Humanisme
HOOFDSTUK 1: HUMANISME ALS LEVENSBESCHOUWING
Een levensbeschouwing geeft weer hoe we kijken naar de wereld, de mens, het bestaan en de
kosmos en ze helpt ons om het leven vorm te geven, om het te begrijpen en om er zin aan te geven.
Humanisme is zo’n levensbeschouwing. Het gaat ervan uit dat mensen een waardig leven moeten
kunnen leiden en dat zij elkaar daarbij ondersteunen. Het humanisme kenmerkt zich door:
- Het voortdurend bereid zijn in denken en doen verantwoordelijkheid af te leggen, na te
denken of men het wel goed doet en na te denken over wat het goede is.
- Het bieden van helpende zorg aan de medemens zodat ook deze zich kan ontplooien en tot
zelfbestemming kan komen.
- Het werken aan een samenleving waarin vrijheid, rechtvaardigheid, verdraagzaamheid en
medemenselijkheid centraal staan.
Humanisme kan opgevat worden als een levensovertuiging naast andere levensovertuigingen en
religies. Binnen andere levensovertuigingen en religies vinden we ook humanistische ideeën, vandaar
dat het humanisme een stroming binnen alle andere levensovertuigingen is.
HOOFDSTUK 2: GESCHIEDENIS VAN HET HUMANISME: HUMANISTISCHE TRADITIES
Het Humanistisch Verbond is na de oorlog in 1946 opgericht, maar de denktraditie is van veel oudere
datum. Het dateert vaak al terug op de oude Grieken en Romeinen. Mensen gingen zich in de
renaissance (15e en 16e eeuw) voor het eerst humanist noemen (Leonardo da Vinci bijvoorbeeld).
Erasmus was een bekende Nederlandse humanist. Hij verdedigde het standpunt dat de mens een
vrije wil heeft. In de verlichting (18e eeuw) geloofde men vooral in de ratio en in vooruitgang door
wetenschappelijke inzichten. Na de verlichting ontstaat een atheïstische stroming. Tegenwoordig
kent het humanisme ook een religieuze en spirituele variant.
Griekse en Romeinse oudheid
Socrates wordt gezien als de grondlegger van het westerse humanisme. Door de juiste vragen te
stellen hielp Socrates mensen om bij hun eigen wijsheid te komen. Hij zag het als zijn opdracht om
mensen te helpen hun eigen wijsheid en inzicht te baren.
Renaissance
In de 14e eeuw was een humanist iemand die de Latijnse en Griekse letterkunde bestudeerde. Hier
herontdekten ze de literatuur uit de Griekse en Romeinse letterkunde en gingen daardoor het mens-
zijn en de menselijke mogelijkheden opnieuw doordenken. De renaissance staat voor de
(her)ontdekking van de mens in de wereld. Erasmus vertaalde veel klassieke teksten waardoor deze
toegankelijk werden voor een breed publiek.
Verlichting en wetenschap
Tijdens de verlichting (18e eeuw) groeide de betekenis van wetenschap en onderzoek. De Franse
revolutie was ook belangrijk, het ging hier om vrijheid, gelijkheid en broederschap. Er ontwikkelden
zich areligieuze en atheïstische stromingen (er is géén god). De evolutietheorie van Darwin in de 19 e
eeuw heeft grote invloed gehad op de ontwikkeling van het rationeel humanisme.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller RubenYoung. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.28. You're not tied to anything after your purchase.