Summary
Samenvatting WMB 2 participatief met groepen
- Course
- Institution
Samenvatting van de cursus samen met de lessen.
[Show more]
Seller
Follow
inasegers
Reviews received
Content preview
WMB 3: PARTICIPATIEF BIJ GROEPENKracht van de groep
KRACHT VAN DE GROEP
Experiment van de brand: als mensen in groep zijn, wordt er meer druk uitgeoefend. Hierdoor zou je langer in
de groep blijven zitten als het brand omdat je niet als enige tegen de groep durft ingaan.
Een groep kan een positief effect hebben op elkaar, maar ook een negatief effect.
Andere voorbeelden negatieve kracht: als het rood licht is en andere lopen door dan ga jij meelopen. Als een
paar mensen uit paniek weglopen dan gaan er heel veel volgen zonder te beseffen wat er aan de hand is.
Andere voorbeelden positieve kracht: een studiegroep, elkaar helpen om te studeren en naar de les gaan.
TED-TALK – MARGRET HEFFERMAN
Inspirerende quotes:
- Als de sterrenmensen de gewone moeten onderdrukken dan moeten we een andere manier van leven
vinden.
- Behulpzaamheid is essentieel om tot succes te komen.
- Het is niet de organisatie of het bedrijf die succesvol is maar de mensen die er werken.
- Het beste uit andere mensen halen, brengt ook het beste uit uzelf.
- Iedereen heeft een waardevol perspectief.
Bv. in het OCMW de drempels verlagen. Oudere mensen in groep proberen te helpen om gebruik te maken van
dienstecheques en hun mening te vragen.
Groepen samenbrengen om te kunnen leren van elkaar. Je brengt een groep jongeren samen die dezelfde taal
spreken en die gaan samen met een begeleider praten over psychische moeilijkheden. De groep zelf gaat elkaar
versterken en bepaalde problemen beter verwerken.
Als er samen een nieuw park wordt aangelegd en de mensen vanuit de buurt mogen dit helpen opstarten en
bouwen, hierdoor gaan ze meer inspraak hebben in wat er gebouwd wordt, ze gaan er met meer respect mee
omgaan en gaan niet achterna zeggen dat het niet is wat ze wilden.
WERKEN MET GROEPEN IN HET SOCIAAL WERK OMNIPRESENT
Als je mensen iets wilt bijbrengen dan gebeurt dat vaak in groepsverband. Wanneer je brochures, kalenders of
jaarprogramma’s van sociale organisaties erbij neemt, zie je direct dat groepswerk in het sociaal werk vaak
aanwezig is.
Bv. De cursus 'De roze joker' van Konekt waar holebi's met een verstandelijke beperking elkaar kunnen
ontmoeten. Een actieve museumtoer voor OKANleerlingen in het SMAK-Gent. Een groep ervaringsdeskundigen
met ervaring met de hulpverlening van het OCMW Gent worden opgeleid tot sociale gidsen. Themaweek
'werkdruk en stress op de werkvloer' georganiseerd door de vakbond. Een vijfdaagse training 'Omgaan met
1
,verlies en rouw' (Zorg-Saam). Enchanté, het opzetten van een netwerk van handelaars die kleine diensten
aanbieden aan kwetsbare groepen.
De verbinding tussen sociaal werk en groepswerk is in deze voorbeelden TOTAAL. Groepen en groepswerk zijn
in het sociaal werk een omnipresent (=aanwezig) gegeven.
Formele groepen: groep vrij zichtbaar en omlijnt bv. werkgroepen, cursusgroepen, dialooggroepen,
taakgroepen…
Informele groepen: minder zichtbaar, het groepsgebeuren is losser bv. vriendengroep die in sociaal werk tot
stand komt, ontmoetingsmomenten zoals kaartnamiddagen…
FUNCTIE VAN GROEPEN
Een groep vervult voor ieder individu dat deel uitmaakt van de groep verschillende functies. Wanneer we
dingen in groepsverband opzetten, activeren we altijd direct een groot deel van de opgesomde functies. Een
groep kan een gemeenschapsfunctie hebben wanneer de groep samenkomt en eigen cultuur opmaakt.
Waarom is deel maken van een groep goed voor uw individu:
Overleven: mensen leven in groepsverband omdat dit de voedselvoorziening, de productie van goederen en de
fysieke veiligheid bevordert. Bv. Vroeger gaan jagen of bessen plukken om eten te voorzien.
Angstreductie: onderzoek wijst uit dat wanneer we ons angstig voelen, we geneigd zijn om ons tot anderen te
richten. We worden op die momenten graag omringd door een groep mensen.
Positief zelfbeeld: wanneer we ons in groep bevinden, ontstaan al snel reflexen zoals: 'Ah, dat kan of ken Ik
toch beter'. Wat goed is voor ons zelfbeeld. Maar ook de erkenning die we van anderen krijgen, draagt bij tot
een positief zelfbeeld.
Sociale validering: in groepsverband krijgen we de kans om de eigen opvattingen te toetsen en hierdoor te
versterken, te nuanceren of te verwerpen.
Sociale identiteit: ons identificeren met andere groepsleden resulteert in gevoelens van verbondenheid. HET
WIJ-gevoel. Onze eigen identiteit vormgeven door deel uit te maken van een groep bv. u afstemmen op
anderen, mensen zoeken met dezelfde interesses.
Productiekracht: groepen maken het mogelijk dat je nieuwe inzichten verwerft en dat er zich nieuwe ideeën
ontwikkelen. Niet enkel nieuwe ideeën! Groepen bieden ook de mogelijkheid om bepaalde competenties te
ontwikkelen/te oefenen.
Relatievorming: groepen zijn een dam tegen eenzaamheid omdat ze bijdragen tot positieve en duurzame
relaties. Sociale contacten.
GEMEENSCHAPSVORMEN FUNCTIE
Groepen ontwikkelen gemeenschapsvormende functie en overstijgen het individu.
- Werkplaats voor cultuur: gedeelde verhalen, acties, gebeurtenissen, waarden en normen. Bv.
jongerensubculturen zoals skaters (regels over kleren haar…).
- Werkplaats voor kritische reflectie en actie: bv. LABO vzw, vrouwenraad, climaxi…
2
,SOCIALE IDENTITEIT
Sociale identiteit is de interessantste functie voor het sociaal werk. Omdat die functie het meest uitdrukkelijk
een verbinding maakt tussen individu en gemeenschap.
Onze sociale identiteit is een deel van ons zelfconcept en is een gevolg van de groepen waarin we ons
gedurende onze levensloop hebben begeven. Onze sociale identiteit maakt dat we ons tot bepaalde groepen
wel aangetrokken voelen en tot andere niet. De groepen waar we in het verleden deel van uitmaakten en nu
nog een deel van uitmaken, bepalen voor een stuk wie we zijn.
In het verbinden wordt de link gelegd tussen het concept sociale identiteit en sociaal groepswerk. In het sociaal
werk streven we naar mensen die zich verbinden weten in de gemeenschappen.
Als we ons sociaal identificeren dan spreken we in de wij-vorm over de groepen waarmee we ons identificeren.
Bv. wij zorgen ervoor dat de zieke mensen thuis bezoekjes krijgen -> in plaats van: de vereniging waar ik lid van
ben, zorgt ervoor dat zieke mensen thuis bezoekjes krijgen.
Wanneer begeleiders opmerken dat hun groepsleden in de wij-vorm beginnen te spreken. Mogen ze vanuit
sociaal werk ervan uit gaan dat ze fundamentele dingen realiseren. Ze hebben dan een zeer concrete indicatie
dat er verbondenheid tussen de individuen en hun gemeenschappen ontstaat.
In sociaal werk wordt vooral gewerkt met kleine groepen dit komt vanuit het onderzoek over het fenomeen
van de sociale identificatie. Het proces van sociale identificatie wordt gekenmerkt door de eigenschap van
optimal distinctiveness (= optimaal onderscheiden zijn).
Optimaal onderscheiden zijn = de dynamische spanning tussen enerzijds ons streven naar ‘onderscheiden zijn’
en anderzijds ons streven naar ‘inclusiviteit’. Als we streven naar ‘onderscheiden zijn’ gaan we ons willen uiten
als een uniek individu. Als we streven naar ‘inclusiviteit’ verlangen we naar deel uit te maken van een groep.
Het optimaal onderscheiden houdt in dat we permanent een evenwicht trachten te vinden tussen onze
onafhankelijkheid en onze verbondenheid. Deze dynamiek zorgt ervoor dat kleinere groepen meer sociale
identificatie bezorgen dan grotere groepen. In kleinere groepen wordt ons nood aan uniek zijn makkelijker
ingelost.
De sociale identificatie en de creatie van verbondenheid werkt sterker in kleinere groepen. Dit is een extra
reden waarom het sociaal werk graag gebruik maakt van groepswerk.
GEMEENSCHAPSVORMENDE WERKPLAATSEN
Sociale groepsactiviteiten zijn plaatsen waar aan de gemeenschap wordt geparticipeerd.
Participatie = de sociale ervaring dat we leven in een wereld van sociale gemeenschappen waarin we actief
betrokken zijn.
Participatie legt een verbinding tussen het individu en de gemeenschap. Het concept participatie betekend
zowel het persoonlijk aspect als het sociaal aspect. Het sociaal aspect van de sociale identiteit en participatie
heeft te maken met ‘ik behoor tot’.
Sociale identiteit heeft het persoonlijk aspect ‘ik ben’.
Participatie heeft het persoonlijk aspect ‘ik doe’.
3
, Groepen hebbe gemeenschapsvormende eigenschappen die het individu ver overstijgen. Door dat groepen
bestaan, ontstaat cultuur (gedeelde verhalen, acties, concepten, waarden, normen…). We kunnen groepen
beschouwen als werkplaatsen van de samenleving.
Plaats staat tegenover ruimte. Groepen zijn plaatsen die continu worden gevuld met concrete en levende
geschiedenissen, ideeën en interacties. Plaatsen waar mensen zich in engageren. Naast de werkplaats voor
cultuur is het sociale groepswerk ook een belangrijke gemeenschapsvormende activiteit voor kritische reflectie
en actie.
Op een geschikte manier omgaan met veranderingen, starten met (zelf)reflectie is een eerste stap. De stap
naar de noodzakelijke vaardigen om die transities te realiseren is even belangrijk. Vanuit de eigen sociaal-
culturele traditie is één van de krachten om zowel de kritische reflectie als de maatschappelijke actie te
versterken.
FETISJISME
Groepswerk is niet altijd het efficiëntste middel om onze doelen te bereiken. Het komt in de realiteit vaker voor
dat we vermoeden dat we over de kleinste praktische dingen nodeloos gaan debatteren. Wat op termijn alleen
maar leidt tot demotivatie van de groepsleden.
DE GROEP ALS SYSTEEM VAN INTERACTIE
Een groep is een contextueel, complex en dynamisch geheel van interacties tussen mensen, doelen en
werkwijzen.
In elk groepsgebeuren zijn 4 hoofddimensies: de context, de mensen, de doelen en de werkwijzen. Al deze
dimensies grijpen permanent op elkaar in. Elke groep ontwikkelt zich tot een uniek systeem met eigen
waarden, normen, patronen, rituelen en gewoonten.
De groep bezit andere eigenschappen dan elk van de samentellende delen. Door in één element een
verandering aan te brengen, veranderen ook andere elementen.
GROEPSCONTEXT
Context van de groep als groep heeft betrekking op de organisatie waarbinnen de groep actief is. Normaal voel
je als groep doorheen de cursus voor welke waarden de vormingsinstelling staat. De context van de groep als
groep heeft ook betrekking op de ruimere samenleving. Zo ervaren momenteel nogal wat bestuursploegen van
lokale verenigingen hoe moeilijk het is om nog lang vrijwilligers te vinden die een grote reeks
verantwoordelijkheden op zich willen nemen. De bestuursploeg als groep draagt daar de gevolgen van omdat
deze groep bijvoorbeeld meer tijd moet besteden aan de verdeling van sommige taken. De ruimere
samenleving beïnvloed met andere woorden wat er in een groep al dan niet mogelijk is.
Context van de individuele groepsleden. Het gaat niet om één context maar altijd een aantal contexten. Een
aantal dat gelijk is aan het aantal groepsleden. De context is geen abstract gegeven dat zich helemaal buiten de
groep bevindt. De groepen die in het sociaal werk samenkomen oefenen een invloed uit op de context.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller inasegers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.36. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now