Summary
Samenvatting Definities Recht 1
- Course
- Institution
- Book
Alle termen van Recht 1 volledig verklaard en uitgelegd met bijhorende voorbeelden.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
hannelorejaeken14
Content preview
DEFINITIES RECHTHoofstuk 1: Inleiding
RECHT Geheel van rechtsregels die op een bepaald moment en plaats
bestaan
Systeem van normatieve regels
OBJECTIEVE RECHT Het recht zoals het kan worden vastgesteld, zoals het kan worden
bestudeerd.
REGEL Gebods- of verbodsbepaling
(DWINGEND) Met een regel wordt eerst een bepaalde menselijke activiteit
afgeperkt en vervolgens wordt die activiteit goedgekeurd (Gij zult
…) of afgekeurd (Gij zult niet…). Afwijkingen worden niet
toegestaan.
Vb.: doden
- Gebodsregel: leerplicht, belastingbrief invullen
- Verbodsregel: niet met twee mensen trouwen (personen
en familierecht)
- Technische regel: veiligheidsbril opzetten
DWINGEND RECHT = Regel van openbare orde, algemeen belang gaat een rol spelen
IMPERATIEVE REGELS Burgers kunnen hier niet van afwijken, ook niet door het sluiten
van andere overeenkomsten
Wet primeert op contract
Vb.: geen mensen verkopen, smokkel, goede zede, ouders kunnen
je niet onterven (in theorie, in praktijk wel: ze kunnen alles op
souperen)
AANVULLENDE REGEL = Regels waarvan de mensen wel zullen mogen afwijken, een
SUPPLETIEVE REGEL wilsuiting volstaat.
Rechtsregels die u mag naleven, maar je mag je eigen contract
sluiten die daarvan afwijkt
Contract primeert op wet
Vb.: testament (erfrecht)
RECHTSREGEL Wanneer regel door politieke autoriteit (= overheid) werd
uitgevaardigd of er minstens door bekrachtigd.
In BE meerdere overheden: federale overheid tot gemeentelijke
overheden
1 uitzondering: Zelfverdediging nood breekt wete
POLITIEKE AUTORITEIT Overheid
Heeft het voor het zeggen
Primaat van de politiek politieke wereld = wet
Er zijn ook andere rechtsregels die naar voor zullen worden
geschoven door de rechtspraak en rechtsleer. Deze regels blijven
overheid als de politieke wereld er niet tegen in gaat.
Normstelsel vb.: religie (in =BE is er scheiding van staat en
religie)
DEMOCRATIE De maatschappelijke beslissingen (politieke beslissingen) worden
door het volk genomen.
Volk beslist wanneer een meerderheid zich kan verzoenen met
een bepaald standpunt.
RECHTSTREEKSE Verzoenen met bepaald standpunt via referendum.
DEMOCRATIE
1
,REFERENDUM Een idee waar een meerderheid van de burgers zich positief heeft
over uitgesproken wordt dan door de ministers verder uitgewerkt
in concrete wetteksten.
VERTEGENWOORDIGENDE Verzoenen gebeurt door een stemming onder onze
DEMOCRATIE volksvertegenwoordigers die bijeenkomen in een parlement. (In
BE)
WET Verzameling van rechtsregels met betrekking tot een bepaald
onderwerp die rechtstreeks door een overheid werd
uitgevaardigd.
Wanneer een wetsvoorstel wordt aangenomen in het parlement
met een gewone meerderheid van stemmen
REGERING Verzameling van ministers
Kan aan de wet niets veranderen en moet deze uitvoeren
(essentiële taak van de regering).
Maken van nieuwe wetten parlement
DEMOCRATISCHE Bovenop deze democratie werd een kroontje zelf geplaatst. De
MONARCHIE koning heet dan officieel staatshoofd maar is onbekwaam om een
maatschappelijke beslissing te nemen. Gebeurt door
meerderheidsbeslissing in het parlement
SCHAARSTE Geen enkel rijkdom is onbeperkt aanwezig
Conflictmogelijkheden
RECHT - Moet afdoend antwoord geven op allerlei problemen
tussen mensen en met groepen van mensen
- Is overal en neemt ook toe: hoe complexer de
samenleving, hoe meer recht er ontstaat
- Wijzigt constant: opvattingen van het volk wijzigen
WETGEVING Alle wetten in de meest ruime zin van het woord
Federale wetten, KB’s, gemeentelijke en provinciale besluiten,
decreten en ordonnanties
CODIFICATIE Het samenbrengen van allerhande wetten
CODEXEN Wetboeken en losse wetgeving (wetten) worden door privé-
uitgeverijen gebundeld in eigen codificaties waarin men alle
wetgeving over een bepaald thema onderbrengt.
3 BELANGRIJKE BRONNEN - Wetgeving (belangrijkste bron)
VAN RECHT - Rechtspraak (vonnissen en arresten) (secundaire bron)
- Rechtsleer (secundaire bron)
RECHTSPRAAK Rechters passen wetgeving toe op concrete geschillen. Uitspraken
van rechters: vonnissen en arresten
Manier waarop rechters de wetgeving interpreteren en toepassen
RECHTSLEER = Uitleg over het recht door juristen
DOCTRINE Biedt overzicht of kritische analyse van de bestaande wetgeving
en rechtspraak
Vb.: commentaar bij bepaalde wet of uitgebreide noot bij vonnis
of overzicht brengen van rechtspraak over bepaalde wet
PRECEDENT Je gaat naar een rechtbank met je conflict en rechter spreekt iets
uit dat nog nooit eerder is uitgesproken, iets nieuws;
Eerst naar wetten kijken en rechters moeten wetten toepassen
VASTE RECHTSPRAAK Rechtbanken van Antwerpen en Limburg moeten dezelfde straf
geven bij dezelfde situatie
INHOUDELIJKE VERDELING Privaat- en publiek recht
RECHT Waarover gaat het conflict
2
,PRIVAAT RECHT Alle regels die de relaties regelen tussen personen
Vb.: trouwen
- Burgerlijk recht
- Gerechtelijk recht
- Arbeidsrecht
- Handelsrecht
PUBLIEK RECHT Alle regels die betrekking hebben op de verhoudingen tussen
burgers en overheid (1) en bevoegdheden en organisatie van de
overheid (2)
Overheid heeft bevoorrechte positie (geweldmonopolie)
Vb.: diefstal, bouwvergunning, werkloosheidskering, pensioen
- Staatsrecht
- Strafrecht
- Strafprocesrecht
- Administratief recht
- Fiscaal recht
- Sociaal zekerheidsrecht
- …
PERSONEN Rechtssubjecten: burgers, mensen, inwoners, BVBA’s, NV’s, …
SUBJECTIEVE RECHTEN Concrete rechten waarop een persoon aanspraak kan maken
- Burgerlijke subjectieve rechten (recht om te huwen, te
contracteren, …) privaat recht
- Politieke subjectieve rechten (recht op een uitkering,
stemrecht, …) publiek recht
BURGERLIJK RECHT Regelt de meest essentiële verhoudingen tussen burgers.
Huwelijk, afstamming, erfenissen, contractuele aansprakelijkheid
en aansprakelijkheid buiten elk contract om.
Regels te vinden in Burgerlijk Wetboek (B.W.)
BURGERLIJK WETBOEK Artikelsgewijze verzameling van al de andere belangrijkste
(W.B.) rechtsregels van het burgerlijk recht
GERECHTELIJK Burgerlijke procedure bij een geschil tussen twee personen
PRIVAATRECHT = Regelt de organisaties van de privaatrechtelijke rechtscolleges
PROCESRECHT Vb.: tussen huurder en verhuurder
Rechtsregels van het Gerechtelijk Wetboek (Ger. W.)
ARBEIDSRECHT Regelt relatie tussen werknemer en werkgever
Is deel van sociaal recht
Zowel individuele als collectieve arbeidsverhoudingen
Vb.: ontslag om dringende reden, ontslagvergoeding
ARBEIDSOVEREENKOMST Persoon (werknemer) verbindt zich ertoe tegen loon en onder
gezag, arbeid te verrichten voor een andere persoon (werkgever).
SOCIAAL RECHT Bestaat uit arbeidsrecht en Sociaal Zekerheidsrecht
SOCIAAL ZEKERHEIDSRECHT Regelt verhouding tussen natuurlijke persoon en overheid (recht
op pensioen, werkloosheidsuitkering) maakt deel uit van
publiekrecht
Alle vergoedingsrechten die een burger kan doen gelden
tegenover de overheid
Vb.: Kinderbijslag, werkloosheidsuitkering, ziekte-uitkering, RSZ,
arbeidsongeval
INDIVIDUEEL ARBEIDSRECHT Omvat o.a. de belangrijke Arbeidsovereenkomstenwet
Het individueel arbeidsrecht legt nog veel meer rechten vast, zoals
proeftijd op eerbiediging van een opzegtermijn bij ontslag
3
, ARBEIDSOVEREENKOMSTEN Een werkgever heeft recht op arbeid van de werknemer en de
-WET werknemer heeft recht op een vast loon.
Vb.: er mag geen loon lager worden overeengekomen dan
loonbarema uit collectieve arbeidsovereenkomst
COLLECTIEF ARBEIDSRECHT Bevat o.a. Wet op de Collectieve Arbeidsovereenkomsten
Vb.: loonbarema’s
COLLECTIEVE ARBEIDS- Schriftelijke overeenkomst waarin arbeidsvoorwaarden worden
OVEREENKOMST vastgelegd die overeen zijn gekomen tussen
werkgeversorganisaties en vakbonden
HANDELSRECHT Recht van de handelaars, die daden van koophandel stellen
Kunnen zowel natuurlijke personen (eenmanszaak) als
vennootschappen (NV, BVBA, …) zijn
Ook Economisch Recht: vestigingsrecht, prijsreglementering,
marktpraktijken (eerder publiek recht)
Terug te vinden in Wetboek van Koophandel
(ondernemingsrechtbank i.p.v. Rechtbank van Koophandel)
WETBOEK VAN Bestaat uit meerdere boeken waarin o.a. wordt uitgewerkt:
ECONOMISCH RECHT (WER) - Verplichte inschrijving van een onderneming in
Kruispuntbank van Ondernemingen (boek III)
- Gereglementeerde marktpraktijken met o.m.
reclamewetgeving (boek VI) (vb.: lokverkopen)
GEWELDMONOPOLIE VAN - Algemeen geldende regels uitvaardigen
OVERHEID - Beslissingen opdringen aan burgers (vb. boete,
onteigening)
- Strafrechtelijke vervolging en vrijheidsberoving
STAATSRECHT = Verzamelnaam voor alle rechtsregels die van ver of dichtbij
GRONDWETTELIJK RECHT betrekking hebben op organisatie van de staat.
Elementaire regels van de politieke en gerechtelijke organisatie
Terug te vinden in Grondwet (G.W.)
STRAFRECHT Alle strafregel
Regelt de strafbare handelingen (misdrijven en de straffen)
Doel: openbare orde en veiligheid
Terug te vinden in Strafwetboek (S.W.)
STRAFREGEL Strafbare gedragingen in combinatie met de opgave van
toepasselijke straf
Vb.: diefstal, moord, doodslag, heling, verkrachting
Straf: geldboetes moeten x6
CONSTITUTIEVE Omschrijft op nauwkeurige wijze het misdrijf, wanneer is er sprake
BSTANDDELEN VAN HET van ‘verkrachting’, ‘diefstal’, …
MISDRIJF
OVERTREDING Misdrijven met maximale gevangenisstraf van 7 dagen
Politierechtbank
WANBEDRIJF Strafbare gedraging waarop gevangenisstraf staat van min. 8
dagen tot max. 5 jaar
Correctionele rechtbank
MISDAAD Strafbare gedraging waarop gevangenisstraf staat van min. 5 jaar
Hof van Assisen
WERKSTRAF Alternatieve vorm van bestraffing
Delinquent kiest straf niet zelf. Indien hij straf niet goed uitvoert,
geldboete betalen
Vb.: graffitispuiter moet verplicht met anti-graffiti-team van de
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hannelorejaeken14. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.21. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79976 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now