Samenvatting
schadevergoedingsrecht
DEEL I : EEN OVERZICHT
Hoofdstuk 1: Door de mens veroorzaakte schade
De meeste schadegevallen worden niet met opzet veroorzaakt maar zijn het geval
van ongevallen
Deze lessen gaan niet over contractuele verbintenissen (geen contractenrecht) maar
buitencontractuele aansprakelijkheid → niet contractuele verbintenissen tot
schadeloosstelling
Ook zijn er alternatieve schadevergoedingssystemen naast het contractuele en
buitencontractuele
• Verzekeringen = er is een groot raakvlak tussen verzekeringen en
schaderegelingen want in schadekwesties zijn er vaak verzekeringen
gesloten → één van beide partijen (schadelijder of schadevergoeder) zal
vaak verzekert zijn
o Indemnitaire verzekeringen
▪ Particuliere rechtstreekse eigenschadeverzekeringen
= hospitalisatieverzekeringen of brandverzekeringen
▪ Sociale rechtstreekse eigenschadeverzekeringen
= ziekteverzekering, wat eerder een publiekrechtelijke regeling
inhoudt
▪ Eigenschadeverzekering ten behoeve van derde
= iemand sluit een contract met een verzekeraar en in ruil hiervoor
wil men juist dat een andere vergoed wordt indien deze schade
zou lijden, het voordeel van de verzekering ligt niet bij diegene
die de verzekering sluit; arbeidsongeval verzekering
o Wettelijke vergoedingsplichten = NIET zoals bij verzekeraars die een
contract sluiten en gehouden zijn bepaalde prestaties te leveren
waardoor dus ook de ENAC kan worden ingeroepen, MAAR
vergoedingsplichten die in de wet staan wanneer schade dient
betaald te worden zoals verkeersschade = WAM-verzekering
→ er is dus geen belofte maar het is de wet die het zegt en daarom dient
het betaald te worden
• Schadefondsen = wordt georganiseerd door de overheid, het is een pot
geld waarmee men verschillende zaken bepaald uitgaande van de
overheid en men kijkt niet naar de aansprakelijkheid, vb. bij een
vluchtmisdrijf wanneer men niet weet wie het heeft gedaan, dan is er een
fonds geregeld alsook is er een fonds voor technologische rampen (andere
vb’en.; beroepsziekten, asbest, medische ongevallen
1
,Samenvatting schadevergoeding academiejaar 20/21
Theorie vs. praktijk
• Praktijk = het recht zoals het echt bestaat buiten de universiteit, het reële
leven waar een recht bestaat
⇒ de juridische realiteit dat niet staat in de boeken of wordt meegedeeld door
de prof
⇒ kan worden bekeken in de rechtspraak, empirisch vaststelbaar want het kan
worden nagelezen en herlezen (dus ook naar de beslissingen van de rechters
kijken om te weten wat de juridische werkelijkheid is)
• Theorie = een poging om de complexe realiteit/chaos weer te geven in de
vorm van een beperkt aantal geformuleerde regels ; de weergave van
geformuleerde regels
Er bestaan verschillende theoretische stromingen = onenigheid over wat de
rechtsregels zijn (niet over wat het recht zou moeten zijn) = er is niet één juiste visie
De gangbare leer = wat de meeste juristen denken en zeggen wat het recht is maar
daarom is dit niet het meest correcte of accurate
Hoofdstuk 2: schadeverschuiving en schadespreiding
Aansprakelijkheid is een systeem van schadeverschuiving → moest er geen
aansprakelijkheid zijn dan moet diegene die schade lijdt, ook zelf de schade dragen
(historisch uitgangspunt van het privaatrecht) = aansprakelijkheid is dus een bron van
verbintenis; men kan van de aansprakelijke de schadeloosstelling eisen
→ einde 19de eeuw = uitzondering dat iedereen zijn eigen schade draagt te vinden
in het aansprakelijkheidsrecht , te vinden in het BW anders bleef het onvergoed
→ nu = meer en meer bronnen gekomen en kan men ook vergoeding verkrijgen d.m.v.
rechtstreekse verzekeringen, socialezekerheidsregelingen en schadefondsen
(alternatieven)
Samenspel & coördinatie
Welke van de soorten is nu van toepassing ? Het alternatieve of het
aansprakelijkheidsregime ? Als er een benadeelde en een aansprakelijke is maar ook
een fonds zou kunnen ingeschakeld worden
• Kan benadeelde kiezen tussen aansprakelijkheid of alternatief ?
• Kan benadeelde aansprakelijkheid en alternatief combineren ?
→ Indien het fonds maar een deel van de schade financiert
• Heeft de derde-betaler (alternatief systeem) regres op de aansprakelijke
→ situatie per situatie bekijken
2
,Samenvatting schadevergoeding academiejaar 20/21
! Er is echter maar één weg, als u voor deze weg kiest, dan moet men die weg volgen
(dit wordt echter wel geregeld per fondsregeling) én kan deze zich dan nog beroepen
op de aansprakelijke of de verzekeraar via regres want dan ligt de last nog steeds bij
de aansprakelijke
→ er wordt enkel overgeschakeld naar het collectieve als er geen aansprakelijke is en
ook dit wordt anders geregeld per fonds
Vb.: bij een brand die ontstaan is door een fout kan men zowel beroep doen op de
brandverzekering als op het aansprakelijkheidsrecht en worden zij derde-betalers ten
opzichte van de aansprakelijke indien ze de schade aan de benadeelde gedeeltelijk
of geheel betalen
Schadeverschuiving
Het aansprakelijkheidsrecht brengt een schadeverschuiving tot stand → wie
aansprakelijk is moet met eigen vermogen deze vergoeden of in natura zal moeten
herstellen
De aansprakelijke is insolvabel indien de financiële last het vermogen te boven gaat
Beginsituatie = beide hebben een bepaalde waarde voor hun
vermogen/belangensituatie
→ maar er ontstaat schade (de waarde hiervan is A) → voor de benadeelde
betekent dit x - A, voor de aansprakelijke is er geen impact
→ dan is er de schadeloosstelling die opgelegd wordt door de aansprakelijkheid : de
aansprakelijke zal de schade moeten vergoeden van de benadeelde en de
benadeelde krijgt dan de waarde van de schade A terug
Eindsituatie → benadeelde = x en aansprakelijke = y - A
=> er blijft dus een negatieve situatie maar deze wordt enkel maar verschoven van
de benadeelde naar de aansprakelijke (hij verdwijnt dus niet)
→ Tweede mechanisme om schade te reduceren via een verzekering, sociale
zekerheid of schadefonds waardoor de aansprakelijke of benadeelde minder zal
lijden op financieel niveau = financiering via premies, bijdragen of belastingen
(vrijwillige of verplichte solidariteit) => de last wordt verdeeld en iedereen die tot het
systeem behoort draagt zijn steentje bij ongeacht wie aansprakelijk is voor de schade
Hoe groter de schade, hoe proportioneel groter het negatieve gevoel is
→ De benadeelde krijgt +A en -A komt op de rekening van het fonds/verzekering/…
want die zal het vergoeden
Na deze vergoeding zal het fonds deze uitgaven proberen te recupereren van de
bijdragers waardoor zij in vermogen zullen dalen (bij de benadeelde staat deze stap
tussen haakjes want deze zou mogelijk ook een bijdrager kunnen zijn)
Schadeverschuiving + schadespreiding
Bij aansprakelijkheidsverzekering
• Benadeelde kan de schade verschuiven naar de aansprakelijke en er komt
een volledige vergoeding
• Aansprakelijke kan de schade verschuiven naar de verzekeraar via
contract (uitkering)
• Verzekeraar dekt zich in door het vorderen van premies, dus die schade
wordt verschoven naar alle premiebetalers wat dus een spreiding betekent
Bij schadeverzekering of fonds (een stap minder dan het vorige )
• Benadeelde kan het verschuiven naar de verzekeraar of het fonds
• Vervolgens
o Verzekeraar heeft zich ingedekt door de premies en is er dus een
spreiding
o Verzekeraar kan nagaan wie de aansprakelijke is en de schade hier toch
op verhalen waardoor er een verschuiving is naar de aansprakelijke die
het terug naar een verzekeraar kan verschuiven en er weer een
spreiding mogelijk is
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lexspecialis. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.00. You're not tied to anything after your purchase.