H1 Wat is democratie?
Algemeen belang
Politiek: Nemen van allerlei besluiten om het land te besturen
Besluiten op het gebied van:
Welvaart
Volksgezondheid
Infrastructuur
Onderwijs
Buitenlandse betrekkingen
Openbare orde en veiligheid
Directe en indirecte democratie
Democratie: Bestuursvorm waarbij de de bevollking direct of indirect invloed uitoefent
op de politieke besluitsvorming
Referendum: Kiesgerechtigde burgers mogen rechtstreeks stemmen over een politiek
vraagstuk of wetsvoorstel
In NL een indirecte democratie → gekozen vertegenwoordigers in het parlement
beslissen
Indirecte democratie = parlementaire democratie: Gekozen vertegenwoordigers vormen
samen het parlement
Kenmerken parlementaire democratie
Politieke grondrechten:
Vanaf 18 jaar stemmen, iedereen kan een partij/vereninging oprichten en vrijheid
van meningsuiting
Politieke besluitvorming:
Regering en parlement maken samen wetten en wetten gelden als de
meerderheid van het parlement ermee instemt
Er wordt rekening gehouden met de rechten van minderheden → grondrechten kunnen
niet zomaar worden afgeschaft
Persvrijheid: journalisten hebben geen toestemming nodig van de overheid
Dictatuur
Dictatuur: Alle macht is in handen van 1 persoon of een kleine groep mensen
Ideologie dictatuur: communistische partij die alle macht heeft en waarbij burgers weinig
individuele vrijheiden hebben (Cuba en Noord-Korea)
Religieuze dictatuur: machtsuitvoer volledig gebaseerde op de Islamatische wetgeving
(Iran)
Militaire democratie: Leger aan de macht (Birma)
Kenmerken dictatuur
, Machtenscheiding ontbreekt
Grondrechten worden niet gerespecteerd
Geen vrije pers
Oppositiepartijen zijn vaak verboden
Grote politieke rol voor de militairen → regering heeft de steun nodig van de militairen
om het verzet van het volk te onderdrukken
Verkiezingsfraude en schijnverkiezingen
Snel en efficiënt, want er is niet of weinig oppositie
H2 Politieke stromingen
Ideologieën
Bijna alle politieke partijen ontstaan vanuit een ideologie → samenhangend geheel van
ideeën over de gewenste inrichting van de samenleving
2 vragen zijn hierbij belangrijk:
Welke waarden en normen staan centraal?
Wat is de gewenste rol van de overheid op sociaaleconomisch gebied?
Linkse partijen willen een actieve rol van de overheid en willen ongelijkheid tussen
mensen verminderen
Rechtse partijen willen zo weinig mogelijk bemoeienis van de overheid en ziet
economische ongelijkheid als onvermijdelijk
Liberalisme (vrijheid)
Ontstaan tijdens de Franse Revolutie → burgers kwamen in opstand tegen de
onbeperkte macht van de koning
Persoonlijke en economische vrijheid
Rechtse partij → terughoudende overheid die orde en gezag handhaaft
Benadrukt de belangen van het individu en het bedrijfsleven
Vrijemarktseconomie en korte en lage uitkeringen
VVD, D66 en de PVV
Socialisme (gelijkwaardigheid)
Ontstaan in de 19e eeuw als reactie op de slechte werkomstandigheden van de arbeiders
→ socialisten wilden een eind maken aan armoede en ongelijkheid, maar er waren
verschillen in hoe dat doel bereikt kon worden:
Communisten wilden dat arbeiders door een revolutie alle macht zouden
overnemen
Sociaaldemocraten wilden via verkiezingen in de regering komen en dan
hervormingen doorvoeren
Eerlijke verdeling van inkomen, kennis en macht en bescherming van de zwakkeren
Linkse partij → sturende overheid om sociale gelijkheid tot stand te brengen
Benadrukt de rol van de overheid op sociaaleconomisch terrein
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller henrietbarten. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.17. You're not tied to anything after your purchase.