Samenvatting verplichte stof (incl. jurisprudentie) en college-aantekeningen Arbeidsrecht Individueel - Universiteit van Amsterdam
52 views 3 purchases
Course
Arbeidsrecht Individueel (3154INQ2VY)
Institution
Universiteit Van Amsterdam (UvA)
Book
Arbeidsovereenkomstenrecht
Dit document bevat een samenvatting van de stof van het vak Arbeidsrecht - Individueel aan de Universiteit van Amsterdam. Per week heb ik de stof uit het boek 'Arbeidsovereenkomstenrecht', de verplichte jurisprudentie en de college-aantekeningen samengevat/bijgehouden. Er kunnen wat taalfouten in z...
HC Prof. dr. E. (Evert) Verhulp
WG E. Verhulp en dr. J.P.H. (Johan) Zwemmer
Leerdoelen
Na met goed gevolg afronden van het vak:
is de bij de student op basisniveau aanwezige kennis over het arbeidsrecht verdiept;
kan de student regels op het gebied van het Nederlandse individuele arbeidsrecht toepassen
op een praktijksituatie;
kan de student een complexe casus op het gebied van het Nederlandse individuele
arbeidsrecht oplossen (bijvoorbeeld een ontslagzaak), en de belangen van de verschillende
belanghebbenden in het arbeidsrechtelijke veld (zoals werknemers- en
werkgeversorganisaties en regering) plaatsen en inschatten;
kan de student een standpunt innemen en met wetenschappelijke argumenten
onderbouwen inzake het Nederlandse individuele arbeidsrecht;
kan de student zelfstandig ontwikkelingen in het arbeidsrecht doorgronden en deze op hun
juridische merites beoordelen.
Inhoud
In het vak Arbeidsrecht - Individueel verdiept de student zijn kennis over verschillende aspecten van
het individuele arbeidsrecht. De te behandelen onderwerpen vormen een afspiegeling van de
thema's die in theorie en praktijk de meeste aandacht krijgen, zoals de vraag hoe de arbeidsmarkt na
de Coronacrisis het best kan worden ingericht, wanneer sprake is van de arbeidsovereenkomst of
een zzp'er, hoe het ontslagrecht precies werkt, waarom de wet de mogelijkheid in
arbeidsovereenkomsten bedingen af te spreken beperkt, welke bepalingen voor het loon gelden, hoe
de regels rond ziekte van de werknemer luiden, waarom gelijke behandeling in de arbeid belangrijk is
en hoe de werknemer zijn arbeid kan combineren met zorgtaken. Wekelijks bereiden studenten een
casus voor. Na afronding van het vak heeft de student een grondige kennis van de belangrijkste
leerstukken uit het individuele arbeidsrecht en is hij in staat op theoretisch en praktisch niveau een
complex arbeidsrechtelijk vraagstuk op te lossen. Arbeidsrecht - Individueel is verplicht voor
studenten die de master Arbeidsrecht volgen, maar ook zeer geschikt als keuzevak voor andere
masterstudenten (zoals: privaatrecht en arbeid en onderneming).
Week 1:
Hoofdstuk 1 (p. 1-41)
Aantekeningen
HC 1a: Kwalificatie arbeidsovereenkomst (incl. uitzendovereenkomst, payrolling, contracting,
zzp’er)
Maandag 31 augustus 2020
Kamerstukken II 35074 (2019) ongeveer 35% van de werkenden in NL heeft geen vast contract.
Zzp’ers overeenkomst van opdracht in de zin van art. 7:400 BW.
‘’Snelle toename zorg zzp’ers leidt tot problemen bij ziekenhuizen en zorginstellingen.’’
Verpleegkundigen etc. vallen onder een cao en op grond daarvan geldt een maximumloon. Als zij als
zzp’er in de zorg werken, zijn zij niet gebonden aan een maximum en kunnen zij meer verdienen.
Als de zpp’er het ‘’extra geld’’ dat hij overhoudt na belastingvoordeel opzij zou leggen voor
verzekeringen etc., dan…
1
,De zpp’ers doen een beroep op de bijstand, terwijl zij geen/minder belasting hebben betaald
vanwege de belastingvoordelen die zij genieten. De bijstand wordt betaald met belastinggeld, dus
dat is een beetje gek.
Check Temper voor werk! Temper wordt geprocedeerd omdat zij doen voorkomen dat je een keuze
hebt wat je kan doen voor werk (als zzp’er), terwijl dat eigenlijk niet zo is. Dan moeten zij wel
premies betalen.
Definitie arbeidsovereenkomst:
Art. 7:610 BW: arbeid, loon, in dienst (ondergeschikt). Het element ‘’gedurende zekere tijd’’ heeft
geen onderscheidende waarde (meer). Dan een arbeidsovereenkomst, zonder keuze, met alle
gevolgen van dien: arbeidsovereenkomst is ‘entreebiljet’, voor allerhande regels en bescherming.
In dienst/ondergeschikt (gezag): beetje oubollig (van dhr. Drucker) wellicht, maar is afhankelijk
ouderwets?
Als je stage loopt terwijl je onderwijs volgt en de stage dus een soort leertraject is, zal niet snel
worden aangenomen dat er sprake is van een arbeidsovereenkomst. Als je je uitschrijft bij de
opleiding is dit echter anders. Dan heb je dus ook recht op loondoorbetaling bij ziekte en ben je
verzekerd voor socialezekerheidswetten.
Publiek belang van de arbeidsovereenkomst: bijv. vanwege de voorheffing loonbelasting, scholing,
sociale zekerheid, medezeggenschap, maar ook vanwege de organisatie van de samenleving
economische ordening, rechtvaardigheid, gelijkwaardige inkomensverdeling, en veel meer…
Groen/Schoevers: ‘’bepalend is wat partijen bij het sluiten van de overeenkomst voor ogen stond,
mede in aanmerking genomen de wijze waarop ze feitelijk aan de overeenkomst uitvoering hebben
gegeven en aldus daaraan inhoud hebben gegeven.’’ Groen wilde geen arbeidsovereenkomst met
Schoevers, maar hij wilde als zzp’er bij Schoevers werken. Een arbeidsovereenkomst stond partijen
dus niet voor ogen. Daardoor is een soort keuze ontstaan lijkt wel, maar is dat zo? Overigens een
onfatsoenlijke manier van werken van Groen…
Gouden Kooi: Natasia krijgt €2.000 onkostenvergoeding, maar wordt na 7 maanden weggestemd uit
de villa. Ze meldt zich bij het UWV omdat ze stelt werkloos te zijn, maar is dat zo? De Hoge Raad zei
dat er sprake is van een arbeidsovereenkomst omdat sprake is van arbeid, loon
(onkostenvergoeding) en in dienst (ze werd weggestuurd en moest meedoen met de spelelementen).
Zij had dus recht op een WW-uitkering. De winnaar Jaap kreeg een miljoen euro, maar moest daar
dus ook loonbelasting over afdragen etc. Dat werd dus 50%.
Prostituee: hij/zij bepaalt zelf wat hij wel en niet doet, maar daarmee betekent niet dat hij niet
ondergeschikt kan zijn. Er kan alsnog sprake zijn van een arbeidsovereenkomst. Denk aan E. Verhulp
als docent zijnde, hij bepaalt zelf de inhoud van de colleges. Maar als het niet goed gaat, dan wordt je
daar wel op gewezen, dus daar komt de ondergeschiktheid weer naar boven. De HR geeft een
ruimere invulling aan dit criterium.
Ondergeschiktheid moet je niet invullen als dat je directe instructies krijgt van je werkgever, maar
dat kan ook een gehele organisatie zijn. De invulling wordt ruimer.
Uber is een driehoeksverhouding. De passagier is de opdrachtgever van de driver. Uber is de
facilitator. De driver is de klant (want gebuikt de Uber app).
2
,Ferwerda/Deliveroo: Ferwarda mag zich vrij laten vervangen, maar ben je dan nog wel
ondergeschikt? En mag dit daadwerkelijk wel? Vaak dekt het contract niet de feitelijke arbeid.
Er is een kanteling gaande omdat we vinden dat zpp’ers eigenlijk helemaal niet zelf mogen bepalen
op welke basis zij werken. Dat is vanwege maatschappelijk oogpunt, namelijk de belastingvoordelen.
De Belastingdienst controleert ook nauwelijks. Van de 104 bedrijven maken 20 bedrijven evident
misbruik van het zzp’er-schap en bij 47 bedrijven is sprake van onjuist handelen. Dat gaat om heel
veel belastinggeld.
5e voortgangsbrief Wet DBA (15 juni 2020): webmodule moet duidelijk maken of je een
arbeidsovereenkomst hebt of niet.
Verschil HR/fiscaal, maar ook EU-recht. Mededinging is niet van toepassing op arbeid verricht door
werknemers en zpp’ers(?). Of sprake is van een werknemer moet worden bepaald aan de hand van
artikel 45 VWEU (Lawrie/Blum).
FNV/KIEM: je kunt een prijsafspraak maken als je heel erg lijkt op een werknemer. In het kader van
de vrije mededinging denken wij in NL veel ruimer dan in Europa. Is de richtlijn niet ook van
toepassing op de zpp’ers?
Arbeidsovereenkomst=arbeidsverhouding. Door het ruimere begrip ‘werknemer’ in de EU (dan in NL)
valt een gedeelte van de zzp’ers ook onder de richtlijn. Denk aan de Francovich-
staatsaansprakelijkheid. Dat gaat gebeuren door de zzp’ers. Zij lijken zo erg op werknemers dat zij
het wellicht wel zijn.
Commissie regulering van werk onder leiding van Borstlap.
Pachtovereenkomsten zijn net zo verplicht dwingend voorgeschreven als arbeidsovereenkomsten.
Een boer zijn schapen liet hij grazen op de weide van een ander op basis van een
gebruiksovereenkomst. De verpachter (eigenaar van de grond) zegt dat hij de grond verkoopt en de
boer zegt: ‘dit is een pachtovereenkomst’. Uiteindelijk moet je alleen kijken naar de wijze van
uitvoering. Is er voldaan aan de voorwaarden, dan is er sprake van een pachtovereenkomst. Dat is
wat de Hoge Raad zegt. Maar waarom zegt de HR dat niet over de arbeidsovereenkomst? Wellicht
komt dat nog.
Conclusie AG de Bock van 17 juni 2020: vrouw in de bijstand werkt op een participatieplaats. De Bock
zegt dat er sprake is van een arbeidsovereenkomst, omdat niet ter zake doet wat partijen zeggen,
maar wat ze uitvoeren. De partijbedoeling moet dus minder van belang zijn. Verhulp voorspelt dat de
HR zal zeggen: ‘er is sprake van een arbeidsovereenkomst, omdat er wordt voldaan aan de
voorwaarden’. Waarschijnlijk zal de HR oordelen dat maatgevend is wat partijen feitelijk uitvoeren.
Er zal niet meer zo hard worden gestuurd op de wil van partijen. Het gezagscriterium zal misschien
ook wel minder hard zijn, minder concreet het uitvoeren van instructies, maar wellicht gewoon het
onderdeel uitmaken van een organisatie.
Ongeveer de helft van de zzp’ers is geen zpp’er. 30% zit zonder inkomen, maar waarom melden ze
zich niet bij de opdrachtgever? Zij zijn natuurlijk ook afhankelijk van deze opdrachtgever voor
eventueel werk in de toekomst. Ze durven niet.
Wat voegt de verpleegkundige die voorheen in loondienst was en nu als zzp’er werkt nou toe aan het
ondernemerschap in NL?? Hij profiteert van de belastingvoordelen, maar een ondernemer is het niet.
Het is eerder een werknemer die zich gedraagt als zzp’er. Nederland stimuleert ondernemerschap
3
,door belastingvoordelen, maar ‘zeurt’ omdat dat niet ten goede komt aan de maatschappelijke zaken
zoals het socialezekerheidsstelsel.
Payroll/contracting/uitzend. Contracting: de UvA contracteert bijvoorbeeld een schoonmaakbedrijf,
een advocatenkantoor een koerier. Maar het schuift makkelijk naar ‘misbruik’. Hoe ver kan je gaan?
Kan de UvA ook colleges uitbesteden? Dat kan, maar je voelt nattigheid. Contracting wordt in
toenemende mate een probleem, omdat we het niet kunnen reguleren.
WG 1: Oproepovereenkomsten, platformarbeid en driehoeksverhoudingen
Dinsdag 1 september 2020
‘’Payrolling op zijn retour door nieuwe wet
FD.nl | Elfanie toe Laer, Martine Wolzak | 01 sep 2020 01:14
Het aantal payrollwerknemers loopt hard terug, stellen advocaten, payrollondernemers en
brancheorganisaties tegen het FD. De daling is vooral het gevolg van nieuwe wetgeving, die deze
werknemers vergelijkbare rechten geeft als vaste krachten. Maar in de sector zijn signalen dat
payrollwerknemers daardoor als uitzendkracht zijn gaan werken, met alsnog minder rechten.
Payrollbedrijven nemen het juridische werkgeverschap van personeel over van het bedrijf waar de
mensen daadwerkelijk werken. Deze vorm van flexarbeid was een paar jaar terug sterk in opkomst.
Exacte cijfers ontbreken, onder meer doordat het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) geen
onderscheid maakt tussen payrollwerknemers en uitzendkrachten. Maar volgens een onderzoek van
bureau Panteia telde Nederland in 2015 circa 200.000 payrollwerknemers. Brancheorganisatie ABU
schat na vragen van het FD dat dit er nu nog 'enkele tienduizenden zijn'.
Werkgevers kozen vooral in de jaren na de kredietcrisis voor payrolling om de personeelsadministratie
uit te besteden, maar ook - zo vreesden vakbonden en politiek Den Haag - om personeelskosten te
drukken en cao's te ontduiken. Wie via payroll werkte, kreeg niet altijd dezelfde beloning, rechten en
pensioen als collega's in loondienst, ook al was het werk hetzelfde.
De op 1 januari ingevoerde Wet arbeidsmarkt in balans (Wab) moest hier een einde aan maken en
werkgevers stimuleren om payrollwerknemers in dienst te nemen, of anders net zo te belonen als
vaste krachten. Sindsdien hebben payrollwerknemers een betere rechtspositie en
arbeidsvoorwaarden dan uitzendkrachten en andere flexwerkers. Daar komt in 2021 een pensioen dat
gelijkwaardig is aan dat van werknemers bovenop.
Waterbedeffect
De Raad van State voorzag direct een waterbedeffect, bijvoorbeeld richting uitzendwerk. 'Naar
verwachting zullen andere, goedkopere, wegen gezocht worden om de functies die payrollbedrijven
thans vervullen, vorm te geven'.
Arbeidsrechtadvocaten en payrollbedrijven zien dat nu ook gebeuren. 'Sommige van mijn klanten
gingen werken met zzp'ers, anderen namen mensen in dienst, maar de meesten stapten over naar
een "uitzendbureau",' zegt directeur Edwin Schaap van payrollbedrijf Payper. Van de 5000
werknemers die via zijn bedrijf werkten, is de helft nog over.
'Veel payrollers doet nu ook aan uitzenden', zegt arbeidsrechtadvocaat Suzanne Meijers. Daarbij is
het duidelijk dat niet altijd aan de regels wordt voldaan. Belangrijkste onderscheid is dat een
uitzendbureau zelf personeel werft, terwijl een payrollbedrijf dat niet doet. 'Soms zetten
payrollbedrijven wat vacatures op de website, maar zijn zij in de praktijk niet actief bezig met
bemiddeling', zegt Meijers.
'Er zijn bedrijven die dat grijze gebied gebruiken, of misbruiken, om als een uitzendbureau te verkopen
wat eigenlijk payroll is', zegt ook directeur Jurriën Koops van ABU. Daarbij schiet de handhaving
tekort. 'Nu is het alsof er een stoplicht is neergezet en iedereen gewoon door rood rijdt', aldus Schaap.
Een evaluatie met harde cijfermatige onderbouwing van de effecten van de Wab voor
payrollwerknemers en - bedrijven is moeilijk. De wet wordt na vijf jaar geëvalueerd, tussentijds
monitort het ministerie van Sociale Zaken niet op de specifieke effecten voor payrollwerknemers. En
door de 'grote en abrupte gevolgen' van het coronavirus voor de arbeidsmarkt is het 'mogelijk lastig'
4
, om die goed in beeld te krijgen, schreef minister Wouter Koolmees deze zomer aan de Tweede Kamer
in een 'quick scan'.
Koops beaamt dat. 'Wij maakten vorig jaar de inschatting dat van payrollmarkt zoals die bestond 10%
à 20% zou overblijven als echt payroll', zegt Koops. 'En dat een deel van hetgeen dat verdwijnt, wordt
omgezet naar uitzend, oproep of zzp. Maar heel eerlijk gezegd is het beeld volledig vertroebeld
geraakt door corona.'
Volgens Koops blijft er wel vraag naar payroll bij werkgevers die 'ontzorgd' willen worden en dus
afwillen van een personeelsadministratie. 'Dat zie je veel bij kleinere bedrijven waar een beperkt
aantal mensen in dienst is of veel mensen met kleine contracten. Daar is werkgeverschap relatief
complex, en daar wordt echt gevraagd naar ontzorgen.'’’
Artikel 7:690, 691 en 692 BW (uitzendovereenkomst).
Artikel 7:690 BW: de uitzendovereenkomst is een arbeidsovereenkomst waarbij de werknemer door
de werkgever (de juridische werkgever) in het kader van de uitoefening van het bedrijf of beroep van
de werkgever ter beschikking wordt gesteld van een derde om krachtens een door deze aan de
werkgever versterkte opdracht arbeid te verrichten onder toezicht en leiding van de derde (de
feitelijke werkgever).
Waarom apart gedefinieerd? Omdat in artikel 691 uitzonderingen zijn verzonnen. Als je voldoet aan
de bepalingen van artikel 690, kan je gebruikmaken van artikel 691.
Artikel 691 lid 1 Uitzendbureaus kunnen makkelijker en vaker tijdelijke contracten aangaan omdat
pas na 26 weken wordt gestart met tellen voor de ketenregeling. Het gaat dan om 26 weken waarin
de werknemer daadwerkelijk heeft gewerkt, dus dat kan ook pas na 52 weken zijn bijvoorbeeld.
Lid 2 van rechtswege eindigen van de uitzendovereenkomst (tussen werknemer en
uitzendbureau) door de mededeling van de derde. Bij ziektemelding kan dit ook, al is dat best
vreemd. Het ontslagrecht is voor uitzendbureaus dus niet/minder van toepassing.
Payroll (artikel 692): je werft en selecteert zelf, maar je neemt ze niet zelf in dienst. Dat deden met
name gemeenten. Als de gemeente iemand ontslaat moeten ze namelijk zelf de WW-uitkering
betalen (eigenrisicodragerschap). Bij payroll geldt in het algemeen dat geen vrije vervanging mogelijk
is. Bij een uitzendverhouding kan dat wel, want het uitzendbureau werft en selecteert zelf. De
werknemer wordt gelijk behandeld als de werkgever
De cao van de uitzendbureaus is veel goedkoper, dus dat betekent lagere pensioenen.
HC 1b: Rechtswetenschappelijk onderzoek
Rechtswetenschap vs. rechtsgeleerdheid. Vroeg deed men volgens een hoogleraar aan de VU aan
rechtswetenschap (omdat dit volgens hen door God was vastgelegd) en aan de UvA aan
rechtsgeleerdheid. Je kan geen dingen met 100% zekerheid en naar 100% waarheid vaststellen. Er is
geen vast uitkomst. De OU spreekt als enige universiteit nog wel van rechtswetenschap. Je schrijft
het als een mening en als een opvatting. Je zegt dat je iets ‘vindt’. Dat is het lastige voor ons
onderzoek.
Kwaliteitscriteria wetenschappelijk onderzoek:
- validiteit (meetobject): wat wil je meten? bedoeling wetgever. Wat je meet: mening
minister bij kamervragen. Wat wil je: onderzoeken of platformwerkers vallen onder 7:610
BW. Wat je doet: slechts deliveroo en ubereats.
5
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller IlseWezenberg. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.87. You're not tied to anything after your purchase.
