Onderwijsgroep 2. Inleiding in de Pedagogische Wetenschappen
Leerdoelen bij probleem 5.
Gelezen bronnen:
Parenting style and its correlates1
Pedagogiek in beeld2
Opvoeding als spiegel van de beschaving3
Opvoeding in het hedendaags gezin4
Wanneer is iets opvoeding en wanneer kindermishandeling?
De Wet op Jeugdzorg omschrijft kindermishandeling als: ‘Elke vorm van voor een minderjarige
bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard; die de ouders of
andere personen t.o.v. wie de minderjarige in een relatie van afhankelijkheid of van onvrijheid staat,
actief of passief opdringen, waardoor ernstige schade wordt berokkend of dreigt te worden berokkend
aan de minderjarige in de vorm van fysiek of psychisch letsel.’2
Fysiek straffen
Kunnen zorgen voor controle over of het corrigeren van het kind
Sinds 2007 is de pedagogische tik bij wet (burgerlijk wetboek) verboden, strafrechtelijk kan je
er niet voor vervolgd worden
Pedagogische tik (fysieke straf) wordt vaak verward met slaan uit onmacht (mishandeling)
Van fysiek straffen naar mishandeling
Het kind moet steeds meer/harder gestraft worden
De ouders weten niet beter dan dat ze moeten slaan
De pedagogische tik ontaard in kindermishandeling
Grens tussen fysiek straffen en mishandeling, wanneer is het mishandeling:
Het gebeurt regelmatig
Gericht op één kind
Geen gebruik van een pedagogisch leermoment
Buiten proportioneel voor de groep (cultuur, maatschappij waarin het gezin leeft)
Welke vormen van kindermishandeling zijn er en hoe vaak komt het voor?
Vormen van kindermishandeling2:
Seksueel misbruik 4%
o Seksueel misbruik of aanranding of het toelaten ervan, waarbij al dan niet sprake is
van genitaal contact van of door het kind
Fysieke mishandeling 18%
o Opzettelijke lichamelijke mishandeling al dan niet met behulp van een voorwerp,
wapen of vreemde substantie
Emotionele mishandeling 11%
o Bewegingsbeperking
o Verbale dreigingen, uitschelden, patroon van kleineren
Fysieke verwaarlozing 24%
o Weigering lichamelijke zorg na indicatie
o Uitstel/afstel van noodzakelijke lichamelijke zorg
o Weigering om de zorg voor het kind op zich te nemen
o Ontoereikend toezicht
Emotionele verwaarlozing 36% (waaronder verwaarlozing van het onderwijs)
o Ontoereikende genegenheid
o Bewust toestaan van onaangepast gedrag
o Weigering emotionele zorg na indicatie
o Huiselijk geweld waarvan het kind getuige is
o Bewust toestaan van chronisch spijbelen
o Niet registreren kind op school
o Weigering om gediagnosticeerde onderwijskundige noden toe te staan of voor te
dragen
, In 2010 kwam het niet vaker voor dan in 2005, maar het werd wel vaker gemeld, vanwege stimulatie
vanuit de overheid om alert te zijn op kindermishandeling. 2
De meeste kinderen waren het slachtoffer van emotionele verwaarlozing: 88.000. De meeste daarvan,
45.000, maakten geweld tussen hun ouders mee.2
Volgens twee recente onderzoeken worden jaarlijks tussen de 107.000 en 160.000 kinderen
mishandeld en/of verwaarloosd.3
Ongeveer 3% van alle kinderen in Nederland in 2010 werd mishandeld.
Hoe zou kindermishandeling voorkomen kunnen worden?
VoorZorg: om kindermishandeling in risicogroepen te voorkomen. Wordt aangeboden aan zwangere
vrouwen met verschillende risicofactoren. Getrainde verpleegkundigen komen van geboorte tot het 2 e
jaar bij de moeder en kind thuis om te werken aan de gezondheid en rol van moeder als opvoeder. 2
Attachment Video-Feedback intervention (ATI): video-feedback om te werken aan sensitiviteit van
de ouder.2
At Risk-model: moderne denkwijze waarin dysfunctioneren van gezinnen of individuen wordt gezien
als een manifestatie van individuele risicofactoren. Professionele zorg moet op het individu gericht
worden.3
RAAK-methodiek: alle aandacht gaat uit naar het opsporen van risicogezinnen en naar effectieve
individuele interventies.3
Raad van Maatschappelijke Ontwikkeling (RMO): publieke familiariteit (dagelijkse ontmoetingen
tussen buurtbewoners, wat zorgt voor herkenning, wat zorgt voor sociale identificaties) moet
bevorderd worden, zodat anonimiteit, individualisering en isolement tegen worden gegaan. 3
Professionals kunnen bijdragen: opvoedingscursus van het consultatiebureau, ouderavonden.
Evidence-based programma Triple P voor opvoedingsondersteuning; richt zich op het individuele
niveau van het eigen gezin.3
Kindermishandeling gaat vaak gepaard met ongunstige sociaaleconomische omstandigheden of een
aantal demografische factoren (tienermoeder, eenoudergezin, etc.). Toch zijn dergelijke risicofactoren
vaak geen directe aanleiding voor mishandeling en verwaarlozing. Er zijn immers ouders die onder
dezelfde omstandigheden hun kind(eren) niet mishandelen. 3
De sociale kwaliteit van de omgeving waarin de ouders hun kinderen grootbrengen speelt een grote
rol in kindermishandeling en verwaarlozing. Buurten die kinderen kunnen beschermen: onderling
vertrouwen, letten op elkaar, steun en betrokkenheid, gemeenschappelijke waarden, toegankelijkheid
van instellingen, etc.. Slechte buurten: sociaal isolement, geringe sociale samenhang, gevaarlijke
leefomgevingen voor kinderen. 3
Het is lastig om een duidelijke oorzaak aan te wijzen, maar het is niet alleen een
gezinsprobleem.3
Sociale controletheorie: Mensen die goed kunnen participeren in de samenleving, zullen
minder snel geneigd zijn om norm overschrijdend gedrag te vertonen, omdat de kosten
daarvan hoog zijn, zowel in materiële als in immateriële zin. 3
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller isaweda. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.