Volledige samenvatting van het keuzevak 'Rescue Wilde Dieren'.
- Inleiding tot de rescue
- Rescue van bruinvissen
- Biologie van bruinvissen
- Trainen voor wetenschappelijk onderzoek
- Training van wilde dieren
- Anesthesie bij zeezoogdieren
- Transport van zeezoogdieren
- AAT en AAI (dolf...
Rescue = als mens tussenkomen in een natuurlijke situatie om deze natuurlijke situatie te ‘redden’ of
te behouden
1.1. DOELSTELLINGEN VAN RESCUE
· Dierwelzijn: ziek dier verzorgen & dierwelzijn voorzien voor het individu
· Soortenbehoud
o Niet alleen kijken naar het individuele dier, maar ook naar soortenbehoud!
o Altijd bedenken of er wel “nood” aan is om een dier te helpen/op te vangen
→ vb. dier dat ziek is door ouderdom: misschien beter euthanaseren dan proberen
herstellen
o Lijden van dier moet zo kort mogelijk zijn!
o Reïntroductie van het dier: “is dat wel het beste voor de populatie?”
▪ Natuurlijke selectie: populatie kan het ziek dier al weggestoten hebben
▪ Is er nog nut om de natuurlijke selectie tegen te gaan?
o Altijd kijken naar hoe het gesteld is met natuurlijke populatie, niet enkel denken
aan ziek individuele dier!
· Educatie
o Rescue combineren met ruim educatief luik
▪ Wetenschappelijke info, workshops, invloed van klimaatveranderingen,
invloed van menselijke activiteiten, …
▪ Doel: bewustzijn van de mens aanwakkeren → op latere termijn: populatie
beter ondersteunen
· Ondersteuning van de populatie
o Rescue mag niet eenmalig zijn → moet een structuur, een visie hebben!
o Doel: de populatie op lange termijn steunen
· Ethisch bewustzijn
o Indien dier gewond/ziek is door de mens → wel onze ethische plicht &
verantwoordelijkheid!
▪ Natuurlijke selectie van ziek dier is dan niet door de natuur, maar door de
mens veroorzaakt
▪ vb. zeehonden vast in een net, …
1.3. STRUCTUUR
· Vzw = vereniging zonder winst
o Minimale staatsteun
o Moeten zelf financiële middelen verwerven (via fundraising, benefiet, …)
o Vaak inzetten op vrijwilligers
· Vrijwilligers
o Moeilijk om normen & regels op te stellen bij vrijwilligers
· Stichtingen
o = vzw’s in Nederland
1
, Rescue wilde dieren – samenvatting 2020 - 2021
1.4. DOELGROEPEN
· Inheemse fauna:
o Habitat staat onder druk door de mens!
o Inheemse fauna = primaire doelstelling van rescue
· Extern wild
· Extern accidenteel
o Dieren die uitgebroken zijn van particulieren, dierentuinen
o Dieren onderschept via vrachtschepen, …
o Verstoren vaak de inheemse fauna → 2x nadenken of het een goed idee is om te
herintroduceren in de inheemse natuur
o Dier eventueel herintroduceren in oorspronkelijk habitat (niet altijd haalbaar..)
· Wildlife
1.5. ORGANISATIE VAN DE RESCUE
STAP 1: Aanmelding → dier wordt aangemeld met de boodschap dat het in ‘nood’ zit
STAP 2: Triage
· = ter plaatse kijken of het dier redbaar is
· Bepaalt succes/reputatie van de organisatie
· Indien niet redbaar → beslissing nemen ten bate van het dier (kan ook euthanasie zijn!)
→ dier zo kort mogelijk laten lijden
· Zelf verantwoordelijkheid nemen om zo goed mogelijke beslissingen te nemen: is het dier
terug uitzetbaar?, gaat het dier niet te lang revalideren?, … → kritische vragen stellen!
Triagecriteria:
· Haalbaarheid van de diersoort: vb. aanspoeling van een potvis → er is geen mogelijkheid
om een potvis op te vangen → ethisch verantwoord is euthanaseren de beste optie..
· Noodzaak aan opvang: vb. bruinvissen spoelen aan door uitputting → niet echt nodig om die
direct op te vangen → dier kan gewoon aan het rusten zijn
o Altijd ten bate van het dier beslissen, niet ten bate van eigen ego!
· Haalbaarheid van kwetsuur: vb. reiger met gebroken poten → kan hersteld worden maar
dier zal nooit meer normaal functioneren → wettelijk verboden om inheemse fauna in
gevangenschap te houden → altijd denken aan lange-termijn gevolgen!
· Dierwelzijnsparameters: stressgevoelige dieren vaak moeilijk om lang in gevangenschap te
houden → welzijn is niet te garanderen → lijden van het dier is toch verlengd, ook al is de
ziekte hersteld
· Populatiegrootte: bij grote populatie met voedselschaarste → misschien niet slim om dier te
herstellen en terug te herintroduceren
vb. revalidatie van zeevogels: massale sterfte tussen individuen onderling
→ populatie gaat zichzelf uitdunnen → als mens is het niet ideaal om de natuur dan
tegen te werken
· Rehabilitatiemogelijkheden: vb. rehabilitatie van bruinvissen → zeer arbeidsintensief!
o Groot netwerk is soms nodig!
· Doorgroeimogelijkheid: vb. orka is gebonden aan zijn familie → familie moet gemonitord
worden als men de orka terug wil uitzetten → soms niet haalbaar / vergt langdurig onderzoek!
STAP 3: Transport naar een veilige plaats
2
, Rescue wilde dieren – samenvatting 2020 - 2021
STAP 4: Organisatie van de veilige plaats
STAP 5: Quarantaine → welzijn van de dieren reeds in de opvang te behouden!
· Hygiëne is belangrijk
· Documentatie: dier taggen/identificeren, gegevens verzamelen via medical sheets, …
· Documentatie zorgt voor extra wetenschappelijk onderzoek
STAP 6: Rehabilitatie / intake:
· Dier stabiliseren
· Uitwerken hoe men dier terug gaat herintroduceren: ondertussen is dier al ontnomen van zijn
habitat/soortgenoten/etc.
· Anamnese: herkomst van het dier, hoe lang al symptomen?, soortgenoten met dezelfde
symptomen?, … (BELANGRIJK!! → bepaalt de toekomst van het dier)
· Klinisch onderzoek: body condition score (zegt iets over hoe lang de ziekte al gaande is +
hoe de vooruitzichten zullen zijn), hartslag, ademhaling, ideale klimaat, huisvesting, …
· Bijkomend onderzoek: bloedonderzoek, RX, echo, …
· Diagnose: kijken of diagnose relevant is!
o vb. parasitaire infecties komen vaak bij wilde dieren voor → is dus niet per se de
reden voor een ziekte!
o Kijken naar relevante pathologie
· Behandeling
o Medicatie voorzichtig gebruiken! → denken aan halfwaardetijd,
biodegradeerbaarheid, accumulatie van medicatie, belang van antibioticaresistentie,
…
o Medicatie mag achteraf niet in de natuur voorkomen/verspreiden
· Risico’s van rescue:
o Zoönosen!
o Agressie / gedrag naar verzorgers: het blijven wilde dieren
o Habituatie: leren wennen aan de mens → bij herintroductie: risico dat dier de mens
gaat opzoeken en zo in gevaar komt! → oplossing: hands-off handelen
o Afzwakken van de natuurlijke populatie
STAP 7: Uitkomst
· Uitzetbaar: niet alle dieren zijn uitzetbaar (→ wat wordt er gedaan met niet-uitzetbare
dieren?) → duidelijke adviezen nodig
· Predator avoidance training = dier terug trainen om terug angst te hebben voor predatoren
· Jachttraining = dier moet terug leren jagen
o In België: bij wet verboden om levende prooidieren te gebruiken!
o Dier moet wel kunnen jagen voor hij uitgezet wordt → geen jacht = geen voedsel
3
, Rescue wilde dieren – samenvatting 2020 - 2021
HOOFSTUK 2 – RESCUE VAN BRUINVISSEN
2.1. EIGENSCHAPPEN VAN BRUINVISSEN
· Populatie in de natuur is stijgend → recent meer dieren die aanspoelen
o Meer dieren spoelen aan door ouderdom/overpopulatie
· Leeft vooral individueel / in zeer kleine groepen
· Schuwe dieren
· Donkere rug & blekere buik
· Populatie evalueren:
o Methode 1: met vliegtuig boven de zee vliegen & aantal ademhalingen registreren via
foto’s → op die manier afleiden hoeveel dieren aanwezig zijn
o Methode 2: ultrasone captaties (vb. in windmolenparken) → hydrofoon plaatsen
onder water & registreren wanneer er ultrasone geluiden geproduceerd worden
(indien geluiden waargenomen: teken van zeezoogdieren)
2.2. TRIAGE
· Moeilijk op het strand: veel omgevingsfactoren & moeilijk om een evaluatie van het dier te
maken
· Beste optie kiezen in belang van het dier: terug in het water, euthanasie, verzorgen, …
o Indien net pas aangespoeld: moeder kan soms nog in de buurt zijn → niet te lang
twijfelen over beslissing (tegen dan is moederdier al weg & dier spoelt later terug aan
of is verzwakt!)
· Dierwelzijnsparamaters: stabilisatie indien nodig, ter plaatse verzorging van wondes, …
· Is er nood aan opvang?
o Opvang = arbeidsintensief + belastend voor het dier
o Is het het waard dat het dier weken/maanden in een onnatuurlijke, stresserende
omgeving te houden?
· Is opvang zinvol?
o Afhankelijk van leeftijd: vb. jong dier heeft moedermelk/kunstmelk nodig (geen nut
om dier op te vangen als er geen melk ter beschikking is)
o Afhankelijk van autonomie / hoe zelfredzaam het dier is
2.3. INHEEMSE DIEREN
· = beschermd
· Wetgeving → vergunning nodig om dieren te transporteren / op te vangen
· KBIN = verantwoordelijken
2.4. STAPPENPLAN VAN REHABILITATIE
· Stabilisatie: anamnese, klinisch onderzoek, BCS, …
· Bloedname = eerste tekenen van bloedarmoede, infectie, etc. zoeken → oorzaken zoeken
waarom het dier aangespoeld is (= belangrijkste vraag!)
· Echografie
o Hartfunctie, longen, darmen
o Bij shock: darmen vallen stil (= nefast bij bruinvissen)
· Temperatuur
o Niet altijd betrouwbaar
o Hoge temperatuur → koorts
o Lage temperatuur → shock
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mirandaopstal. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.35. You're not tied to anything after your purchase.
