalde theorie kiest.
- Duidelijk de denkstappen vastlegt die geleid hebben tot het advies.
- Onderzoek doet naar de waarde van theorieën voor de problemen en het effect van
ingrepen.
- De resultaten van zijn werk uitwisselt met collega’s.
Met schatten en redeneren van kansen wijk je vaak af van wat logisch of statistisch voorgeschreven
wordt.
Beschikbaarheidsheuristiek: Mensen hebben de neiging om de kans op een bepaald
verschijnsel hoger in te schatten wanneer zij makkelijker voorbeelden van dit verschijnsel
kunnen bedenken.
Ook hebben mensen de neiging om vooral informatie op te zoeken die aansluit bij de eigen
ideeën.
Descriptieve beslissingstheorie: Het verklaren van beslissingsgedrag.
Normatieve beslissingstheorie: Schrijft voor hoe de beslisser te werk zou moeten gaan.
Prescriptieve diagnostiek: Funderen, formuleren en onderzoeken van diagnostische regels en
procedures. Hoe kan een diagnostisch proces het beste worden vormgegeven?
Bv. De vragen: Wat is feitelijk een diagnose? Kunnen er voorschriften worden opgesteld voor
een diagnosticus? Kan het diagnostisch proces door deze voorschriften worden gereguleerd?
, Hoofdstuk 3: De Diagnostische Cyclus
Het diagnostisch proces start nadat de cliënt zich heeft aangemeld met een hulpvraag. Deze
hulpvraag wordt dan geherformuleerd tot een vraagstelling.
Hulpvraag (C) -> Type diagnostische hulpvraag (D) -> Type vraagstelling (C & D) -> Type onderzoek (D)
C: Cliënt D: Diagnosticus.
Taxonomie van hulpvragen, vraagstellingstypen en onderzoekstypen
Hulpvraag Type vraagstelling Type onderzoek Code
Hoe moet ik verwoorden wat ik t.o.v. Verheldering Verhelderend VHD
de cliënt ervaar?
Wat is er met de cliënt aan de hand? Onderkenning Onderkennend ODK
Waarom is dit met de cliënt aan de Verklaring Verklarend VKR
hand?
Hoe kan de cliënt het best geholpen Indicatie Indicerend IDC
worden?
Vaak heeft een cliënt meerdere hulpvragen die in een bepaalde volgorde beantwoord dienen te
worden. Hierbij kan de volgorde uit de tabel worden aangehouden: VHD-ODK-VKR-IDC. Deze
volgorde heet een diagnostisch scenario. Dit start altijd met verheldering.
0-scenario: Na verhelderend onderzoek blijkt dat verder onderzoek niet nodig is.
1-scenario: Na verhelderend onderzoek vindt er 1 overgang plaats naar een andere type
onderzoek (Bv. Verheldering-onderkenning).
2-scenario: Na verhelderend onderzoek vinden er 2 overgangen plaats naar andere typen
onderzoek (Bv. Verheldering-onderkenning-indicatie).
3-scenario: Na verhelderend onderzoek vinden er 3 overgangen plaats naar andere typen
onderzoek (Verheldering-onderkenning-verklaring-indicatie). Dit is de meest volledige vorm.
- Onderkenning van een stoornis (Bv. Hier is sprake van ADHD).
- Verklaring voor het probleem of de stoornis (Bv. Deze stoornis is een gevolg van een
onveilige hechting.
In de diagnostiek is het rechtlijnig doorlopen van het voorgenoemde proces vaak niet voldoende,
vaak moet het proces (of delen daarvan) meerdere malen doorlopen worden. Het proces verloopt
dan cyclisch. Dit doe je via de diagnostische cyclus.
,De keuze om door te gaan, stappen te herhalen of terug te gaan hangt af van de zekerheid van de
informatie die de stap oplevert. Alleen als de uitvoering voldoende informatie oplevert en dus tot
genoeg zekerheid leidt, kan het voldoende zijn om de cyclus één keer te doorlopen.
De diagnostische cyclus. De doorlopende lijnen geven de grondfiguur van de cyclus weer, de
stippellijnen geven mogelijke verlopen weer.
Klachtanalyse: De diagnosticus verzamelt de klachten van de cliënt en gaat na of de verwoording van
de cliënt overeenkomt met wat deze bedoelt. Ook gaat hij samen met de cliënt na welke
diagnostische hulpvraag aan de klachten tegemoet kan komen.
Uitkomst: Ordening van de klachten die door de cliënt onderschreven en herkend worden en
waarop de hulpvragen betrekking hebben: De verhelderende diagnose.
Probleemanalyse: De diagnosticus legt een verband tussen klachten en problemen, controleert hij
dit, groepeert en benoemt hij de problemen en taxeert hij de ernst hiervan.
Uitkomst: Benoeming van het probleem in een terminologie die door diagnostici
onderschreven wordt: De onderkennende diagnose.
Verklaringsanalyse: De diagnosticus stelt hypothesen op, leidt hij hier toetsbare voorspellingen uit af,
formuleert en toetst deze en stelt een integratief beeld op.
Uitkomst: Samenhangend beeld, waarin 1 of meerdere condities waarschijnlijk als verklaring
voor het probleem gelden: De verklarende diagnose.
Indicatieanalyse: De diagnosticus formuleert in overleg met de cliënt een globaal interventiedoel,
inventariseert hij mogelijke interventies, bepaalt het nut van deze interventies, schat de kans van
slagen in en formuleert een uiteindelijke aanbeveling.
Uitkomst: Lijst van aanbevelingen voor mogelijke interventies: De indicerende diagnose.
Hierna volgt de therapiecyclus met planning – uitvoering – beoordeling van het effect.
Klinische cyclus: Koppeling van diagnostische cyclus en therapeutische cyclus leidt tot een complete
klinische cyclus.
, In de klinische cyclus wordt de keuze voor een interventie bepaald door informatie uit de
diagnostische cyclus. De kans van slagen van de interventie is dus mede afhankelijk van de juistheid
van de diagnostische informatie. Evaluatie van de interventie is dan dus ook een evaluatie van de
diagnostiek.
Cognitieve vuistregels (Heuristieken) kunnen het oordeel vertekenen:
- Causale (actor-observator) attributie: De person die handelt (actor) verklaart zijn gedrag
meestal vanuit externe omstandigheden. De observator verklaart het gedrag echter vaak
vanuit interne factoren. Bij KA, VA, IA.
Bv. Moeder klaagt dat zij slecht contact kan leggen met de leerkracht, maar de
observator interpreteert dit als een kenmerk van de persoonlijkheid van moeder.
- Gedragsconfirmatie: Door het eigen gedrag wordt informatie uitgelokt die de eigen
denkbeelden ondersteunt. Bij KA, PA, VA.
Bv. De diagnosticus knikt instemmend en moedigt de cliënt aan wanneer deze iets
vertelt dat past bij de indruk van de diagnosticus dat het gaat om een angststoornis.
- Beschikbaarheid: Het oordeel over de mate waarin een verschijnsel voorkomt, wordt geleid
door het gemak waarmee men voorbeelden kan bedenken. Bij PA, VA, IA.
Bv. De diagnosticus is gefocust op de gezins-systeemtheorie en kan zich daardoor
goed voorstellen dat kindproblemen door gezinsfactoren komen en stelt dit als
meest waarschijnlijke verklaring.
- Representativiteit: Het oordeel over de kans dat een verschijnsel optreedt, wordt gevormd
door de mate waarin het verschijnsel overeenkomt met hetgeen dat hiervoor als typerend
wordt gezien. Bij PA, VA, IA.
Bv. De diagnosticus adviseert een behandeling omdat de cliënt overeenkomt met het
beeld van cliënten die vaak baat hebben bij deze behandeling. Hij denk daarom dat
de kans van slagen groot is.
- Verankering: Oordelen over de frequentie of omvang van het verschijnsel blijven sterk
verankerd in de aanvangswaarden die de beoordelaar hanteert. Bij KA, PA, VA, IA.
Bv. Een diagnosticus die tot voor kort met verstandelijk beperkte kinderen werkte,
werkt nu in een eerstelijnspraktijk. De diagnosticus vindt dat het met de cognitieve
problemen van de kinderen uit de nieuwe praktijk wel meevalt.
- Confirmatische teststrategie: Het opzoeken van informatie die bij de eigen mening aansluit.
Bij PA, VA, IA.
Bv. De diagnosticus denkt dat de problemen van het kind worden veroorzaakt door
de permissieve opvoedingsstijl. Ouders moeten een vragenlijst hierover invullen en
scoren hoog op deze stijl. De diagnosticus ziet dit als verklaring, maar gaat niet na
hoe vaak deze score voorkomt bij ouders van kinderen zonder problemen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller yaelleq. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.74. You're not tied to anything after your purchase.
