Summary
Samenvatting Verdiepend Strafrecht
- Course
- Institution
Goede samenvatting van het vak verdiepend strafrecht. Volledig, duidelijk en handig te gebruiken bij het tentamen. Ook alle literatuur en jurisprudentie in verwerkt.
[Show more]
1 review
By: misternice • 2 year ago
Seller
Follow
uvtannm
Reviews received
Content preview
Samenvatting Verdiepend StrafrechtWeek 1
Criminalisering en decriminalisering
Er worden vaker strafbaarstellingen toegevoegd (criminalisering) en soms ook
verwijderd (decriminalisering).
Er zijn gedragingen die onwenselijk/schadelijk zijn, maar niet expliciet
strafbaar, zoals pesten. En er is ook gedrag strafbaar wat wel strafbaar is, maar
de vraag of dat nog wel van deze tijd is.
Wat schadelijk en wat strafbaar is, komt dus niet overeen en daar kan je over
discussiëren.
Sociale constructie van criminaliteit
Wat strafbaar is dat veranderd met de tijd en hangt af van cultuur, politieke
afwegingen/belangen en de media.
Soms lijkt het ook makkelijk om gedrag maar strafbaar te stellen in plaats van
de diepere oorzaak van het probleem aan te pakken.
In de praktijk (de facto)
Hoe worden regels nu echt gehandhaafd door politie en justitie? En hoe gaat de
rechter er mee om – interpreteert deze breed?
Soms is het wel strafbaar, maar door het beleid wordt het niet gehandhaafd.
Maar er bestaan/bestonden ook strafbepalingen die al decennia niet gebruikt
werden.
Formeel strafrecht
Wat daadwerkelijk strafbaar is hangt ook van formeel strafrecht af, zoals
bewijsminima (JP laat zien of je iets makkelijk of moeilijk kan bewijzen).
Wat is er bijzonder aan het strafrecht?
Ultimum remedium
Strafrecht is het laatste redmiddel. De wetgever refereert er wel nog vaak aan
in de MvT, maar is dit wel perse nodig? Want strafbaarheid wordt door onze
democratisch gekozen wetgever bepaald.
Wat maakt het strafrecht zo ingrijpend?
- Het kunnen opleggen van vrijheidsstraffen.
- Toepassing van dwangmiddelen en andersoortige vergaande bevoegdheden.
- Aard van strafrecht leedtoevoeging en vergelding (NIET:
reparatie/herstel, zoals in het bestuursrecht).
- Strafrecht kan nog lang doorwerken (VOG) gevolgen voor toekomst.
- Symbolische werking/stigmatiserende werking door aan te geven: dit is
gedrag wat slecht is, dit mag niet en Albers gaat daar op in, de normatieve
lading van het strafrecht. Idee is dat er verschil is tussen wetsdelicten en
rechtsdelicten (zo zeggen ze dat in literatuur).
o Rechtsdelicten zijn delicten van normatieve waarden: fundamentele
waarden en als dat wordt aangetast willen we via strafrecht regelen.
o Bij wetsdelicten ook economische regelgeving, gaat niet om aantasting
fundamentele waarden.
1
,Strafrecht is meer het sluitstuk van een bestuursrechtelijke regeling (bijv. straf
als iemand iets zonder vergunning doet).
Hoge mate van rechtsbescherming
Juist omdat het strafrecht zo ingrijpend is, heeft de wetgever bijzondere
waarborgen bedacht. De rechtsbescherming is beter dan in andere
rechtsgebieden.
Maar juist om deze reden proberen autoriteiten onder deze rechtsbescherming
uit te komen door bestuursrecht toe te passen, omdat dit makkelijker is en je
sneller kan optreden (afnemen nationaliteit/gebiedsverbod bij vermeende
terroristen).
Criminal charge
Je kan niet onder alle omstandigheden het strafrecht mijden. Als er sprake is van
criminal charge, moet je de bijbehorende rechten bieden. (maar niet dezelfde
rechten uit volledige – Nederlandse - strafrecht)
Strafrecht vs. bestuursrecht
Het strafrecht groeit naar het bestuursrecht toe. Bepaalde bestuursrechtelijke
sancties lijken ook leedtoevoeging (bijv. afnemen nationaliteit) teweeg te
brengen. En ook gesloten jeugdzorg is ingrijpend, misschien wel ingrijpender
dan strafrechtelijke vrijheidsbeneming.
Daarnaast bestaan er ook punitieve sancties buiten het strafrecht, zoals bij
verkeersdelicten of de strafbeschikking. Juist die rechterlijke toets bij het
strafrecht was hetgeen wat het bijzonder maakte, maar dat is nu dus ook niet
meer altijd het geval.
Maatregelen:
- Strafrecht: wat er allemaal voorafgaand en betere toetsing, materiële
waarheidsvinding, bewijslast OM.
- Bestuursrecht: dan krijg je een straf, jij moet in verzet/bezwaar. Net anders
en minder streng. Regels over onrechtmatig verkregen bewijs ligt anders,
motivering ook, schorsende werking ed.
Dus in rechtsbescherming toch wel verschil. Dat is van belang voor systeem
kiezen door wetgever.
Soms zie je dat de autoriteiten door de vergaande bescherming van het
strafrecht willen ‘ontduiken’ door te kiezen voor bestuursrechtelijke
maatregelen: in bestuursrecht kan je soms eerder optreden. Maar je kan
strafrecht niet vermijden door het bestuursrecht toe te passen, gelet op de
criminal charge.
Strafrecht vs. civiel recht
In het ene geval kan het voordeliger zijn om het enkel civielrechtelijk op te
lossen en op het andere moment om het strafrechtelijk op te lossen.
- In strafrecht kan je dwangmiddelen inzetten om verdachte op te sporen, iets
wat in civiel recht veel lastiger is.
- En sommige gedragingen wil je ook als samenleving op reageren door
strafrecht.
- Voordeel van civiel recht is dat het slachtoffer nog invloed heeft op het
conflict en hoe het wordt aangepakt, terwijl in het strafrecht dit volledig in
2
, handen van OM ligt (opportuniteitsbeginsel). In het strafrecht wordt het
conflict ontnomen van het slachtoffer.
Zelfregulering en niet juridische middelen
Niet juridische middelen zijn bijv. voorlichting, in plaats van strafrecht inzetten.
Criteria voor strafbaarstelling
Er zitten grenzen aan de strafbaarstelling
- Grondrechten/mensenrechten (hoger recht) niet altijd duidelijk of er strijd
mee is. Dit wordt gezien als de juridische rem.
Voorbeeld: legaliteitsbeginsel: voor rechtszekerheid en bescherming tegen
willekeurige machtsuitoefening.
- ‘Criteria voor strafbaarstelling’ geen juridische criteria, maar
toetsingsschema (normatief kader) om te beoordelen of strafbaar stellen een
goed idee is. Het is een soort normatief kader waarmee we kijken of het echt
nodig is.
Bijv. ultimum remedium en het schadebeginsel (staan niet in de wet).
Sociale wetenschappen
Hulp om te kijken of strafbaarstelling een goed idee is.
- Je gaat bijv. kijken naar wat het probleem is en hoe vaak het onwenselijke
gedrag voorkomt.
- Daarnaast wordt gekeken of het strafrecht effectief is om dit probleem op te
lossen/aan te pakken. Helpt strafrecht wel? Kunnen we de doelen die we
willen bereiken, wel bereiken? Het moet dus effectief zijn (ook al bestaat
symboolwetgeving wel).
- Ook van belang is om te kijken wat de neveneffecten van strafbaarstelling
zijn. Kan het ongewenst effect hebben?
Politieke context
Toetst de wetgever wel echt aan belangrijke criteria zoals het schadebeginsel?
De politieke context overruled rationele afweging. Het voorstel voor een
strafbaarstelling kan voortvloeien uit media-aandacht. Strafrecht is dan een fijn
middel om aan burgers te laten zien dat er opgetreden wordt. Of dat geschikt is,
maakt niet uit.
Ook worden er tussen politieke partijen wel eens deals gesloten.
Dus buiten de juridische rem (fundamentele rechten) zijn de criteria van
strafbaarstelling een beetje losjes. Al worden de criteria wel regelmatig
aangehaald: bijv. dat het toch wel echt een ultimum remedium is, maar in deze
situatie wel echt nodig om dit strafbaar te stellen (MvT).
Toch is het waardevol om er over na te denken waarom iets strafbaar is of zou
moeten zijn.
Literatuur
Artikel 113 lid 1 Gw: de berechting van strafbare feiten is aan de rechterlijke
macht opgedragen.
Maar het bestuur heeft middels de bestuurlijke boete een middel voorhanden
om buiten de rechter om, straffen op te leggen.
Albers bekritiseert dit, omdat artikel 113 Gw hiermee van zijn kracht beroofd
wordt.
De grondwetgever is van mening dat artikel 113 Gw enkel ziet op het begrip
‘strafbaar feit’ en ‘strafsanctie’ in de traditionele betekenis.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller uvtannm. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.96. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78075 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now