Summary
UA Samenvatting bestuursrecht
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van het vak algemeen bestuursrecht in de 3e bachelor rechten, door prof. De Somer in het academiejaar 20-21.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
carolinedebeuckelaer
Reviews received
Content preview
Caroline De Beuckelaer BestuursrechtDeel I – bestuursrecht: begrip, indeling,
functies, kenmerken en bronnen
Hoofdstuk I – begrip bestuursrecht
1. Inleiding
Het privaatrecht omvat de rechtsregels die betrekking hebben op de relaties
tussen private personen.
Het publiekrecht wordt meestal gesplitst in:
- Het grondwettelijk recht
- Én het bestuursrecht
Het bestuursrecht is een aanvulling van het grondwettelijk recht als tak van het
publiekrecht, maar ook het privaatrecht blijft van belang voor het bestuursrecht.
Men kan het begrip bestuursrecht omschrijven vanuit drie manieren:
- Formeel-juridische omschrijving
- Omschrijving vanuit relaties die door het bestuursrecht worden beheerst
- Omschrijving vanuit de materiële bevoegdheid van het bestuur
2. Formeel- juridische omschrijving
2.1. Definitie vanuit organiek oogpunt: uitgaande van de ‘machten’
Deze definitie gaat uit van de driemachtenleer:
- Wetgevende macht
- Rechterlijke macht
- Uitvoerende macht
Bestuursrecht = geheel van regels m.b.t. de organisatie, de bevoegdheden, de
werking van de organen die (voornamelijk) tot de uitvoerende macht behoren.
Maar deze omschrijving vraagt wel een nuancering! Belangrijke vraag: wie is de
uitvoerende macht?
- Men kan dit niet scherp definiëren
- Overeenkomstig de grondwet gaat het over koning en ministers
- Maar méér dan uitvoerende macht alleen, bv.
o Ook lokale besturen
o Ook bestuurlijke handelingen van wetgevende en rechterlijke macht
® onder bestuursrecht (alleen voor die handelingen)
o Ook bestuurlijke rechtscolleges
® behoren niet tot de uitvoerende macht (=statuut suis generis)
Prof. De Somer 1
,Caroline De Beuckelaer Bestuursrecht
2.2. Definitie vanuit functioneel oogpunt: uitgaande van de ‘functies’
Ten tweede: er is een onderscheid tussen de staatsmacht en de rol/functie
- Staatsmacht: wetgevende, uitvoerende en rechterlijke
- Rol of functie: normatieve, tenuitvoerleggings- en rechterlijke functie
o En verder zijn er ook nog ondergeschikte functies
o Bv. bestuurlijke functies, benoemingen…
Uitgaande van de staatsfuncties:
- Normatieve functie
- Functie van tenuitvoerlegging (wetgeving/beleid)
- Rechtsprekende functie
Taken van het bestuur:
- Tenuitvoerlegging
o Via: normatieve besluiten (reglementen, art. 108 GW)
§ Rechtshandelingen kunnen ook een normatieve functie hebben
§ Bevat wetgevende inhoud, dus wetgeving in materiële zin
o Via: individuele eenzijdige bestuurlijke rechtshandelingen
§ Bv. vergunningen, benoemingsbeslisisng…
- Inhoudelijke tenuitvoerlegging: ook rechtshandhaving en geschiloplossing
o Via bestuurlijke sancties of maatregelen
§ Sancties: bestraffen, maatregelen: probleemoplossend
§ Zie infra deel VII
o Via bestuurlijke beroepen
- Zelfstandige normatieve taken (art. 105 GW)
o Via: reglementen
Opmerking: niet alle staatsorganen worden door de grondwet onder één van
deze drie onderverdelingen gebracht!
- Er zijn ook provinciale en gemeentelijke instellingen
- Én bestuurlijke rechtscolleges
2.3. Nieuwe, aangevulde definitie van het bestuursrecht
Definitie: het bestuursrecht is het geheel van regels m.b.t. alle handelingen van
de “uitvoerende” macht (in de ruime zin van het woord) dekt, ongeacht of deze
handelingen een bestuurlijke, een normatieve, een sanctionerende of een
geschilbeslechtende inhoud hebben.
Conclusie: deels organieke en deels functionele definitie:
- Begrip uitvoerende macht moet ruim worden geïnterpreteerd!
- Verder zijn er ook diverse verzelfstandige besturen (bv. FWO)
- Het bestuursrecht omvat soms ook het handelen van de wetgevende en
rechterlijke macht, bij de uitoefening van een taak van bestuur of uitvoering
- De werking van de lokale besturen en hun invulling van het begrip
administratieve overheid
Prof. De Somer 2
,Caroline De Beuckelaer Bestuursrecht
2.4. Bestuursrechters
Bestuursrechters zijn echte rechters, geen besturen.
- Niet door beginselen van behoorlijk bestuur, wel behoorlijke rechtsbedeling
- MAAR geen rechters die behoren tot de rechterlijke macht!
o Statuut suis generis – art. 160 -161 Gw.
® Rechtsprekende functie
Overzicht van belangrijke bestuursrechters:
- Raad van State (afdeling bestuursrechtspraak)
- Raad voor Vreemdelingenbetwistingen
---------------------------------------------
- Raad voor Vergunningsbetwistingen
- Raad voor Verkiezingsbetwistingen
- Handhavingscollege (voordien: Milieuhandhavingscollege)
------------------
- Raad voor Betwistingen inzake
- Studievoortgangsbeslissingen
- …
3. Omschrijving vanuit de relaties die door het bestuursrecht worden
beheerst
Het bestuursrecht regelt niet alleen de relatie tussen de burger (3.1) en het
bestuur, maar ook tussen besturen onderling (3.2) en tussen de besturen en hun
personeelsleden (3.3).
3.1. Bestuurde / bestuur / rechter
De burger moet zich richten tot het bestuur.
Voorbeelden:
- Voor het verkrijgen van een vergunning, een erkenning, een leefloon…
- De vraag naar een schadeloosstelling
3.2. Bestuur / bestuur / rechter
Ook relaties tussen besturen onderling worden beheerst door het bestuursrecht.
- Beslissingen van de gemeenten van het Vlaams Gewest zijn onderworpen
aan het bestuurlijk toezicht van de toezichthoudende overheid (VG)
- Indien de gemeente het oneens is met de toezichthoudende overheid, kan
hij dit besluit aanvechten bij de Raad van State
3.3. Personeelslid bestuur / bestuur / rechter
De overheid heeft personeel nodig om haar taken te kunnen uitoefenen.
- Zowel statutair, als contractueel personeel
- In gevallen van geschillen mbt statutaire aanstelling: naar RvS
Prof. De Somer 3
, Caroline De Beuckelaer Bestuursrecht
4. Omschrijving vanuit de materiële bevoegdheid van het bestuur
Men kan het bestuursrecht ook beschouwen als het recht van de openbare
diensten. Traditioneel beschrijft men de materiële bevoegdheid van de
(bestuurlijke) overheid als het behartigen van de openbare diensten.
Dubbele voorwaarde:
- Diensten die op algemene en voortdurende wijze ter beschikking moeten
staan van de hele bevolking
- Én waartoe iedereen effectief toegang moet hebben.
Probleem: naast de klassieke overheidsdiensten die de taken van openbare
dienst uitoefent, zijn er ook privé-instanties die deze taken op zich nemen.
Belangrijk gevolg van een economische liberalisering, namelijk de opheffing van
de vroegere staatsmonopolies. Nu kunnen er ook private spelers optreden.
- ’Universele dienstverplichting’
o Zorgen voor een specifiek markttoezicht door regulatoren
o Correcties op de vrije mededinging
- Ook overheidsbedrijven actief, kunnen concurreren met private bedrijven
Voorbeelden:
- Gas en elektriciteitslevering: Lampiris, Elektrabel…
- Postdiensten: DHL, PostNL én ook bpost (maar is een overheidsbedrijf)
- Telefonie: Orange, Telenet, Proximus (= overheidsbedrijf)
Prof. De Somer 4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller carolinedebeuckelaer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.73. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now