Begrippenlijst - Wat Is Onderzoek? - Nel Verhoeven
'Wat is onderzoek?' - Nel Verhoeven 4e druk
Wat is onderzoek?
All for this textbook (7)
Written for
Hogeschool Windesheim (HW)
Journalistiek
Onderzoek
All documents for this subject (3)
Seller
Follow
irismaria
Reviews received
Content preview
Wat is onderzoek?
Praktijkboek methoden en technieken voor het
hoger onderwijs
NEL VERHOEVEN
,1 De functie van onderzoek
De basis voor onderzoek zijn: de uitgangspunten van onderzoek, de doelen, de
onderzoeksvragen en de methoden (Trochim)
1.1 Onderzoek moet je leren
Onderzoekers hebben een drietal kenmerken/ eigenschappen waarop zij zich van niet-
onderzoekers onderscheiden:
1. Houding
Je houding moet onafhankelijk zijn. Ook moet je streven naar openheid van je onderzoek;
je legt verantwoording af over je resultaten.
2. Kennis
- Kennis van methoden
Is constant: je moet altijd weten welke onderzoeksmethodes er zijn, welke criteria
deze hebben en wat de voor- en nadelen van het toepassen van bepaalde methoden
zijn.
- Kennis van het onderwerp
Deze kennis kun je per keer opdoen of opfrissen. Je kunt informatie zoeken over het
onderwerp, je kunt je inlezen.
3. Vaardigheid
Je krijgt vaardigheid in het doen van onderzoek door er actief mee bezig te zijn.
Trucjes die je jezelf kunt aanleren bij het verrichten van onderzoek: het selecteren van de
onderzoeksgroep, het invoeren van gegevens in een softwarepakket, het aanmaken van een
toets, het interpreteren van cijfermatige analyseresultaten.
1.2 Uitgangspunten van onderzoek
Hoofdtypen van onderzoek: fundamenteel onderzoek en praktijkgericht onderzoek.
Wat is het verschil tussen de twee hoofdtypen van onderzoek?
Het type probleem dat wordt opgelost. Bij fundamenteel onderzoek zul je meestal vragen
beantwoorden die niet primair gericht zijn op toepassing in de praktijk. Bij praktijkgericht
onderzoek houd je je meestal wel bezig met het oplossen van problemen in de praktijk.
Praktijkgericht onderzoek heeft vaak een hogere maatschappelijke relevantie. Fundamenteel
onderzoek is vaker wetenschappelijk relevant.
Methoden van onderzoek:
- Kwalitatief
De onderzoeker voert onderzoek uit in de werkelijkheid. De onderzoeker is hierbij
geïnteresseerd in de betekenis die onderzochte personen zelf aan situaties geven (=
holisme). Kwalitatieve onderzoekers zijn van mening dat cijfers niet voldoende
diepgang bieden, omdat numerieke gegevens het verhaal achter de cijfers niet
vertellen.
- Kwantitatief
Bij deze methode wordt gebruikgemaakt van cijfermatige informatie, gegevens in
cijfers over objecten, organisaties en personen. Vervolgens worden statistische
technieken gebruikt om een beschrijving van de resultaten te geven en om
verwachtingen over de resultaten te toetsen → ‘meten is weten’
,Triangulatie
Verschillende kwalitatieve en kwantitatieve dataverzamelingsmethoden worden gecombineerd
in één onderzoeksopzet. Triangulatie verhoogt de geldigheid van onderzoeksresultaten.
1.3 Fundamentele stromingen in onderzoek
Empirisch-analytisch
Neemt afstand tot de onderzoekseenheden. Empirisch wil zeggen dat je onderzoek verricht door
met behulp van een bepaalde systematiek waar te nemen wat zich in je omgeving
(werkelijkheid) afspeelt. Deze stroming is analytisch omdat ze kritisch en rationeel naar haar
eigen resultaten kijkt: onderzoeksresultaten blijven ‘geldig’ tot het tegendeel wordt aangetoond.
Vooruitgang van de wetenschap
Resultaten van een eerder onderzoek zijn niet slechter van kwaliteit. Er zijn simpelweg nieuwe
gegevens beschikbaar die tot andere resultaten leiden.
De onderzoekers binnen deze stroming willen graag objectief onderzoek verrichten en de
onderzoekssituatie zoveel mogelijk beheersen. Ze laten daarbij niets aan het toeval over, ze
ontwerpen een onderzoek dat herhaalbaar en controleerbaar is → als het onderzoek nog een
keer met dezelfde opzet wordt uitgevoerd, zal het tot vergelijkbare resultaten leiden
(intersubjectief).
De onderzoekers bedenken van tevoren antwoord op hun onderzoeksvragen op grond van
(bestaande) theorieën. Vervolgens toetsen ze of deze antwoorden overeenkomen met hun eigen
gegevens. Dat doen zij door de werkelijkheid te bekijken.
Favoriete methoden van dataverzameling zijn onder andere het experiment en de enquête.
Interpretatief
Je bent op zoek naar interpretatie, de uitleg die personen aan een situatie geven, en niet slechts
naar de ‘kale’ cijfers. Het onderzoek is over het algemeen kwalitatief van aard en richt zich op
personen en groepen.
Interpretatief onderzoek is erg populair onder antropologen (wetenschappers die culturen
bestuderen en beschrijven).
Participerende observatie
De onderzoeker begeeft zich onder de groep personen die hij observeert en doet met hen mee.
Kritisch-emancipatorisch
Het woord kritisch geeft het uitgangspunt van deze stroming aan: betrokkenheid bij de
samenleving. In kritisch onderzoek wil men niet alleen kritisch naar de maatschappij kijken,
maar ook naar de eigen onderzoeksresultaten. De onderzoekers in deze stroming willen
bijdragen aan processen in de samenleving die de emancipatie van groepen bevorderen.
Kritisch onderzoek is niet uitgesproken kwantitatief of kwalitatief. Elke
dataverzamelingsmethode kan worden gebruikt, behalve het experiment.
De nadruk in het onderzoek ligt op observeren en ingrijpen. Een onderzoeker zet zich samen
met zijn opdrachtgevers in om een veranderingsproces op gang te brengen.
1.4 Kwaliteitscriteria van onderzoek
, Er is een aantal criteria in onderzoek waaraan iedere onderzoeker zich houdt:
- Onafhankelijkheid
Onderzoek is onafhankelijk van voorkeuren en meningen van betrokkenen.
Onafhankelijk houdt ook in: onafhankelijk van invloeden door de onderzoeker. Jouw
persoonlijke mening over situaties doet er niet toe. Onderzoek moet intersubjectief
zijn: wanneer onderzoek op dezelfde wijze opnieuw wordt uitgevoerd door een
andere onderzoeker, moet het tot vergelijkbare resultaten leiden. Het is daarmee in
de eerste plaats herhaalbaar; verder bestaat er overeenstemming tussen de
onderzoekers over de resultaten.
- Toetsbaarheid van uitspraken
Alle onderzoek wil daarmee weerlegbaar zijn: een idee of verwachting door middel
van goed onderzoek moet kunnen worden bevestigd of juist weerlegd (verworpen).
Er mag geen onduidelijkheid bestaan over de personen of objecten waarover iets
wordt gezegd, over de tijd en plaats waarbinnen je de uitspraak doet, of over de
begrippen die je gebruikt (eenduidig). Ook moet het onderzoek openbaar zijn.
- Betrouwbaarheid
De resultaten van een onderzoek worden gebruikt voor het nemen van belangrijke
beslissingen in een organisatie, of voor het maken van beleid. Het onderzoek moet
dus van goede kwaliteit zijn. De herhaalbaarheid van het onderzoek is een
belangrijke voorwaarde om de betrouwbaarheid te kunnen onderzoeken. Onder
betrouwbaarheid van onderzoek verstaan we de mate waarin het onderzoek vrij is
van toevallige fouten.
- Informativiteit
Het informatiegehalte van je uitspraken moet maximaal zijn. Ook is het belangrijk
nauwkeurig te omschrijven wat je onderwerp is. Je moet heel goed aangeven:
Over welke situatie je een uitspraak doet
Binnen welke grenzen je onderzoek zich afspeelt
Welke groep daarbij betrokken is of wordt
In welke periode je onderzoek zich afspeelt
Wat het ‘domein’ is van je onderzoek: het hele gebied waarop je onderzoek
betrekking heeft. Hoe groter je domein, des te informatiever zijn je uitspraken.
- Generaliseerbaarheid
Onderzoekers willen met hun resultaten uitspraken doen over een zo groot
mogelijke groep personen of situaties. Zij analyseren een specifiek deel van de
‘werkelijkheid’ en doen daarover uitspraken. Zijn deze uitspraken precies volgens
alle voorwaarden getoetst, dan kunnen ze geldig worden verklaard voor een grotere
groep of andere situaties: ze kunnen worden gegeneraliseerd.
Statistische generalisatie
Hier wordt door middel van statistische testen getoetst of een bepaald
resultaat generaliseerbaar is.
Inhoudelijke generalisatie
Vergelijkbaarheid van de resultaten in soortgelijke situaties.
- Validiteit
De mate waarin onderzoek vrij is van systematische fouten. Hangt samen met de
geldigheid en de zuiverheid van onderzoeksresultaten.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller irismaria. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.41. You're not tied to anything after your purchase.