Exam (elaborations)
Samenvatting tentamenstof 'Eigentijdse Geschiedenis' (Universiteit Utrecht)
- Course
- Institution
Tentamen van 13 pagina's voor het vak Eigentijdse geschiedenis aan de UU
[Show more]
Seller
Follow
emmakeizer
Reviews received
Content preview
Samenvatting tentamenstof'Eigentijdse Geschiedenis'
(Universiteit Utrecht)
geschreven door:
emmakeizer
De Marktplaats voor het Kopen en Verkopen van je Samenvattingen
Op Stuvia vind je het grootste aanbod aan samenvattingen en collegeaantekeningen. De
documenten zijn geschreven door jouw medestudenten, specifiek voor jouw opleiding!
www.stuvia.com
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
, Stuvia.com - De Marktplaats voor het Kopen en Verkopen van je Samenvattingen
Eigentijdse Geschiedenis Tentamen
Eerste Wereldoorlog 1914 – 1918
Blokvorming: Triple Entente (GB, Fa, Ru) en Dreibund (Du, OH, It) slepen elkaar mee in conflict.
Korte oorlog verwacht, blijkt slepend. Moreel bevolking wordt hooggehouden door propaganda
Verloop oorlog: - Duitsers vallen Verdun aan, Fransen verjaagden ze
- Slag bij de Somme door Engelsen om druk op Verdun te verminderen
- Zimmerman telegram, VS speelt mee
- Slag bij Passchendeale/Yper door En, weinig terreinwinst en veel slachtoffers
- Vrede van Brest-Litovsk
- Nog een poging Du om Fa te verslaan, mislukt: Spaanse Griep, val Duitse bondgenoten,
VS verscheen sneller dan verwacht, verlies slag bij Marne wapenstilstand 11
november 1918
Ondertussen: - Val Ottomaanse Rijk 1916 Sykes-Picot: verdeling Ottomaanse landen door Fa en En
- 1917: Balfour Declaratie, Engelsen zijn voorstander van zionistische plannen.
- Onrust in Du, opstanden vanuit socialisten die geen oorlog wilden, Wilhelm II afgezet
onder belofte gunstigere vredesvoorwaarden door Wilson. Dreiging Bolsjewiekse
revolutie, maar SPD wist parlementaire republiek te vestigen die het moeilijk had
Rusland - vanaf 1900 al opkomst socialisme vanuit maatschappelijke opstand. 1903: opsplitsing
bolsjewieken (wilden revolutie) en mensjewieken (wilden wachten op revolutie). 1905:
Verlies oorlog tegen Japan, groei verzet tegen tsarische regime.
- ‘16/’17: grote voedseltekorten zorgen voor nog meer burgerlijke onrust
Februarirevolutie: in Petrograd liep voedselrel uit tot brede opstand toen staatse troepen
de kant van de opstandelingen kozen. Namen het stadsbestuur over en vormden een
Soviet: vergadering van leiders van opstand.
- Maart ’17, Duma laat Nicolaas II abdiceren tijdelijk bewind. Revolutionairen waren
het niet eens over de te varen koers: focussen op WO I of democratische hervormingen?
- Tijdelijk bewind voegt maar halve hervormingen door (kiesrecht en burgerrechten maar
geen einde oorlog en geen landbouwhervormingen). Macht tijdelijk bewind werd
beperkt
door Sovietraden.
- Lenin keert m.b.v. Du en Bolsjewieken terug naar Rusland om het zwakke bewind af te
zetten en een eind te maken aan de oorlog. Maar; spontane opstand werd door het
bewind beantwoord met harde repressie, Lenin vlucht. Bolsjewieken alleen nog steeds
belangrijke rol binnen Sovjet Raden.
- Novemberrevolutie: Bolsjewieken nemen belangrijke posten in Petrograd over, Tijdelijk
Bewind valt uiteen einde Russische deelname oorlog.
- Protesten vanaf buitenland, Bolsjewieken wilden niks terugbetalen, eenzijdige vrede Ru
en DU.
Weg naar vrede: - januari ’18: Woodrow Wilson en het Veertienpuntenplan
- gezamenlijke aanvoerder voor Fa en En: Foch (door Clemenceau)
Gevolgen oorlog: - Voedselrellen in Europa
- Gewone volk werd in grotere mate slachtoffer van de oorlog (wapentechnologie)
- Nieuwe boost IR, (petro)chemische industrie was flink gegroeid
- Vrouwenemancipatie door rol in de oorlogseconomie zelfbewustzijn en verlangen
politieke participatie
- Val Oostenrijk-Hongarije, ontstaan jonge staten gevoelig voor communisme
- Verslagenheid in Du Trap in de rug verklaring: Du heeft oorlog verloren door interne
problemen als politieke intriges en revoluties
Interbellum 1918 – 1939
Verdrag van Versailles - Dictaat van geallieerden aan het schuldige Duitsland
- Wilson wilde vreedzame weg (Volkenbond), Clemenceau militaire bezetting,
Lloyd George zorgde voor compromis
- Du hoofdschuldige: herstelbetalingen, militair apparaat ontmantelen en gebiedsverlies.
- Creatie Polen als bufferstaat en geallieerde bondgenoot
- Oprichting Volkenbond om Europese vrede te bewaren, maar faalt want VS en Du doen niet mee.
Algemene ‘Roaring Twenties’: snel herstel naoorlogse crisis en opkomst ‘mass-society’: meer mobiliteit,
onpersoonlijke relaties, mensen gevoeliger voor externe ontwikkelingen. Groei massamedia en vrije tijd
(welvaartsgolf) en groei kunstsector in Parijs en Berlijn.
Ontstaan crisis door: -VS kon voor zichzelf zorgen en had de wereld niet nodig
- na WO I overproductie in landbouw, productie niet meer nodig
- VS verloor veel na beurscrash, wilden leningen terug (aan o.a. Duitsland)
- Engelse pond werd steeds vaker ingewisseld door goud. Uiteindelijk liet men
die pond los destabilisatie Gouden Standaard, Europese valuta instabiel
minder handel
- Protectionisme zorgde voor afname handel
Oplossing: New Deal, Keynes (geld uitgeven als het slecht gaat, besparen als het goed gaat)
Naoorlogs Rusland
- ‘21: Krohnstadt opstand vanuit linkse hoek, Lenin zou te weinig oog hebben voor socialistische
geluiden, gewelddadig neergeslagen door Bolsjewieken
- Bolsjewieken verloren verkiezingen en ontbonden gewelddadig de Nationale Vergadering macht
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emmakeizer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.81. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now